پزشکیان: راهحل مشکلات کشور وفاق و همدلی است + توضیح درباره قیمت بنزین
به گزارش راهبرد معاصر، مسعود پزشکیان رئیسجمهور پیش از ظهر امروز یکشنبه 16 آذر 1404، همزمان با روز دانشجو، در آیین گرامیداشت این مناسبت در جمع دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی تهران، با قرائت آیاتی از قرآن کریم اظهار داشت: بهتر نیست وقتی گفتوگو میکنیم و حرف میزنیم با مهربانی، منطق، دلیل و بدون تهمت زدن و کسی را محکوم کردن حرفمان را بزنیم و انتقاد کنیم؛ با منطق گفتوگو کنیم، بدون اینکه به کسی توهینی کرده باشیم!
رئیس جمهور با قرائت آیاتی دیگر از قرآن که بر پرهیز از مسخره کردن یکدیگر تاکید دارد، افزود: خداوند میفرماید همدیگر را مسخره نکنید، چه بسا معلوم شود آن دیگران بهتر از ما باشند. به یکدیگر طعنه نزنید، انگ نچسبانید و بعد از اینکه قبول کردید با هم باشید، دیگر همدیگر را اینطور خراب نکنید؛ اگر از چنین کارهایی توبه نکنید ظالم هستید.
پزشکیان با بیان اینکه امروز بیش از هر زمان نیاز به عمل به این توصیه حضرت علی (ع) را داریم که بر خودشناسی تاکید دارد، تصریح کرد: اصول مدیریتی مدرن نیز بر این مسئله تاکید دارد که ما خودمان را بشناسیم و دریابیم که چه فرصتها و تهدیدهایی پیشرو داریم. همه شما میدانید که 50 درصد مردم پای صندوقهای رای نیامدند و 50 درصد بقیه هم بخشی از آنها با اکراه پای صندوقهای رای آمدند؛ باید صادقانه با هم گفتوگو کنیم.
رئیس جمهور ادامه داد: این روند باید پیام روشنی به ما بدهد، اینکه اگر ایران و کشورمان را میخواهیم، باید بدانیم و قبول کنیم که همه آن کسانی که آمدند و همه آن کسانی که به هر دلیلی نیامدند، متعلق به ایران ما هستند و همانگونه که مقام معظم رهبری فرمود، همه پای این ایران ایستادند؛ پس بهتر نیست که ما دیگران را اجنبی و خودمان را خودی حساب نکنیم؟
پزشکیان گفت: آنچه در حقیقت میخواهم به شما بگویم، این است که هر کسی میتواند کاری کند، این گوی و این میدان؛ اگر فکر میکنید بنده نوعی، نمیتوانم کاری کنم، نمیخواهد به من فحش بدهید، آن کسی که میتواند کار کند به میدان بیاید، بقیه هم کمک کنیم تا مشکل را رفع کنیم. شاید من این مشکل را ایجاد نکرده باشم، اما من هم در ایجاد این مشکلات مقصرم، برای اینکه از اول انقلاب در این جریانات بودم، چپ یا راست، بیتفاوت یا دغدغهمند، بالاخره من هم هستم، بودم و باید پاسخگو باشم.
رئیس جمهور با اشاره به اینکه ناترازی برق، آب، محیط زیست، پول، فرهنگی و امثال آنها چیزی نیست که تازه به وجود آمده باشد، خاطرنشان کرد: ناترازی بین حرف و عمل ما چیزی نیست که تازه به وجود آمده باشد؛ یک حرفی میزنیم، اما کار دیگری میکنیم، این ناترازیها همچنان وجود دارند. خب راه حل چیست؟ راه همان وفاق و همدلی و پذیرفتن تفاوتهاست؛ انگ نچسباندن، مسخره نکردن، خودی و غیرخودی درست نکردن.
پزشکیان با بیان اینکه به اعتقاد من اینگونه نیست که کسانی که پای صندوقهای رای نیامدند، بد بوده باشند، اظهار داشت: آنها حتما گلایههایی داشتند و حتما حقی داشتند که ما نتوانستیم جواب آنها را روشن بدهیم؛ باید جواب بدهیم، اگر میخواهیم ایرانمان را حفظ کنیم. ما چه کردیم؟ نمیخواهم زیاد وارد آن بحثها بشوم، اما ما در این مدتی که بودیم، چکار کردیم؟
رئیس جمهور در واکنش به اظهارات برخی دانشجویان، با بیان اینکه شما حرف زدید و من گوش کردم، حالا شما هم حرفهای من را گوش کنید، افزود: شما میتوانید سخنان من را بپذیرید یا نپذیرید، این جای دعوا ندارد. ما هم دانشجو بودیم و بالاخره بحث میکردیم، اما یاد گرفته بودیم مانع حرف زدن یکدیگر نشویم. بالاخره دانشجو برای خودش نظر دارد، فوقش این است که شما نظر من را نپذیرید، یا من نظر دانشجویی را که اینجا حرف زد، نپذیزم، اما دلیل ندارد مانع حرف زدن یکدیگر شویم یا نظر هم را مسخره کنیم!
پزشکیان با تاکید بر اهمیت یادگیری تحمل نظر مخالف، مدارا در گفتوگو و پرهیز از توهین و تمسخر تصریح کرد: یقین دارم همه کسانی که اینجا سخن گفتند، دلشان میخواهد مملکت درست شود، ولی هر کس از دید خودش این را بیان میکند. من باید تلاش کنم تا جایی که ممکن است و تا جایی که از دستم برمیآید، دیدگاههای مختلف را در حد امکان اجرایی کنم، ولی مشکلات به این راحتی قابل حل نیستند.
