پایان سال آبی با زنگ خطر خشکسالی/ کاهش ۳۹ درصدی بارش در ایران
به گزارش راهبرد معاصر، سال آبی، آخر تابستان (۳۱ شهریور) به پایان رسید و اول پاییز (اول مهر) سال نو آبی از راه رسیده است. حالا با پایان سال آبی و جمع‌بندی پایش‌های انجامشده، به نظر می‌رسد در هیچ‌یک از ۱۲ ماه تغییر مطلوبی در میانگین بارندگی اتفاق نیفتاده است، به‌طوری که در ماه‌های گذشته بحران و تنش آبی از دیگر سال‌ها ملموس‌تر و پیامدهای کم‌بارشی نیز بیش از زمان‌های دیگر دیده شد.
آمارهای رسمی نشان داد سطح آب‌های زیرزمینی و ذخیره سدها کاهش یافته است و تنش آبی در مناطق پرجمعیت، تهدید امنیت آبی، افزایش احتمال فرونشست زمین و تشدید خشکسالی بیش از پیش احساس می‌شود.
بارش ۷ روز پایانی کسری را جبران نکرد
داده‌های سازمان هواشناسی با پایش دقیق بارش‌ها نشان می‌دهد طی ۷ روز گذشته، منتهی به ۳۱ شهریور، با شدت گرفتن بارش در نقاط مختلفی از کشور ۲ میلیمتر بارش دریافت شده که این میزان در بلندمدت ۱.۲ میلیمتر بوده است و بر همین اساس بارش در ۷ روز پایانی سال آبی ۷۶.۹ درصد بیش از میانگین بلندمدت بود.
با این حال، از ابتدا تا پایان ۳۱ شهریور میانگین بارش با روند کاهشی همراه بوده است و بارش ۷ روز پایانی نیز این کسری را جبران نکرد. بر اساس آمارها، در طول یک ماه شهریور به‌طور میانگین در سطح کشور ۴.۱ میلیمتر بارش ثبت شده، در حالی که میزان آن در بلندمدت ۴.۲ میلیمتر بوده است. در نتیجه کشور با ۲.۵ درصد کاهش بارش نسبت به بلندمدت روبه‌رو بود.
کاهش ۳۹.۴ درصدی بارش نسبت به میانگین بلندمدت
از ابتدای فصل تابستان تا ۳۱ شهریورماه نیز مجموع بارش کشوری ۸ میلیمتر ثبت شد که نسبت به بارش ۱۱.۱ میلیمتری در بلندمدت کاهش ۲۷.۹ درصدی بارش اتفاق افتاد.
در مجموع نیز آمار سال آبی با کاهش نسبت به میانگین بلندمدت همراه بود، به‌طوری که از ابتدای سال آبی جاری تا ۳۱ شهریور به‌طور میانگین ۱۴۲.۳ میلیمتر بارش در کشور ثبت شده که نسبت به میانگین بلندمدت ۲۳۴.۹ میلیمتر، کاهش ۳۹.۴ درصدی یافته است.
کاهش ۷۰ درصدی بارش در بعضی استان‌ها
جدول اطلاعات پهنه‌ای بارش استان‌ها از ابتدای سال آبی جاری (اول مهرماه سال گذشته) نشان می‌دهد بارش در تمامی استان‌ها کمتر از حد نرمال بوده است. در این زمینه سیستان و بلوچستان بدترین وضعیت را تجربه می‌کند چراکه ۷۲.۵ درصد کمتر از حد نرمال طی سال آبی جاری بارش دریافت کرده است. استان هرمزگان نیز با اختلاف کمی ۷۰.۲ درصد کاهش بارش را تجربه کرده است.
استان تهران نیز از جمله استان‌هایی است که با کم‌بارشی روبه‌رو بوده است. در حالی که میانگین بارش تهران در بلندمدت ۲۸۰.۴ میلیمتر است، ولی در سال آبی جاری تنها به‌طور میانگین ۱۴۴.۲ میلیمتر بارش دریافت کرده است که نشان دهنده کاهش ۴۸.۶ درصدی بارش در این استان است.
همچنان صرفه‌جویی و مدیریت مصرف آب ضروری است
پایش بارش‌ها و کاهش ۳۹.۴ درصدی بارش نسبت به میانگین بلندمدت حاکی از مواجهه گسترده وسیعی از کشور با کم‌بارشی و کسری منابع آبی است. اگرچه در روزهای گذشته بعضی مناطق با بارش‌های محلی و منطقه‌ای همراه بوده است، اما در مقیاس کشوری تصویر کلی کم‌بارشی نسبت به نُرم، پابرجاست.
کسری بارش در برخی نواحی چشمگیر است و تداوم این شرایط می‌تواند بر منابع آب سطحی و زیرزمینی، کشت پاییزه، ریسک خشکسالی و گرد و غبار اثرگذار باشد. در این شرایط، حتی با ورود به پاییز و آغاز بارش در مناطقی از کشور، همچنان صرفه‌جویی و مدیریت مصرف آب برای تداوم منابع در آینده ضروری است.
شروع سال آبی در ایران از ابتدای پاییز است. به این ترتیب، یک سال آبی در ایران از یکم مهرماه شروع می‌شود و تا ۳۱ شهریور سال بعد ادامه می‌یابد./همشهری