حذف یارانه پردرآمدها/ چه کسانی دیگر یارانه نمی‌گیرند؟ + دهک‌بندی خانوار و جزئیات پرداخت
به گزارش راهبرد معاصر؛ یارانه یکی از مهم‌ترین ابزارهای حمایتی دولت در ایران است که طی سال‌ها توانسته بخش قابل توجهی از خانوارهای ایرانی را تحت پوشش قرار دهد. با وجود این، در سال‌های اخیر هدفمند کردن منابع و توزیع عادلانه یارانه بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است. بر این اساس، دولت اقدام به حذف یارانه پردرآمدها کرده و منابع آزادشده را به دهک‌های پایین جامعه اختصاص می‌دهد. این سیاست به ویژه شامل حذف یارانه نقدی برای خانوارهای دهک‌های ۸، ۹ و ۱۰ می‌شود تا اطمینان حاصل شود یارانه تنها به افراد و خانوارهایی می‌رسد که واقعاً نیازمند هستند.
با اجرای این طرح، فرآیند دهک‌بندی خانوار به شیوه‌ای دقیق‌تر و بر اساس اطلاعات ثبتی خانوارها انجام می‌شود و دیگر صرفاً بر پایه خوداظهاری افراد نیست. در کنار این، روش‌های متعددی برای استعلام یارانه با کد ملی فراهم شده است تا سرپرستان خانوار بتوانند وضعیت خود را بررسی کنند و در صورت لزوم اعتراض به قطع یارانه ثبت نمایند. این اقدام‌ها باعث می‌شود حذف یارانه نقدی به شکل شفاف و منصفانه انجام شود و منابع حاصل از آن به کسانی برسد که بیشترین نیاز را دارند.
یارانه ۱۴۰۴: حذف یارانه پردرآمدها و استعلام وضعیت با کد ملی
یارانه، به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین طرح‌های حمایتی دولت در ایران، از سال ۱۳۸۹ آغاز شد و طی سال‌ها توانسته است بخش قابل توجهی از خانوارهای ایرانی را تحت پوشش قرار دهد. اما در سال جاری، دولت تصمیم گرفته است با هدف هدفمند کردن منابع، حذف یارانه پردرآمدها را عملیاتی کند و منابع آزادشده را به خانوارهای کم‌درآمد اختصاص دهد. این تغییرات شامل حذف یارانه نقدی برای دهک‌های پردرآمد و معرفی روش‌های جدید دهک‌بندی خانوار و استعلام یارانه با کد ملی می‌شود.
حذف یارانه پردرآمدها در سال ۱۴۰۴
به گفته رئیس مرکز اطلاعات و رفاه ایرانیان، از ابتدای سال جاری تاکنون یارانه حدود ۸ میلیون نفر از افراد پردرآمد حذف شده و روند حذف ادامه دارد. طبق قانون بودجه سال جاری، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی موظف است یارانه دهک‌های ۱۰، ۹ و ۸ را قطع کرده و درآمد صرفه‌جویی شده را برای پرداخت یارانه نقدی و کالابرگ به اقشار کم‌بضاعت اختصاص دهد.
رئیس مرکز اطلاعات و رفاه ایرانیان افزود که تا پایان سال، مجموع حذف یارانه پردرآمدها به حدود ۱۸ میلیون نفر خواهد رسید. این دهک‌ها شامل خانوارهایی هستند که تا پیش از این یارانه دریافت می‌کردند.
ملاک‌های جدید برای حذف یارانه نقدی
روش جدید دهک‌بندی خانوار دیگر تنها بر اساس درآمد و دارایی خانوار نیست، بلکه سرانه هزینه ماهانه هر نفر ملاک اصلی محسوب می‌شود. بر اساس این روش:
اگر سرانه هزینه ماهانه هر نفر بیش از ۱۰ میلیون تومان باشد، یارانه خانوار قطع خواهد شد.
هزینه مسکن برای مستأجران لحاظ نمی‌شود، اما سایر هزینه‌ها مانند درمان، تحصیل و خوراک در محاسبه سرانه هزینه لحاظ می‌شوند.
این روش جایگزین شیوه قدیمی شده است که براساس دارایی، خودرو و درآمد خانوار بود و بارها باعث اشتباه در شناسایی خانوارهای نیازمند می‌شد.
