به گزارش راهبرد معاصر؛ در پی تشکیل کابینه ائتلافی اضطراری در اسرائیل، مقرر شد نتانیاهو برنامه الحاق کرانه باختری به سرزمینهای اشغالی را از ماه ژوئن برای تصویب به دولت و پارلمان ارائه کند و اول جولای نیز کنست این مساله را به رایگیری بگذارد. در همین راستا سخنگوی وزارت خارجه آمریکا ضمن حمایت از این اقدام رژیم صهیونیستی اعلام کرد: «ما آماده به رسمیت شناختن اقدامات اسرائیل برای گسترش حاکمیت آن و اعمال قوانین بر مناطقی از کرانه باختری هستیم و ما آن مناطق را بخشی از اسرائیل میدانیم.»
هدف کلی رژیم صهیونیستی از اجرای معامله قرن ضمیمه کردن 40 درصد از قلمرو فلسطینیها در کرانه باختری به مناطق تحت تسلط خود است. همچنین براساس این پروژه آمریکایی-صهیونیستی دولت یهود حاکمیت کامل بر بیتالمقدس خواهد داشت، حق بازگشت آوارگان فلسطینی که پیشتر توسط سازمان ملل به رسمیت شناخته شده بود نیز از بین میرود و آنها باید در کشورهایی که حضور دارند تا همیشه باقی بمانند و در نتیجه دیگر واجد حمایت سازمان ملل هم نخواهند بود زیرا تبدیل به شهروندان جدید کشورهای عربی میشوند.
در ازای این وضعیت، فلسطینیها صاحب کشوری خواهند شد که هر بخشی از خاک آن در گوشهای است و قرار است شبکه پر پیچ و خمی از جادهها، تونلها و پلها بخشهای منفک از هم (نوار غزه و کرانه باختری) را بهم وصل کند. محمود عباس این وضعیت را به شکل «پنیر سوئیسی» توصیف کرد نقاط مجزای آن هیچ ارتباطی با هم ندارند. چنین کشوری نمیتواند حتی مرزهای خود را کنترل کند اما دارای یک کرسی در سازمان ملل به عنوان بازیگر جدید و مستقل خواهد بود! در واقع صهیونیستها تلاش دارند با اجرای این طرح علاوه بر محدود و محصور کردن فلسطینیها، هویت فرهنگی آنها را نیز به سرقت ببرند.
براین اساس فلسطینیها در ازای از دست دادن 40 درصد از کرانه باختری، ابودیس، روستایی در نزدیک بیتالمقدس را به پایتختی خود خواهند داشت. برای ترغیب فلسطینیها به پذیرش این شرایط، در معامه قرن سرمایهگذاری 50 میلیارد دلاری با همکاری کشورهای عرب منطقه و ایجاد یک میلیون شغل برای جوانان فلسطینی در نظر گرفته شده است. این پروژه هیچ اشارهای به قوانین بینالمللی یا تعهد متقابل به قطعنامههای بینالمللی با هدف پایان دادن به درگیریها نمیکند. از این رو حتی برای میانهروترین فلسطینیها از جمله محمود عباس، پذیرش چنین شکلی از دولت غیرقابل تحمل است. در واقع این «معامله» قمار ناامیدکنندهای از جانب ایالات متحده برای بازیابی ابتکار عمل در منطقه به شمار میرود.
در همین راستا «دفتر ملی دفاع از اراضی و مقاومت در برابر شهرکسازی» وابسته به سازمان آزادی بخش فلسطین اعلام کرد یک تیم آمریکایی و اسرائیلی در حال نهایی کردن نقشه الحاق مناطق فلسطینیدر کرانه باختری و بیتالمقدس است. در همین ارتباط رونن پرتز، مدیرکل دفتر نتانیاهو از نزدیک بودن توافق نهایی آمریکا و رژیم صهیونیستی برای الحاق کرانه باختری سخن گفت. وی اعلام کرد تیم آمریکایی-اسرائیلی که دیوید فریدمن، سفیر آمریکا در اسرائیل و یاریف لیوین، وزیر گردشگری این رژیم رهبری آن را بر عهده دارند، این روزها در حال ادامه کار برای نهایی شدن توافق هستند. پرتز تاکید کرد دو طرف در حال بررسی برخی اصلاحات هستند که از نظر تلآویو باید در نقشه اصلی ذکر شده در طرح آمریکا وارد شود. این اصلاحات مربوط به مسیر خیابانهایی است که شهرکنشینان از آنها عبور میکنند و تلآویو پس ازمشورت با رؤسای شوراهای شهرکهای صهیونیستی، این اصلاحات را ارائه کرده است.
