درگذشت فریبرز رئیس دانا اقتصاددان به دلیل کرونا + عکس و بیوگرافی

به گزارش راهبرد معاصر؛ تایید خبر درگذشت فریبرز رئیس دانا اقتصاددان به دلیل کرونا جامعه اقتصادی را به غم بزرگی فرو برد. وی نویسنده بیش از ۱۵ جلد کتاب درباره مسائل اقتصادی و سیاسی بود که از آن میان می‌توان به «آزادی و سوسیالیسم»، «اقتصاد سیاسی توسعه» و «منش روشنفکری» اشاره کرد. 

ناصر زرافشان با تایید این خبر اعلام کرد: متاسفانه ایشان صبح امروز در بیمارستان تهرانپارس درگذشتند.

وی از شش روز پیش بر اثر ابتلا به ویروس کرونا در بیمارستان تهران‌پارس بستری بود و صبح امروز (دوشنبه - ۲۶ اسفندماه) در این بیمارستان درگذشت.

بیوگرافی

فریبرز رئیس‌دانا  (متولد ۱۳۲۷)، اقتصاددان ایرانی، استاد اقتصاد دانشگاه تهران، فعال حقوق بشر، زندانی سیاسی، عضو کانون نویسندگان ایران، فعال سیاسی سوسیالیست و دانش‌آموختهٔ دکتری اقتصاد از مدرسه اقتصاد و علوم سیاسی از دانشگاه لندن (L.S.E) است.

در نیمه شب ۲۰ دسامبر ۲۰۱۰ برابر ۲۸ آذرماه ۱۳۸۹ پس از گفتگویی با تلویزیون بی‌بی‌سی در مورد طرح هدفمندی یارانه‌ها و «نیو لیبرالی» خواندن این سیاست دکتر رئیس دانا در منزل شخصی بازداشت شد و به مکان نامعلومی انتقال یافت. شعبه ۲۸ دادگاه انقلاب اسلامی به ریاست قاضی محمد مقیسه‌ای، او را به یک سال حبس محکوم کرد.

وی در خردادماه ۹۰ از سوی شعبه ۲۸ دادگاه انقلاب اسلامی به ریاست قاضی مقیسه به اتهام تبلیغ علیه نظام به یک سال حبس تعزیری محکوم شد. در متن حکم دادگاه، «عضویت در کانون نویسندگان، صدور بیانیه علیه سانسور، مصاحبه با رسانه‌های بی‌بی‌سی و صدای آمریکا و متهم کردن جمهوری اسلامی به آزار و تجاوز و شکنجه زندانیان» از دلایل صدور حکم اعلام شده بود.

او در اول خرداد ۱۳۹۱، جهت اجرای حکم یک سال زندان خود بازداشت و به زندان اوین منتقل شد فریبرز رئیس دانا روز دوشنبه ۲۶ فروردین ۱۳۹۲ از زندان اوین آزاد شد.

وی در تاریخ هشتم مرداد ماه ۱۳۹۶ قبل از سخنرانی در سندیکای رانندگان اتوبوس استان تهران توسط نیروی‌های انتظامی و امنیتی بازداشت شد و از ورود وی به جلسه جلوگیری کردند.

واکنش‌ها به دستگیری

انجمنی که خود را اقتصاددانان خاورمیانه می‌نامند و نهادی بین‌المللی، متشکل از بعضی از اقتصاددانان علاقه‌مند به مسایل خاورمیانه است، در بیانیه‌ای نوشت: «در حالی که در جوامع دموکراتیک، دانشمندان و دانشگاهیان آزادند و حتی تشویق می‌شوند تا در گفتگو دربارهٔ مسایل مربوط به امور سیاست‌های عمومی مشارکت کنند، دکتر رئیس دانا به دلیل بیان دیدگاه تخصصی اش در مورد وضعیت اقتصادی ایران و سیاست‌های دولت بازداشت شده‌است.»