رئیس جمهور با اشاره به سخن یکی از سخنرانان درباره وعده دولت درباره نرخ بنزین گفت: تاکید من در این زمینه بر اجرای عدالت بود؛ گفتم عدالت را پیاده میکنیم. ما الان 4 میلیارد دلار بنزین در ازای لیتری 60 هزار تومان میخریم و به قیمت 1500 تومان به عدهای میفروشیم. از سوی دیگر ناچاریم معیشت اکثریتی از مردم را که خودرو ندارند و از بنزین 1500 تومانی بهرهای نمیبرند، نیز سامان دهیم، اما منابع مالی کافی برای آن نداریم؛ منابع ارزی ما محدود است.
پزشکیان اضافه کرد: اگر قرار باشد همچنان با این وضعیت منابع ارزی، بنزین گران بخریم و آن را ارزان به عدهای بدهیم و برای تامین کالاهای اساسی ارز نداشته باشیم، این وضعیت قابل ادامه نیست. ارزی که صرف واردات بنزین میشود، متعلق به همه کسانی است که در این کشور زندگی میکنند، نه فقط عدهای که با سوزاندن بنزین ارزان از آن بهرهمند میشوند.
رئیس جمهور خاطرنشان کرد: ما حالا کاری نکردیم، فعلا گفتیم بنزین خودروهای دولتی، بنزین مناطق آزاد، خودروهای دولتی و خودروهایی که تازه تحویل میشوند، 5 هزار تومانی باشد. از این محل هم هیچ مبلغی نصیب دولت نمیشود.
پزشکیان با بیان اینکه ارز را به سختی به دست میآوریم و برای تامین معیشت مردم نیز در سختی هستیم، اظهار داشت: در سالهای گذشته بین 15 تا 18 میلیارد دلار برای تامین کالاهای اساسی ارز تخصیص مییافت و الان هشت میلیارد دلار؛ حالا باقی این نیاز باید از کجا تامین شود، بعد هم میگوییم باید مقاومت کنیم، که البته باید هم مقاومت کنیم؛ ما تسلیم نخواهیم شد. برای همه اینها راه وجود دارد و راه هم از مسیر کمک گرفتن از عالمان و دانشمندان و افراد تجربه شده و باتجربه عبور میکند، ولی برای اینکه بتوانیم این راه را پیدا کنیم، اول باید بدانیم مشکل چیست و بعد برای مداخلهای که انجام میدهیم، به یک زبان و نگاه مشترک برسیم و بعد کمک کنیم این روند جلو برود، در ضمن اینکه برای یک عدهای ممکن است سخت باشد.
رئیس جمهور افزود: به ریاست محترم مجلس هم عرض کردم، بودجهای که الان تدوین میکنیم، تا حالا فقط 2 درصد نسبت به امسال رشد دارد، در صورتی که تورم ما همان 40 درصد و 50 درصد است. از خودمان هم شروع و سعی کردیم تا جایی که ممکن است هزینههای خودمان را کم کنیم. عامل تورم دولت است و بانکها. اگر به نمایندگان محترم مجلس برنخورد، که خودم هم نماینده مجلس بودم، مشخص است که چقدر پول داریم، اما توقع تا دلتان بخواهد زیاد داریم. وقتی توقعات را زیاد میکنیم و میگوییم باید اجرا شود، قانون است، اما پول وجود ندارد، ناچار پول چاپ میکنند و تورم ایجاد میشود و وقتی تورم ایجاد شد، پشت سرش چه کسی آسیب میبیند؟ همان فقرا، کارمندان و حقوقبگیران، یعنی ما داریم برای تعهداتی که پول آن را نداشتیم، از جیب آنها پول درمیآوریم، تازه این تعهدات را نصفه کاره هم میگذاریم.
پزشکیان با بیان اینکه امروز حدود 7 هزار همت یعنی 7 میلیون میلیارد تومان پروژههای نصفه کاره روی زمین داریم؛ تصریح کرد: حالا با این وضعیت میخواهیم پروژه جدید هم بیاوریم؟ ما گفتیم پروژه جدید را نمیپذیریم، وعده غلط هم نمیخواهیم به مردم بدهیم. خیلی از این پروژههای نیمه کاره را هم میگوییم در بودجه نیاورید. آن بخش از پروژهها را که میتوانیم تمام کنیم، بگویید اینقدر پول دارید، این کار را بکنید، ما هم انجام میدهیم؛ اگر انجام ندادیم ما را محاکمه کنید. چرا وعدههای نادرست به مردم میدهیم؟ که 7 میلیون میلیارد تومان میخواهیم کار کنیم و پول آن را هم نداریم؟!
رئیس جمهور با اشاره به اینکه برخی دستورات رهبر معظم انقلاب در سفرهای استانی مربوط به 15 تا 20 سال قبل هنوز روی زمین مانده است و برای اجرای آنها فقط وعده داده شد، گفت: الان در تهران، کرج، قزوین و تمام شهرهای اطراف تهران، فرونشست زمین وحشتناک است. چاههای زیر پای ما دارد خالی میشود، آسمان هم که نمیبارد، بعد هم دائم داریم شهرها را گسترش میدهیم. تا کجا میخواهیم پیش برویم؟ الان اگر باران نبارد تهران به شدت مشکل آب پیدا خواهد کرد، کاملا روشن است. هم باید صرفهجویی کنیم و هم باید جلوی این توسعه نامتناسب را بگیریم، اگر نگیریم، نمیتوان ادامه داد؛ شواهد و اسناد علمی میگویند ما نمیتوانیم اینطور ادامه دهیم.