در همین رابطه چندی قبل بنیامین نتانیاهو در تماس تلفنی با داوید لحیانی، رئیس شورای منطقهای شهرکهای غور اردن قول داه كه رژیم صهیونیستی ظرف چند ماه آینده حاكمیت خود را بر دره اردن و کرانه شمالی بحر المیت برقرار خواهد کرد. در واکنش به انتشار این اخبار صائب عریقات، دبیرکل کمیته اجرایی سازمان آزادی بخش فلسطین اعلام کرد اگر اسرائیل برنامه های الحاق را اجرایی کند، این کار ممکن است به «خشونت و خونریزی» منتهی شود.
معامله قرن و بحث الحاق کرانه باختری در شرایط پیگیری میشود که همگرایی جدیدی در عمل و کلام میان صهیونیستهای سکولار و مذهبی بر سر الحاق و سلب مالکیت فلسطینیها وجود دارد. زیرا با وجود آنکه نظرسنجیها 71 درصد از یهودیان اسرائیل بر غیراخلاقی بودن رفتارهای نژادپرستی علیه فلسطینیها تاکید دارند، اما آنها باز هم در انتخابات به سیاستمدارانی رای میدهند که میخواهند شهرکها را دائمی و کرانه باختری را به اسرائیل الحاق کنند.
بحث سرمایه گذاری 50 میلیارد دلاری هم که در پروژه معامله قرن آمده صرفا «پیشنهادی» است که ظاهرا ترامپ روی میز گذاشته است و در عمل هیچ مبلغ واقعی وجود ندارد. زیرا فقط در صورت فلسطینیها کشور تضعیف شده را بپذیرند «ممکن است» به این پول دست یابند.
واکنشها اولیه مردم فلسطین این بار به شیوهای جدید و بسیار مسالمتآمیز بود. برای این منظور به ابتکار فعالان جوان فلسطینی و خانوادههای آنها برگزاری نماز جماعت صبح در مسجد ابراهیمی هبرون شکل گرفت. آنها همچنین از سایر فلسطینیها خواستند تا این حرکت را در سایر مساجد کرانه باختری از جمله مسجد الاقصی در بیتالمقدس اجرا کنند. این اقدام باعث شد تا فلسطینیها بدون توجه به سرما و باران و پاسگاههای نظامی کنترل اسرائیلی، در نمازهای جماعت صبح حضور یابند.
اهداف رژیم صهیونیستی از الحاق کرانه باختری چیست؟
یکی از اهداف هیئت صهیونیستی در کنفرانس صلح پاریس در سال 1919، «کنترل ارتفاعات جولان، دره رود اردن» بود که امروز کرانه باختری نامیده میشود. زیرا آنها این مناطق را برای بنیان اقتصادی دولت اسرائیل حیاتی میدانستند. تحقق این هدف در جنگ شش روزه 1967 صورت گرفت. اگرچه صهیونیستها تاکید داشتند قصد آنها از این جنگ تصرف سرزمینی نبوده است اما بررسی اهداف تاریخی آنها و نیز نتایج حاصله جنگ شش روزه، نشان میدهد این نبرد ابزاری برای تحکیم پایههای رژیم صهیونیستی بود. در نتیجه جنگ 1967 اسرائیل توانست بر آبهای کرانه باختری و دریاچه جلیل (طبریه) کنترل انحصاری پیدا کند. سفرههای کوهستانی کرانه باختری و این دریاچه حدود 60 درصد آب شیرین اسرائیل یعنی یک میلیارد مترمکعب در سال، را تامین میکنند.
بنابراین یکی از مهمترین تبعات این درگیری نظامی برای فلسطینیها کمبود منابع آبی بود. چنانکه امروز علیرغم افزایش دو برابری جمعیت آنها در کرانه باختری میزان آب در دسترسشان نسبت به اواخر دهه 70 میلادی تغییری نکرده و همین حال شهرکسازیها حق آبه فلسطینیها را با محدودیت بیشتری مواجه کرده است. هدف رژیم صهیونیستی از این کار فشار بر فلسطینیها برای ترک منطقه است.
با توجه به نیاز حیاتی رژیم صهیونیستی به منابع آبی کرانه باختری، در کنار سیاستهای سختگیرانه مذکور، در ژوئیه 2018 کنست به وزیر آموزش و پرورش این رژیم مجوز داد تا بتواند در مدارس مانع سخنرانی افرادی شود که نسبت به اشغال کرانه باختری انتقاد دارند. افزون براین کنست ممنوعیت دسترسی فلسطینیها به دیوان عالی کشور در خصوص دادخواستهای مربوط به حقوق مالکیت زمین در کرانه باختری را به تصویب رساند.
