راهکار نسل جدید برای چالش‌های زیست محیطی
به گزارش «راهبرد معاصر»؛ بحران های زیست محیطی گریبان جهان را گرفته است و از شرق تا غرب کره زمین، از قطب شمال تا جنوب با عواقب بحران ها از آلودگی هوا، آب و زمین تا تغییرات اقلیمی مواجه هستند. ایران هم از بحران ها مصون نمانده و مشکلات زیست محیطی بسیاری را شاهد است که آلودگی های آب های سطحی و هوایی که نفس می کشیم، از حادترین آنها به شمار می روند.
بحران‌های زیست‌محیطی به یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های جهانی در عصر حاضر تبدیل شده‌اند و نسل جدید، بیش از هر زمان دیگری با پیامدهای ناشی از تخریب منابع طبیعی، تغییرات اقلیمی، آلودگی و نابودی تنوع زیستی مواجه است. این نسل نه‌تنها وارث مشکلات گذشته است، بلکه مسئولیت ساختن آینده‌ای پایدار نیز بر دوش دارد.
بی مبالاتی نسل گذشته در سوءمصرف منابع امروز سبب ترس از آینده‌ای بدون آب و هوای سالم و نگرانی از انقراض گونه‌های جانوری و گیاهی شده است
بحران منابع طبیعی، چشم‌اندازی نگران‌کننده
منابع طبیعی مانند آب، خاک، جنگل‌ها و انرژی‌های فسیلی با سرعتی نگران‌کننده در حال کاهش هستند. طبق گزارش‌های بین‌المللی، تا 10 سال آینده بسیاری از سفره‌های آب زیرزمینی در مناطق خشک جهان با خطر نابودی مواجه خواهند بود. همچنین، جنگل‌زدایی، آلودگی هوا و خاک و افزایش دمای زمین به تهدیدی جدی برای امنیت غذایی و سلامت انسان‌ها تبدیل شده‌اند.
جهان امروز جهان بحران های زیست محیطی است و نسل جوان امروز، برخلاف نسل‌های پیشین با بحران‌های زیست‌محیطی از کودکی آشنا شده است. آموزش‌های مدرسه، شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌ها باعث شده‌اند نوجوانان و جوانان نسبت به موضوعات محیط زیستی حساس‌تر باشند. این نسل با مفاهیمی همچون توسعه پایدار، مصرف مسئولانه، انرژی‌های تجدیدپذیر و عدالت زیست‌محیطی آشناست و در بسیاری از کشورها، نقش فعالی در اعتراضات و کمپین‌های محیط زیستی و حتی نجات گونه ها و حفظ منابع ایفا می‌کند.
در عصر نابودی و کاهش منابع هستیم؛ بی مبالاتی نسل گذشته در سوءمصرف منابع امروز سبب ترس از آینده‌ای بدون آب و هوای سالم و نگرانی از انقراض گونه‌های جانوری و گیاهی شده است. به باور برخی پژوهشگران، نگرانی‌های ناشی از بحران‌های زیست‌محیطی امروز خود را در قالب افسردگی زیست‌محیطی و نوعی اضطراب ناشی از بحران‌های اینچنینی نشان می دهد.
موضوعی که در کنار بی‌اعتمادی به سیاست‌گذاران و نهادهای مختلف در حل بحران‌ها سبب احساس مسئولیت برای تغییر سبک زندگی و مصرف و تلاش برای یافتن راهکارهای نوین برای مقابله با بحران منابع شده است.
راهکارهای نوآورانه بسیاری در جهان و داخل کشور برای حل بحران ها مطرح می شود؛ از فناوری‌های سبز و پایدار، انرژی خورشیدی و بادی و بازیافت هوشمند گرفته تا آموزش محیط زیستی در قالب برنامه‌های آموزشی در مدارس و دانشگاه‌ها با هدف تقویت سواد زیست‌محیطی و تربیت شهروندان مسئول از و نیز سیاست‌گذاری های بین‌المللی برای حفظ منابع، جریمه‌های زیست‌محیطی و حمایت از فناوری‌های پاک و افزایش مشارکت اجتماعی و کمپین‌های مردمی.