پزشکیان با اشاره به اینکه بر اساس بودجه سال 1405 فقط باید هزار همت برای حقوق بازنشستگی و تامین ناترازی صندوقهای بازنشستگی را بدهیم، خاطرنشان کرد: دلیل این ناترازی این است که از اول درست مدیریت و برنامهریزی نکردیم و صندوقهایی هم که داشتیم کارآمد نبود. حالا اینکه من کردم یا دولت قبلی کرده، تفاوتی در اصل موضوع ایجاد نمیکند! یک روندی بوده همه با هم، مجلس و دولت کاری کردیم که الان صندوقهای بازنشستگی نمیتوانند حتی یک چهلم حقوق بازنشستهها را بدهند و ما در دولت داریم آن را پرداخت میدهیم.
رئیس جمهور با اشاره به اینکه برای سال آینده باید 800 هزار میلیارد بازپرداخت اوراق مشارکت که در گذشته منتشر شده و هزار همت نیز یارانه و تعهدات دیگر را بازپرداخت کنیم، اظهار داشت: کسانی که حسابداری و مدیریت خواندهاند میدانند این عددها یعنی چه! با انبوه پروژههایی که روی زمین است برای ما چه میماند؟
پزشکیان افزود: دشمنی آمریکا و رژیم صهیونیستی هم که هست؛ از سوی دیگر عدهای به ما طعنه هم میزنند. من خدمت مقام معظم رهبری هم عرض کردم و اینجا هم به شما میگویم، من هیچ امیدی به هیچ کسی جز خدا و مردم خودمان ندارم. اینکه بخواهیم تصور کنیم کسی آن طرف هست که بخواهد به ما کمک کند، خیال باطلی است. حضرت علی (ع) هم میفرماید که جز خداوند کسی را برای خودتان رجا و پناه نبینید. ما در این سفرهای داخلی و خارجی که رفتیم، به این باور رسیدیم که جز مردم عزیز کشورمان و جز خودمان، کسی نمیتواند ما را نجات دهد؛ این باور و اعتقاد قلبی من است.
رئیس جمهور با تاکید بر اینکه همه ما که در این کشور زندگی میکنیم باید بپذیریم که ایران خانه ما و متعلق به ماست و ما هم متعلق به این خانه و کاشانه هستیم، اظهار داشت: من موظفم همانگونه با بچههای خودم و با قوم و خویش خودم برخورد میکنم، با همه مردم ایران بر اساس همان نگاه برخورد کنم، نه بر اساس امر و نهی و نه بر اساس اینکه باید من دستور بدهم و اینها اطاعت کنند. بارها گفتهام و اینجا خدمت شما هم میگویم، مسئله حجاب مسئله سادهای نیست، اینکه با دستور بخواهیم آن را حل کنیم، شدنی نیست، باید اقناعی عمل کنیم.
پزشکیان افزود: من در خانواده خودمان و در زندگی خودم، بعد از اینکه همسرم فوت کرد در آن حادثه، بچهها ماندند و باید با اینها زندگی میکردم. خب بارها با آنها بحث میکردم، خیلی جاها حرف مرا قبول نمیکردند، صحبت میکردم، سعی میکردم، قانعشان کنم. بعضی جاها قانع نمیشدند. من اگر با اینها دعوا میکردم، شما فکر میکنید این بچهها از من اطاعت میکردند؟ امکان ندارد، با این بچهها باید کنار آمد. همه جامعه مثل خانواده و فرزندان من هستند؛ مثل خواهر و برادر و فرزند من. من نمیتوانم با دعوا کردن، اینها را به چیزی که دلم میخواهد راهنمایی کنم، باید اقناعشان کنم و این اقناع کردن است که باید روی آن کار و تلاش کنیم.
رئیس جمهور با اشاره به اینکه در خانواده خودمان، بیحجاب که هیچ، اصلا غیرچادری هم نداریم، تصریح کرد: ولی این دلیل نمیشود که بنده با کسی که چادر ندارد مثلا برخورد نامناسبی کنم که برخی مدعی آن هستند. نگاه، باور و اعتقاد من این است که همه این عزیزان، عزت، پاکدامنی، صداقت، راستی و پایبندی، جزو خصلتهای انسانی است که همه دلشان میخواهد اینجوری باشند. اینجور نیست که وقتی من از کسی خوشم نمیآید، به او حرفهایی بزنم که دور از انصاف است. شما هیچ دانشمندی، هیچ ورزشکاری، هیچ هنرمندی، هیچ قهرمانی را در حتی کشورهای خارجی نمیبینید که آدمهای الواط و بیعفت آنچنانی باشند، حتی در آن فرهنگ خودشان اصلا نمیشود به آنجا رسید که آدم مثلا بخواهد بیعفتی کند، ولی قیافه آنها ممکن است قیافهای نباشد که من خوشم میآید. این را باید بنشینیم با همدیگر، با گفتوگو حل کنیم، نه با دعوا و نمیدانم امر و نهی کردن؛ حداقل من بلد نیستم، یعنی این روندی است که باید رفت.