آثار الحاق کرانه باختری بر زندگی فلسطینیها
براساس اظهارات علا عوض، رئیس مرکز آمار فلسطین جمعیت فلسطین نزدیک به 5 میلیون نفر است. از این تعداد 2 میلیون و 881 هزار نفر در کرانه باختری و قدس شرقی اشغالی و یک میلیون و 899 هزار در نوار غزه زندگی میکنند. طبق آمار رسمی ارائه شده در سایت تریدینگ اکونومیکس، میانگین بیکاری در این منطقه بین 26 تا 29 درصد است که این رقم در سال 2018 به 32 درصد هم رسید.
کل تولید ناخالص داخلی فلسطینیها (کرانه باختری رود اردن و نوار غزه)، هشت میلیارد دلار است که از این حیث آنها در جایگاه 157 جهان قرار میگیرند. بخش اعظم این رقم مربوط به کرانه باختری و تولیدات کشاورزی است. زیرا نوار غزه علاوه بر تراکم بسیار زیاد جمعیتی، با مشکل کمبود زمین، آب و محاصره شدید اقتصادی روبرو است. اما با توجه به برنامه الحاق چهل درصدی مناطق تحت اختیار فلسطینیها در کرانه باختری، معیشت مردم این منطقه بیش از پیش آسیب خواهد دید. زیرا 70 درصد ساکنان کرانه باختری به کار کشاورزی اشتغال دارند.
یکی از نقاطی که مردم آن با نگرانی و حساسیت ویژهای اخبار مربوط به الحاق را پیگیری میکنند، روستای عین البیدا در شمال کرانه باختری است. چرا که در صورت اجرای این طرح، آنها سرزمینهای خود را از دست خواهند داد. تقریبا 1600 نفر در در این روستا زندگی میکنند و در حال حاضر بیش از نیمی از زمینهای این منطقه یعنی حدود 600 هکتار تحت کنترل شهرکنشینان یا شرکتهای اسرائیلی قرار دارد.
واقعیت امر آن است که اقتصاد کرانه باختری تا پیش از این نیز متاثر از استیلاء شهرک نشینان صهیونیستی بود. از سوی دیگر اشباع بازارهای فلسطینی از محصولات کشاورزی اسرائیلی، اشتغال کشاورزی مردم این منطقه را تضعیف کرده و احداث دیوار حائل نیز موجب از بین رفتن میلیونها درخت زیتون شده است.
در حال حاضر 125 شهرک صهیونیستینشین در کرانه باختری قرار دارد که 550 هزار یهودی را در خود جای داده است. این شهرکها در موقعیتهای استراتژیک و در تپههای مشرف بر روستاها و شهرهای منطقه ساخته شدهاند. در این فضا جابهجایی مردم فلسطین با 27 ایست بازرسی کنترل میشود. این مسائل موجب محدود شدن وسعت زمینهای کشاورزی شده است. اکنون فقط 18 درصد از کرانه باختری تحت کنترل جنبش خودگردان فلسطین قرار دارد که به آن منطقه A گفته میشود و تقریبا به ندرت در آن فعالیت کشاورزی صورت میگیرد. منطقه B 22 درصد را شامل میشود و در دربرگیرنده روستاها و مناطق روستای اطراف مراکز شهری است و کنترل مسائل سیاسی و امنیتی آن در اختیار اسرائیل قرار دارد و منطقه C که کاملا تحت نظارت اسرائیل است 60 درصد کرانه باختری را پوشش میدهد. در این منطقه فلسطینیها اجازه ساخت و ساز ندارند و عمده زمینها کشاورزی و بیشتر شهرکهای یهودی در آنجا قرار دارد. این در حالی است که با تمام کار ساخت دیوار حائل در سال جاری که طول آن به 700 کیلومتر خواهد رسید، حدود 15 درصد از مساحت تحت کنترل فلسطینیها در قسمت اسرائیل قرار میگیرد. در بعضی مناطق، این دیوار حتی کل شهرها و روستا و یا بخشی از آنها را از هم جدا میکند. در نتیجه عدهای از کشاورزان مزارع خود را از دست داده و یا خواهند داد. همچنین این دیوار کنترل واردات و صادرات کالاها از/به منطقه فلسطینی را تحت کنترل اسرائیل قرار میدهد. بنابراین با تکمیل ساخت آن فلسطینیها برای کارهای تجاری به شدت به گمرک، کنترل مرزی و ارتش رژیم صهیونیستی وابسته میشوند. در این شرایطی تولیدکنندگان فلسطینی باید بابت صادرات محصولات خود مالیات سنگین بپردازند، اما اسرائیل کالاها را بدون هیچ عوارضی در منطقه فلسطین نشین توزیع میکند. از این رو طبیعی است که تولیدکنندگان فلسطینی قادر به رقابت با محصولات اسرائیل نخواهند بود. در این شرایط اجرای الحاق بخشهای دیگری از کرانه باختری به سرزمینهای تحت حاکمیت رژیم صهیونیستی، وضعیت را بازهم برای فلسطینیها بدتر خواهد کرد.