نحوه اعتراض به قطع یارانه
سرپرستان خانوار می‌توانند در صورت تمایل برای ثبت اعتراض به قطع یارانه خود به سامانه وزارت تعاون به آدرس زیر مراجعه کنند:
| روش استعلام یارانه | شرح خدمات | نحوه استفاده |
|---|
| سامانه حمایت | مشاهده وضعیت یارانه نقدی و دهک‌بندی خانوار، ثبت اعتراض به قطع یارانه | ورود به سامانه و ثبت اطلاعات سرپرست خانوار |
| سامانه دولت من | بررسی جزئیات یارانه نقدی، دهک‌بندی خانوار و ثبت اعتراض | ورود به سامانه با شماره موبایل سرپرست خانوار |
| کد دستوری #کدملی۴۳۸۵۷۴* | استعلام یارانه و ثبت اعتراض بدون نیاز به اینترنت | شماره‌گیری کد دستوری از گوشی موبایل |
| شماره گویا ۰۲۱-۶۳۶۹ | پیگیری وضعیت یارانه و دریافت راهنمای ثبت اعتراض | تماس تلفنی با سیستم پاسخگوی خودکار وزارت رفاه |
| اپلیکیشن دولت من | مشاهده وضعیت یارانه، تاریخ واریز، مبلغ و ثبت اعتراض | نصب اپلیکیشن و ورود با شماره موبایل سرپرست خانوار |
| دفاتر پیشخوان دولت | دریافت اطلاعات یارانه برای کسانی که به اینترنت دسترسی ندارند | مراجعه حضوری به دفاتر پیشخوان و ارائه مدارک شناسایی |
تاریخ و مبلغ واریز یارانه ۱۴۰۴
در سال ۱۴۰۴، یارانه‌های نقدی به‌صورت ماهانه و در دو مرحله به حساب سرپرستان خانوار واریز می‌شود. جدول زیر جزئیات دهک‌ها و مبلغ واریز را نشان می‌دهد:
| دهک خانوار | تاریخ واریز | مبلغ یارانه به ازای هر نفر |
|---|---|---|
| اول تا سوم (کم‌درآمد) | ۲۵ هر ماه | ۴۰۰٬۰۰۰ تومان |
| چهارم تا نهم | ۳۱ هر ماه | ۳۰۰٬۰۰۰ تومان |
ا این شیوه، دولت تلاش می‌کند منابع یارانه نقدی به خانوارهایی برسد که واقعاً به کمک نیاز دارند و عدالت توزیع افزایش یابد.
اهمیت پایگاه اطلاعاتی و دهک‌بندی خانوار
پایگاه رفاه ایرانیان از سال ۱۳۹۲ تشکیل شده و تمامی اطلاعات خانوارها اعم از دارایی، حساب‌های بانکی، گردش مالی و موقعیت اجتماعی در آن ثبت و دهک‌بندی خانوار انجام می‌شود.
این اطلاعات ثبتی و مستند هستند و برخلاف روش قدیمی بر اساس خوداظهاری خانوار نیستند. به همین دلیل، دولت می‌تواند با اطمینان نسبت به حذف یارانه پردرآمدها اقدام کند و منابع آزادشده را به اقشار نیازمند اختصاص دهد.
یارانه نقدی از سال ۱۳۸۹ یکی از بزرگ‌ترین طرح‌های حمایتی دولت بوده است.
در سال ۱۴۰۴، حذف یارانه پردرآمدها برای دهک‌های ۸ تا ۱۰ اجرا می‌شود.
معیار جدید دهک‌بندی خانوار بر اساس سرانه هزینه ماهانه است، نه تنها درآمد یا دارایی.
سرپرستان خانوار می‌توانند استعلام یارانه با کد ملی انجام دهند و در صورت نیاز اعتراض به قطع یارانه ثبت کنند.
منابع آزادشده از حذف یارانه پردرآمدها، برای افزایش یارانه و کالابرگ به دهک‌های پایین اختصاص می‌یابد.
با این اقدامات، دولت تلاش دارد عدالت توزیع منابع یارانه را افزایش دهد و اطمینان حاصل کند که یارانه به کسانی برسد که واقعاً به آن نیاز دارند.