همچنین ۴۰ استاد ایرانی دانشگاه‌های خارج از کشور با محکوم کردن بازداشت فریبرز رئیس دانا، که به گفته آنان، به‌طور پیگیر، سیاست‌های اقتصادی و اجتماعی حکومت اسلامی را به نقد کشیده‌است، نوشتند: دولت محمود احمدی‌نژاد، در برابر بحران روزافزون اقتصادی و سیاسی ایران و در تدارک اجرای سیاست بحث‌انگیز حذف یارانه‌ها، تلاش می‌کند تا منتقدانی همچون دکتر رئیس دانا را خاموش کند. آنان خواستار آزادی فوری و بدون قید و شرط آقای رئیس دانا و دیگر زندانیان سیاسی و فعالان مدنی شدند. از جمله امضاکنندگان این بیانیه، یرواند آبراهامیان، سهراب بهداد، رامین جهانبگلو، رضا براهنی، منصور فرهنگ، رضا قریشی، احمد حکاک کریمی، فرهاد خسرو خاور، حسن منصور، فرهاد نعمانی و نیره توحیدی هستند.

در این میان، ناصر زرافشان، وکیل مدافع فریبرز رئیس دانا، دربارهٔ آخرین وضعیت پرونده موکلش به «رادیو فردا» می‌گوید:

«تاکنون به رغم تلاش‌هایم برای ملاقات با موکلم و نیز اینکه وکالت نامه‌ام را به تأیید مقامات برسانم، موفق به دیدار با او نشده‌ام و ظاهراً آقای رئیس دانا در مرحله بازجویی قرار دارد.»

زرافشان با اشاره به اینکه پرونده فریبرز رئیس دانا هنوز به هیچ دادیاری یا بازپرسی ارجاع نشده‌است که برای صدور قرار تأمین اقدام شود، می‌افزاید: «تنها مرجعی که در شرایط فعلی که موکلم در اختیار ضابطین قبل از دادسرای انقلاب است، می‌تواند چنین دستوری را صادر کند، دادستان تهران است که تاکنون به رغم مراجعه‌هایم هنوز موفق به دریافت مجوز برای دیدار با موکلم یا حداقل پرونده او نشده‌ام.»

بیش از ۲۳۰ فعال سیاسی و مدنی در نامه دیگری از بازداشت آقای رئیس دانا انتقاد کردند. از امضاکنندگان این نامه می‌توان به داریوش آشوری، مرتضی محیط، سیروس آرین پور، جمشید اسدی، کمال اطهاری، جلال ایجادی، سعید پیوندی، احمد سیف، رضا علامه زاده، کاظم علمداری و رضا فانی یزدی اشاره کرد.

فرشین کاظمی نیا، سخنگوی کمپین آزادی فریبرز رئیس دانا، در مورد بازداشت این اقتصاددان منتقد و نامه این کمپین به «رادیو فردا» می‌گوید: «آقای رئیس دانا به دلیل ابراز عقیده و نگاه کارشناسی اش به مسایل، مشکلات و اقتصاد ایران بازداشت شد» و می‌افزاید: «بر حسب مبانی حقوق بشر و آزادی بیان، ایشان هیچ جرمی مرتکب نشده‌است و بنابراین، ما خواستار آزادی فوری سریع ایشان هستیم.»

پیش از انتشار این نامه و بیانیه نیز کانون مدافعان حقوق کارگر که آقای رئیس دانا، یکی از اعضای آن به‌شمار می‌رود، در بیانیه‌ای نوشت که دستگیری این اقتصاددان چند ساعت پس از آن صورت گرفت که او اعلام کرد که اجرای هدفمندسازی یارانه‌ها، به معنای «فشردن گلوی کارگران و زحمتکشان و حمله همه‌جانبه به سفره خالی آنان است.»

کانون مدافعان حقوق کارگر با اشاره به اینکه بازداشت آقای رئیس دانا به منزله تلاش برای ایجاد فضای قبرستانی و اجحاف بر مردم است، خواستار آزادی بی‌قید و شرط و فوری او شد و افزود: رئیس دانا هیچ جرمی جز بیان خواسته‌های کارگران و زحمتکشان مرتکب نشده‌است.

کانون نویسندگان ایران نیز در بیانیه‌ای نوشت: در کشوری که به‌تازگی نماینده‌اش در کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل متحد اعلام کرد ایران آزادترین کشور جهان است، اقتصاددانی را ظاهراً به اتهام اظهارنظر دربارهٔ «طرح تعدیل اقتصادی و حذف یارانه‌ها» بازداشت می‌کنند.