اما مشکل فلسطینیها فقط به کاهش زمین کشاورزی و یا تسخیر بازار مصرف محدود نیست. رژیم صهیونیستی در حوزه منابع آبی کرانه باختری هم سیاستهای خصمانهای را دنبال میکند. طبق گزارشهای میدانی فلسطینیها اعلام کردهاند اسرائیل با نیروی نظامی مانع استفاده از منابع آبی میشود و با توجه به اینکه آنها مجبور هستند با قیمتهای زیاد آب را از اشغالگران بخرند، صدها هزار نفر مجبور به ترک این سرزمین شدهاند.
زیرا آبرسانی و زیرساختهای این منطقه فقط توسط شرکت ملی آب اسرائیل (مکوروت) اداره میشود. طبق اسناد موجود، جمعیت یهودی منطقه حدود 300 لیتر سرانه دریافت میکنند اما این رقم برای فلسطینیها 70 لیتر است که از رقم مورد نظر سازمان ملل (100 لیتر) هم کمتر است. از این رو فلسطینیها مجبور هستند مخازن آبی را روی پشتبامهای خانه خود نصب و در آن آب را برای موارد ضروری ذخیره کنند. همچنین در زمانهای خشکالی و با فصل تابستان مردم مجبور میشوند آب را از شرکت ملی آب اسرائیل با قیمت زیادی بخرند.
کمبود آب فقط خانوادهها را نگران نمیکند بلکه بر بخش کشاورزی و تنوع زیستی فلسطین نیز تأثیر میگذارد. اگر مزارع به طور صحیح آبیاری نشود، امکان کاشت و برداشت میوه و سبزیجات از بین خواهد رفت. ضمن آنکه فلسطینیها اجازه حفر چاه جدید ندارد و همه این اقدمات باید تحت کنترل رژیم صهیونیستی صورت بگیرد. از این رو یکی از انتخابهای فلسطینیها کاشت درخت زیتون است که صرفا با آب بارندگی میتواند زنده بماند و میوه دهد. اما به علت روی آوردن اکثر کشاورزان به کاشت زیتون و در نتیجه عرضه زیاد این محصول، قیمت فروش آن بسیار پایین است. ضمن آنکه بخشی از درختان زیتون نیز در نتیجه دیوارکشی، از دسترس کشاورزان خارج شد.
تاثیر شیوع کرونا بر روند اجرای معامله قرن
گسترش جهانی ویروس کرونا محدودیتهای زیادی در سراسر دنیا از جمله اسرائیل و فلسطین ایجاد کرده است. اسرائیل به عنوان رژیم اشغالگر، تمام ورودی و خروجیها از کرانه باختری و غزه را کنترل میکند. در اواخر ماه مارس اسرائیل مناطق تحت کنترل فلسطین را به بهانه «محدود کردن شیوع کرونا» بست و به این طریق بیت لحم به طور کامل محصور شد. برای فلسطینیان واضح است که رژیم صهیونیستی با بهرهگیری از وضعیت بیماری کرونا و در سکوت خبری تلاش میکند تا روند الحاق کرانه باختری را تسریع کند. در همین رابطه اسرائیل در حال ساخت جادههایی برای شهرکنشینان در نزدیکی جنوب نابلس است، که از دید مردم منطقه این اقدام تلاشی آشکار برای تعریف گتوها برای فلسطینیها محسوب میشود. نکته دیگر آنکه در این مدت رژیم صهیونیستی به صورت چراغ خاموش به شهرکنشینها اجازه حمله به غیرنظامیان فلسطینی را داده است.
در همین دوران حملات شهرکنشینها علیه کشاورزان و چوپانان فلسطینی افزایش یافته است. در منطقه بیت لحم، جایی که فلسطینیها تحت قرنطینه زندگی سختی دارند، یهودیان اخیراً صدها درخت متعلق به فلسطینیان را تخریب کردند. طبق گزارشهای میدانی که مردم فلسطین ارائه میدهند، ارتش اسرائیل به بهانه شیوع کرونا محدودیتهای ترددی برای فلسطینیها اعمال میکند در حالی که یهودیهای ساکن شهرکها با چنین محدودیتهایی روبرو نیستند. اعمال محدودیت ترددی در مناطق فلسطینی نشین، هشدار اولیه در مورد چگونگی عملکرد رژیم صهیونیستی پس از الحاق کرانه باختری است.