نسل جوان هم نقش مهمی در رویدادها و کاهش بحران های زیست محیطی ایفا می کنند و با استفاده از شبکه‌های اجتماعی، کمپین‌هایی برای کاهش مصرف پلاستیک، حمایت از حیوانات و حفاظت از منابع طبیعی راه‌اندازی کرده‌اند.
با وجود این و با تمام اقدامات انجام شده و پیش بینی ها، پژوهش‌های اخیر نشان می دهند اگر روند فعلی ادامه یابد، تا سال 2050 میلادی بسیاری از منابع حیاتی مانند آب شیرین، خاک حاصل‌خیز و انرژی‌های فسیلی به سطح بحرانی خواهند رسید. اما در حالتی خوش‌بینانه و شاید با اجرای سیاست‌های پایدار و مشارکت نسل جوان، بتوان آینده‌ای متوازن و قابل زیست رقم زد.
نسل جدید با نگاه نو، ابزارهای نوین و انگیزه‌ای قوی می‌تواند آینده‌ای متفاوت رقم بزند
از نگرانی تا اقدام
نسل جدید نه‌تنها نگران آینده بدون منابع، بلکه آماده اقدام برای ساختن آینده‌ای پایدار است. ترکیب آگاهی، فناوری، آموزش و مشارکت اجتماعی می‌تواند راهی برای عبور از بحران باشد. دولت‌ها، نهادهای آموزشی، رسانه‌ها و خانواده‌ها باید این نسل را حمایت کنند تا بتواند با امید، دانش و مسئولیت‌پذیری، آینده‌ای سبزتر و سالم‌تر بسازد.
همزمان با همه دنیا، ایران نیز با چالش‌های جدی زیست‌محیطی مواجه است و شاید بتوان گفت این چالش برای ایرانی که در جغرافیای گرم و خشک قراردارد، اندکی سخت تر است. چنانچه بیش از ۸۵ درصد منابع آب زیرزمینی در وضعیت بحرانی قرار دارند و ایران از کشورهایی با بالاترین نرخ فرسایش خاک در جهان است.
بسیاری از کلان شهرهای دنیا با آلودگی هوا دست به گریبان هستند و کلان‌شهرهایی مانند تهران، اهواز و اصفهان هم در کشور ما در بیشتر روزهای سال با آلودگی شدید مواجه‌اند.
بحران های زیست محیطی دنیا را تهدید می‌کند و بسیاری از گونه‌های جانوری و گیاهی در دنیا و ازجمله ایران در معرض خطر انقراض قرار دارند. با وجود این، ظرفیت‌های بالایی در کشور برای مقابله با بحران وجود دارد؛ ازجمله نیروی انسانی جوان، منابع انرژی تجدیدپذیر و دانش بومی در مدیریت.
از بحران تا فرصت
بحران منابع، گرچه تهدیدی جدی است، اما می‌تواند فرصتی برای تحول باشد. نسل جدید با نگاه نو، ابزارهای نوین و انگیزه‌ای قوی می‌تواند آینده‌ای متفاوت رقم بزند. این آینده نیازمند همکاری بین‌نسلی، حمایت دولت‌ها و تغییر سبک زندگی است.
آینده بدون منابع، تاریک است؛ اما با آگاهی، اقدام و همبستگی می‌توان آن را به آینده‌ای سبز و پایدار تبدیل کرد. نسل جدید، با تمام نگرانی‌هایش حامل امیدی بزرگ است. امیدی که اگر با سیاست‌گذاری درست، آموزش مؤثر و فناوری‌های نوین همراه شود، می‌تواند زمین را نجات دهد.