پزشکیان در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به گفتوگوهای صورت گرفته با نمایندگان مجلس درباره اینکه آیا بنزین به همین روال فعلی توزیع شود، یا یارانه تعلق گرفته به آن بین همه توزیع شود، گفت: آن عزیزانی که دغدغه عدالت و رفع محرومیت دارند، بنزینی که به این شکل توزیع میشود، ضد عدالت است و روزگار محرومان را سیاه میکند. اگر میخواهید درستش کنیم، باید پای آن ایستاد و اگر نمیخواهید همین مسیر را برویم! اگر کارشناسی، استاد دانشگاهی یا صاحبنظری، راهحلی دارد ارائه دهد تا بر اساس آن عمل کنیم.
رئیس جمهور اضافه کرد: بر اساس ارزیابیهای مستند علمی در بیش از 40 کشور، تغییر رفتار نیاز به حداقل یک دهه زمان دارد و با دستور و امر و نهی ممکن نیست. اگر شما مستندی دارید که میشود در مدت یک هفته، یک ماه یا یک سال تغییرات فرهنگی و اجتماعی ایجاد کرد، آن را ارائه کنید. در همین جمع محدود در اینجا برخی حاضر نیستند یکدیگر را تحمل کنند. ما باید یاد بگیریم نظر یکدیگر را تحمل کنیم. همه ما ایرانی هستیم و دلمان برای این آب و خاک میسوزد.
پزشکیان با اشاره به خاطرهای از دوران نوجوانی خود و درگیری ذهنی بر سر رفتن یا نرفتن به سینما در دوران رژیم پهلوی خاطرنشان کرد: من دلم میخواست خودم را اصلاح کنم و به سینما نروم، اما سخت بود. اینطور نیست که مثلاً شما بگویید تغییر رفتار به سادگی صورت میگیرد. باید اجازه دهیم آدمها تغییر پیدا کنند. اینکه شما دستور بدهید، یا من دستور بدهم که کسی فردا خودش را اصلاح کند خب به این سادگی نمیشود؛ هر اصلاحی نیاز به زمان متناسب با خود را دارد و باید برای انجام آن صبر داشته باشیم.
رئیس جمهور ادامه داد: مردم در سال 1401 به خیابان آمدند در اعتراضات به مسئولان بیاحترامی میکردند، اما در سال 1404 وقتی به خیابان آمدند به هیچ مسئولی بیاحترامی نکردند و میگفتند جان ما فدای رهبری. این همان مردم بودند، خب چه اتفاقی افتاده بود! این نشان میدهد که تغییر ایجاد شده بود. البته خب طبیعی است شاید شما من را نپسندید! همین خانواده من و به خصوص دختر و دامادم در دوران کرونا با وجود ابتلای من حاضر نشدند من را تنها بگذارند، اما وقتی با هم درباره مسائل مختلف بحث میکنیم، بعضی نظرات من را قبول ندارد. همین آدمی که حاضر است با من و برای من بمیرد، نظراتش با من تفاوت دارد.
پزشکیان با بیان اینکه کسی که نظر مخالفی با ما دارد، لزوماً ضد و دشمن ما نیست، اظهار داشت: چرا به راحتی به کسی که نظری متفاوت از نظر ما مطرح میکند انگ میچسبانیم و او را اجنبی خطاب میکنیم! چرا به دیگران به راحتی تهمت میزنیم! همین دختر و داماد من که نظرات متفاوتی از من دارند، در دوران جنگ 12 روزه با وجود مخاطرات فراوان حاضر نشدند من را تنها بگذارند. اگر اهمیت این مسئله را متوجه شویم و یکدیگر را تحمل کنیم، دیگر با هم دعوا نمیکنیم. باید یکدیگر را اقناع کنیم و مسائل را در جو برادری و وحدت و انسجام برای اعتلای کشور به پیش ببریم. نباید به کسی که با ما همنظر نیست توهین کنیم. تعامل در عین وجود نظرات متفاوت؛ این چیزی است که برازنده محیط دانشگاهی است.
رئیس جمهور افزود: امروز خیلی از مشکلات مملکت را داریم حل میکنیم و بقیه مشکلات را نیز با کمک مردم، دانشگاهیان و دلسوزان حل خواهیم کرد. همین مسئله آب و محیط زیست را الان جمع بزرگی از دانشگاهیان نه فقط 10 یا 20 نفر، بلکه دانشگاهیان سراسر کشور درگیر هستند و در حال بررسی بهترین راهکارها با توجه به جمیع شرایط هستند. شما هم اگر نظری دارید به همین اساتید تحویل دهید تا لحاظ شود.
پزشکیان با تاکید بر اینکه در بحث مدیریت، معمولاً گفته میشود که در تئوری و عمل هیچ تفاوتی وجود ندارد اما واقع قضیه این است که تفاوتهای بسیاری میان گفتهها و عمل وجود دارد تصریح کرد: آیا ما توانستهایم در طی 47 سال گذشته در جامعه عدالت را پیادهسازی کنیم؟ در حالی که هر فردی روی کار آمد ادعا میکرد که می تواند آن را محقق کند اما چه شد؟ روند کار چگونه پیش رفت؟
رئیس جمهور در ادامه با اشاره به اقدامات دولت چهاردهم برای تحقق عدالت گفت: در گام اول، در حال حاضر در تمامی روستاها و مناطق مختلفی که فاقد مدرسه بودند، در حال ساخت مدرسه با همکاری مردم هستیم.
پزشکیان با بیان اینکه اگر کسی ادعا دارد که میتواند در مدت زمان کوتاهی، مشکلات را حل کند به ما معرفی کنید، اظهار داشت: اگر شما دانشجویان بدنبال نقش آفرینی در حل مشکلات کشور هستید، اعلام کنید در کدام بخش و با همکاری استاد خود میتوانید اصلاحات لازم را انجام دهید. من به دانشگاهها اختیار دادهام که استانها را به آنها بسپارم تا آنها مشکلات را حل کنند. اگر هر دانشگاهی ادعا میکند که میتواند در زمینههایی همچون اقتصاد، صنعت یا کشاورزی تحول ایجاد کند، ما اختیار کامل به آنها میدهیم تا به میدان عمل بیایند و اقدامات لازم را انجام دهند.
رئیسجمهور به تجربیات خود در دوران نمایندگی و بیتوجهی برخی اساتید به ظرفیتهای عظیم و مغفول مانده در دانشگاهها اشاره کرد و گفت: زمانی که نماینده بودم اساتید کشاورزی دانشگاههای تبریز از من درخواست مالی داشتند در حالی که 370 هکتار زمین در اختیار دانشگاه بود که اگر آن را به بهرهوری میرساندند علاوه بر اشتغالزایی برای دانشجویان دهها میلیارد درآمد و سود بدون کمک دولت عایدشان میشد. این پیشنهاد را به آنها ارائه کردم اما برغم تعریف و تمجید ها هیچیک از آنها در عمل اقدام نکردند.
پزشکیان اظهار داشت: در کنار دانشگاه، 370 هکتار زمین قابل بهرهبرداری وجود داشت که میتوانست به منظور دامداری، ایروپونیک، هیدروپونیک و دیگر فعالیتهای کشاورزی و صنعتی مورد استفاده قرار گیرد. این زمین ظرفیتهای فراوانی داشت و امکان اجرای پروژههای مختلف در آن وجود داشت. اما به جای آنکه از این امکانات به نحو احسن استفاده شود، آنها ترجیح دادند در کلاسهای درس بمانند و تنها به تدریس مباحث تئوریک بپردازند. به عنوان مثال، به جای اینکه در کلاس درس به بحث درباره درختان و اصول کشاورزی پرداخته شود، باید این مسائل در مزرعه به صورت عملی به دانشجویان آموزش داده میشد. مباحثی مانند اصلاح خاک، اصلاح نباتات و آبیاری صحیح، باید در میدان عمل آموزش داده میشد نه اینکه صرفاً در کلاسهای درس مورد بحث قرار گیرد.
رئیس جمهور در ادامه افزود : هم به عنوان وزیر و هم در دوره ریاست دانشگاه، با مدیران دانشگاههای دیگر قراردادهایی برای اصلاح مدیریت بیمارستانها و سیستمهای دولتی منعقد کردم. به آنها گفتم که ما آمادهایم تا در زمینههای هزینه، کیفیت، برنامهریزی و اثربخشی اقداماتی را انجام دهیم و به دانشجویان آموزش دهیم. اما پس از مدتها، به جای اجرای این برنامهها، آنها پیشنهاد دادند که تنها در کلاسها تدریس کنیم. من در آن زمان گفتم که نیازی به کلاسها نیست. بیمارستان من در حال هزینههای اضافی است، منابع انسانیام آموزشهای مدیریتی لازم را نمیبینند و کیفیت خدمات پایین است. من نیاز دارم که شما به میدان عمل بیایید و مشکلات را حل کنید، نه اینکه تنها به تئوریهای علمی بپردازید.
پزشکیان در ادامه سخنان خود، بر اهمیت توجه به اجرای عملی آموختهها و رهنمودها تأکید کرد و افزود: دانشجویان به جای آنکه تنها در کلاسهای درس به بحثهای تئوریک بپردازند، باید در میدان عمل وارد شوند و به صورت واقعی مهارتهای مدیریتی را یاد بگیرند. به عنوان مثال، به جای آنکه در پشت تریبون به دانشجویان گفته شود که "مدیریت منابع انسانی یعنی چه؟"، "هزینه و اثربخشی یعنی چه؟"، "برنامهریزی استراتژیک یعنی چه؟" و یا "مشتریمداری و رهبری سازمانی یعنی چه؟"، باید فرصتی فراهم شود تا دانشجویان این مفاهیم را در عمل تجربه کنند و یاد بگیرند. اگر فقط به کلاسهای درسی بسنده کنیم و بگوییم "من رهنمود دادم، حالا شما باید اجرا کنید"، هیچ تغییری در وضعیت موجود ایجاد نخواهد شد.
رئیس جمهور با بیان اینکه گفتن و انتقاد کرد بسیار ساده است، اما اجرای آنها به این سادگیها نیست تصریح کرد: ما آمادهایم تا در همکاری با اساتید دانشگاهها، این تغییرات را در عمل پیادهسازی کنیم. به همین منظور، برخی از اساتید دانشگاهها هماکنون درگیر مسائلی نظیر محیطزیست و منابع آبی کشور هستند، و گروهی دیگر از اساتید نیز در زمینههای انرژی فعالیت دارند. به عنوان مثال، در حال حاضر با کسری 30 هزار مگاواتی در بخش انرژی روبرو هستیم، که 20 هزار مگاوات آن به دلیل کمبود منابع برقآبی است. این کمبود در نتیجه عدم تأمین آب پشت سدها و عدم تولید برق از منابع آبی ایجاد شده است. در چنین شرایطی، باید مشخص شود که چگونه باید این مشکل را حل کنیم و چه تدابیری باید اتخاذ شود.
پزشکیان با اشاره به اقدامات دولت برای حل بخشی از ناترازی های موجود در کشور تصریح کرد: تا به امروز، ما موفق شدهایم بیش از 3 هزار مگاوات پنل خورشیدی نصب کنیم، بیش از 4 هزار مگاوات از هزینهها را کاهش دهیم، و بیش از 4 هزار مگاوات ظرفیت نیروگاههای سیکل ترکیبی را بازسازی و به مدار برگردانیم. اکنون در تلاش هستیم که حداقل 30 تا 40 هزار مگاوات ظرفیت جدید ایجاد کنیم و در حال حاضر 80 هزار مگاوات پنل خورشیدی قرارداد بسته شده است و در حال اجرا هستند.
رئیس جمهور افزود: در کنار این مسائل، ما همچنین در حال ساخت و تجهیز مدارس هستیم و بهطور جدی در حال تغییر و بهروز کردن روشهای آموزشی در مدارس هستیم. اگر بخواهیم درباره عدالت آموزشی صحبت کنیم، نظر من این است که سرمایه اصلی کشور ما، فرزندان و دانشآموزان آن هستند. اگر از همان دوران کودکی آموزشهای درست و اصولی داده شود، در آینده در جامعه دیگر با مشکلاتی چون دعواهای بیپایه و اساس روبهرو نخواهیم شد و تیمکاری و همکاریهای علمی به طور طبیعی شکل خواهد گرفت. اما متاسفانه، در بسیاری از مواقع ما قادر به همکاری تیمی مؤثر نیستیم و انتقادات و مخالفتها به شکل سازنده و علمی انجام نمیشود.
پزشکیان در ادامه به روایتهای نادرست و اعتراضات غیرآگاهانه نسبت به تصمیم دولت برای اصلاح قیمت حاملهای انرژی اشاره کرد و گفت: برای مثال، وقتی ما تصمیم میگیریم که قیمت بنزین را اصلاح کنیم، همه اعتراض میکنند، اما هیچکس راهحلی عملی ارائه نمیدهد. ما به مردم گفتهایم که اصلاح قیمت بنزین انجام میشود و درآمد حاصل از آن در قالب کالابرگ به مردم بازخواهد گشت، اما همچنان بسیاری از افراد فقط حرف میزنند و هیچ اقدامی نمیکنند. سوال این است که چه باید کرد؟ اشکال کار این است که من وقتی به بنزین 4 میلیارد دلار، تورم ایجاد میکنم، برای اینکه پول ندارم باید پول چاپ کنم. هر اقدامی که انجام دهیم، عدهای دیگر اعتراض خواهند کرد. در نهایت، باید بپذیریم که در چنین شرایطی، نمیتوان همه را راضی نگه داشت و نمیتوان بدون در نظر گرفتن واقعیتها، تصمیمات اقتصادی را اجرا کرد.
رئیس جمهور با بیان اینکه در مسائل اقتصادی، همه کسانی که مدعیاند میتوانند اوضاع را درست کنند، باید در میدان عمل حاضر شوند و نقش خود را ایفا کنند اظهار داشت: متاسفانه، در بسیاری از موارد، افراد فقط از کنار گود به انتقاد میپردازند و هیچکدام جرات نمیکنند که در میدان حاضر شوند و مشکلات را حل کنند. اگر کسی میخواهد کمک کند، باید وارد میدان عمل شود، نه اینکه صرفاً انتقاد کند. آنهایی که میخواهند انتقاد کنند، باید به جای نقدهای بدون پشتوانه، پیشنهادات و راهحلهای مشخص و عملی ارائه دهند.
پزشکیان افزود: به عنوان مثال، یکی از عزیزان به من گفت که تکلیف وزیر اقتصاد مشخص نیست. این فرد همچنین از ما خواست تا فردی که وظایف خود را به درستی انجام میدهد معرفی کنیم. اما سوال اینجاست که این فردی که از آن صحبت میشود، چه اقدامی برای حل مشکلات اقتصادی کرده است؟ اگر افراد، فقط از کنار گود میآیند و از دیگران انتقاد میکنند، چگونه میتوان به پیشرفت رسید؟ در قرآن کریم، خداوند میفرماید که وقتی ابراهیم امتحانات سخت خود را به درستی پشت سر گذاشت، خداوند به او مقام امامت را اعطا کرد. این آیه به ما یادآوری میکند که در فرهنگ، اقتصاد و صنعت، باید کسانی که آزمونهای دشوار را با موفقیت پشت سر گذاشتهاند، وارد میدان شوند تا بتوانیم از تجربه و توانمندیهای آنها بهرهبرداری کنیم.
رئیس جمهور با بیان اینکه تمام کسانی که میخواهند کمک کنند، باید به صورت عملی وارد میدان شوند و اقداماتی مشخص را آغاز کنند تصریح کرد: هر کسی که توانمندی لازم را دارد، باید پروژههای خود را با جدیت پیگیری کند و در راستای کمک به کشور اقدام کند. انتقاد از وضعیت موجود کافی نیست، باید همه دست به دست هم بدهیم و برای رفع مشکلات، اقدامات مؤثر انجام دهیم.
پزشکیان در ادامه با اشاره به نقایص و نقاط ضعف بکارگیری هوش مصنوعی در حکمرانی گفت : در خصوص هوش مصنوعی نیز باید بدانیم که این فناوری تنها در صورتی مؤثر است که دادههای صحیح و کاربردی در اختیار آن قرار گیرد. به عنوان مثال، من از هوش مصنوعی خواستم تا به من کمک کند که کلاسهایی با ویژگیهای خاص طراحی کنم. اما نتیجهای که از آن دریافت کردم، کاملاً غیرقابل قبول بود و این نشان میدهد که هوش مصنوعی تنها بر اساس دادههای موجود عمل میکند و در صورتی که دادههای اشتباهی به آن داده شود، نتیجه نیز اشتباه خواهد بود.
رئیس جمهور افزود : ما آمادگی داریم که پروژههای مختلف را به افراد مستعد و توانمند واگذار کنیم و با آنها قرارداد ببندیم. بهویژه در حوزه انرژیهای پاک و پروژههای مرتبط، آمادگی داریم تا با دانشگاهها و نهادهای مختلف همکاری کنیم. به طور خاص، در حال مذاکره با دانشگاه تربیت مدرس برای اجرای پروژههای مختلف در این حوزهها هستیم و اگر آنها آماده باشند، ما به آنها اختیار خواهیم داد تا پروژهها را بهطور کامل اجرایی کنند.
پزشکیان با تاکید بر اینکه ما آمادهایم که ارتباط بیشتری با وزیر محترم و ریاست محترم دانشگاهها برقرار کنیم و برای پیشبرد پروژههای مشترک در این زمینهها، هماهنگیهای لازم را انجام دهیم اظها داشت: البته در حال حاضر، مذاکراتی با دانشگاهها نیز در حال انجام است تا بر اساس آن، پروژهها و فعالیتهای مشترک آغاز شود. این اقدامات ممکن است به زمان و برنامهریزی بیشتری نیاز داشته باشد، اما ما از هرگونه همکاری و همافزایی استقبال میکنیم.
رئیس جمهور گفت: هدف ما این است که با کمک و همافزایی تمام ارگانها، نهادها و افراد توانمند، کشور را به سمت رشد و پیشرفت هدایت کنیم. امیدواریم که با همکاریهای سازنده، بتوانیم مشکلات موجود را پشت سر بگذاریم و شاهد تحولات مثبتی در بخشهای مختلف اقتصادی، آموزشی و صنعتی کشور باشیم.
پزشکیان با اشاره به تجربههای مدیریتی خود در دورههای مختلف و ضرورت مشارکت مردم در اداره کشور، بیان کرد: ما در دوران دانشجویی با یکدیگر بر سر بهترین شیوه اداره کشور و خدمت به مردم اختلاف داشتیم برای همین هر یک از گروهها و جریانها حرف خود را میزدند. یکی میگفت اگر من این کار را انجام دهم، کشور درست میشود و مردم شرایط بهتری پیدا میکنند؛ جریانهای دیگر هم مواضع و راهکارهای خود را برای بهترین شیوه خدمت به مردم و مملکت بیان میکردند.
رئیس جمهور ادامه داد: به عبارت دیگر در آن زمان دعوا سر این بود که چه کسی بهتر میتواند خدمت کند، چه کسی میتواند بهتر برای مردم از جان مایه بگذارد و چه کسی میتواند کشور را بسازد. شما فکر میکنید چرا در جنگ تحیلی عراق علیه ایران پیروز شدیم؟ آیا ارتش بهتنهایی این کار را انجام داد؟ سپاه بهتنهایی پیروز شد؟ خیر. اگر بسیج و مردم نبودند، امکان نداشت به جایی برسیم. وقتی از بسیج حرف میزنیم، منظور بسیج کلاسیک نیست. حضرت امام (ره) فرمودند 20 میلیون بسیجی داریم؛ در جمعیت 30 میلیونی آن روز، 20 میلیون بسیجی یعنی هر جوانی که میتواند بایستد، اسلحه بگیرد و دفاع کند بسیجی است. اینکه برخی فکر کنند فقط خودشان بسیجی هستند و بقیه نیستند، همان جدا کردن مردم از یکدیگر است. هر جوانی که بتواند بایستد و کشور را آباد کند، بسیجی است و باید این نگاه را پیاده کنیم. رقابت باید در خدمت باشد.
رئیسجمهور با تشریح ضرورت برنامهمحور بودن مدیریت گفت: در حوزه اقتصاد، نباید از کسی خواست کل کشور را یکباره اصلاح کند. به جای آن باید یک حوزه مشخص را واگذار کرد و اگر آن را درست انجام داد، 10 حوزه دیگر را نیز بهعنوان الگو به او سپرد. اجرای نسخهای برای کل کشور ساده نیست و بحث مفصلی دارد. ارائه راهکار برای جوانی جمعیت نیز به این سادگی نیست. مجلس قانون نوشته تا اجرا شود و هزینههای زیادی صرف شده، اما شیب جمعیت همچنان نزولی است. این یعنی قوانین و راهحلهای قبلی کارساز نبوده است. اکنون باید بنشینیم و راهکارهای عملی و محلهمحور بررسی کنیم. اگر جوانان راهحلهایی مقطعی و محلی دارند، باید مطرح شود.
پزشکیان با اشاره به تجربه مدیریتی در دوره جنگ 12 روزه خاطرنشکان کرد: آن زمان در حوزه مدیریتی، اختیاراتی را به استانداریها واگذار کردیم. دشمنان تلاش کردند ما را بزنند، اما خدا نخواست و از حفره و مسیری دشوار سلامت عبور کردیم. بارها گفتهام برای کسی که عمر خود را کرده، شهادت بهتر از این است که در بستر بیماری از دنیا برود، اما نگرانی من این بود که اگر ما را بزنند، کشور با مشکل مواجه شود. روز بعد همه وزرا را دعوت و تمام اختیارات را به استانداریها واگذار کردیم و گفتیم هر استاندار در حوزه خود رئیسجمهور است و منتظر ما نماند. این اختیارات در چارچوبی مشخص داده شد و به همین دلیل در 12 روز جنگ از نظر اداری دچار مشکل نشدیم. شاید تصور کنید این کار ساده بود، اما همان مدیران تلاش کردند؛ اگر تلاش نمیکردند، در بسیاری امور دچار مشکل میشدیم و چون این مشکلات دیده نشد، تصور شد که هیچ اتفاق خاصی نیفتاده است.
رئیس جمهور افزود: در جنگ 12 روزه استانداران، مدیران و مسئولان بهداشت و درمان با ایثار کار کردند و مردم نیز عزتمندانه دفاع کردند. دشمن ناامید شد و محاسبات هوش مصنوعی که روی آن حساب کرده بودند، بیربط از آب درآمد. پس از آن اختیارات را توسعه دادیم و اکنون پروژههای محلهمحور را دنبال میکنیم. قدرت حاکمیت و قدرت مردم را کنار هم قرار میدهیم. اختیارات طبق قانون، سیاستهای کلی مقام معظم رهبری و اهداف تعیینشده به سطوح پایین واگذار شده است. واگذاری اختیارات به معنای بیقانونی نیست؛ مسئولیت و پاسخگویی پابرجاست.
پزشکیان با تشریح الگوی مدیریت محلهمحور تصریح کرد: در هر محلهای سازماندهی مردم از مسجد آغاز میشود. اگر مسجد نتوانست، مدرسه؛ اگر مدرسه نبود، مرکز سلامت یا مرکز بهداشت؛ اگر آن هم نبود، نهادهای مردمنهاد، انجمنها و صنوف وارد عمل میشوند. هر کس در هر محله میتواند کاری انجام دهد. مردم نیازهای خود را مستقیم اعلام میکنند تا ارتباط میان مردم و حاکمیت بهصورت سازمانیافته پیگیری شود. بسیج، هلالاحمر، کمیته امداد، بهزیستی، هر کسی میتواند کاری کند و ما دستش را میبوسیم.
پزشکیان درباره مدیریت و تعیین اولویتها گفت: طرح ادعاهای کلی درباره مشکلات اثر ندارد و موضوع به این سادگی نیست. بسیاری از مشکلات را حل کردهایم و بسیاری همچنان باقی است. شما دانشجو هستید و میدانید در یک اداره ساده با مشکلات فراوان روبهرو هستیم. هیچ مدیری نمیتواند بگوید تمام مشکلات را حل میکند چراکه در مدیریت ابتدا مشکلات شناسایی میشوند، سپس اولویتبندی و برای هر اولویت برنامهریزی میشود.
رئیسجمهور با اشاره به سابقه مدیریتی خود گفت: «وقتی رئیس دانشگاه بودم اولویت مشخص داشتم و امروز میتوانم بگویم چه کردهام و به آن افتخار میکنم. در مدت شش ماه بیش از 600 خانه بهداشت بدون کمک دولت و با مشارکت مردمی ساختیم. اینها که میگویند جهادی، خودم و فرزندانم که آن زمان کوچک بودند کارگری کردیم و خانه ساختیم و مسائل بهداشت و سلامت را سامان دادیم.
پزشکیان افزود: بعد از آن معاون وزیر و سپس وزیر شدم. اقداماتی که انجام دادیم شامل پوشش همگانی بیمه، پزشک خانواده و نظام ارجاع بود؛ موضوعاتی که امروز برخی میگویند اجرای آنها روی زمین مانده، اما در آن زمان ما آنها را وارد وزارتخانه کردیم. بروید ببینید قبل از ما وجود داشت یا خیر؟! اجرای هر برنامه نیازمند تغییر رفتار، مراقبت، آگاهی و زبان مشترک است. امروز اولویتها انرژی، مشارکت مردم، مدارس, آموزش، مشارکت دانشگاه در مسائل آب و محیط زیست و سپس راه و زیرساخت است. باید زمانی باشد تا بگوییم در این اولویتها با وجود کمبود منابع مالی چه کردهایم.»
رئیسجمهور در پایان با انتقاد از وضعیت فیلترینگ گفت: بدترین مشکلی که امروز کشور با آن درگیر است، فیلترینگ است. همواره این موضوع را گفتهایم، اما حل کردن آن آسان نیست. اگر با یک دستور حل میشد، از همان روز اول دستور میدادیم. اکنون دستور دادهایم آنهایی که خط سفید هستند را سیاه کنند تا مشخص شود آنهایی که سیاه هستند چه بلایی سرشان میآید./تسنیم