ترور «هشام الهاشمی» به سود چه کسانی است؟

به گزارش راهبرد معاصر «هشام الهاشمی» تحلیل‌گر و کارشناس امور امنیتی عراق که زمانی مشاور «حیدر العبادی» در دوره نخست‌وزیری او بود، شب گذشته، نزدیک منزلش در منطقه «الزیونه» بغداد ترور شد. امری که با محکومیت گسترده از سوی مقامات و نهادهای سیاسی و امنیتی این کشور همراه شد و همگی بر ضرورت افشای هویت عاملان پشت پرده این حمله تروریستی و تحویل آنها به مراجع قضایی تاکید کردند.

شورای عالی قضایی عراق، امروز (سه‌شنبه - ۷ ژوئیه) از تشکیل یک هیأت تحقیق قضایی درباره جرایم ترور در بغداد و سایر استانهای کشور با هماهنگی وزارت کشور خبر داد و «مصطفی الکاظمی» نخست‌وزیر، نیز ضمن محکوم کردن این اقدام هشدار داد که اجازه نخواهد داد بار دیگر ترور به صحنه عراق بازگردد.وزارت کشور عراق نیز از تشکیل کمیته تحقیق درباره این حمله تروریستی خبر داد. 

برخی اکانت‌های مرتبط با گروه تروریستی داعش اعلام کردند که اعضای این گروه این ترور را انجام داده‌اند و برادر هشام الهاشمی امروز در مراسم تشیع پیکر وی، داعش را مسئول این ترور دانست. در همین حال، هشدارهای برخی از مقامات و شخصیت‌های عراقی به خطر بازگشت ترورهای سریالی و ناامنی به پایتخت این کشور و جلوگیری از دستیابی عاملان این ترور به هدف خود که ایجاد فتنه و برهم زدن صلح داخلی در عراق است، قابل توجه است.

هشدارهایی که  این سوالات را به ذهن متبادر می‌سازد که این ترور چگونه می‌تواند جرقه‌ای برای برهم زدن صلح و آشتی داخلی عراق باشد؟ چه کسانی از ترور هشام الهاشمی سود می‌برند؟

پاسخ سوال نخست به خوبی در اظهار نظر «محمد البلداوی» نماینده پارلمان عراق دیده می‌شود. وی امروز درباره طرح‌های آمریکا برای محدود کردن نقش الحشدالشعبی از طریق ایجاد کودتای نرم علیه آن و ایجاد درگیری‌های داخلی هشدار داد. 

با تکیه به این تحلیل که اطلاعات به دست آمده درباره نقش آمریکا در منحرف ساختن مسیر تظاهرات‌های مسالمت آمیز مردم عراق  در سال گذشته، اقدام آن علیه نهادهای امنیتی و تلاش برای بازگرداندن سیاستمداران تحت تعقیب قضایی به کشور، همگی نشانه‌های آغاز کودتای نرم علیه الحشد الشعبی است، می‌توان ترور سیاسی شخصیت‌های سیاسی عراقی و بهره‌برداری از این ترورها را نیز در همین چارچوب گنجاند. 

برای رسیدن به پاسخ سوال دوم، لازم است که ابتدا، فضای سیاسی و امنیتی حاکم بر عراق پیش از این ترور بررسی شود. سرتیتر اخبار اصلی عراق طی چند وقت اخیر به تداوم نقض‌ حاکمیت عراق از سوی آمریکا، اهانت عامدانه روزنامه سعودی «الشرق الاوسط» به مرجعیت عالی شیعیان در این کشور و اقدامات سازمان‌دهی شده برای تخریب وجهه سازمان الحشد الشعبی از جمله دستگیری شماری از اعضای این سازمان از سوی نیروهای امنیتی کشور اختصاص داشت.

اگر با دقت به این اخبار نگریسته شود، هر سه محور در راستای تلاش برای تحریک سازمان الحشد الشعبی و وادار کردن آن به واکنشی حساب‌نشده و زیرسوال بردن اهداف ملی از تشکیل آن دنبال می‌شد.

اما هوشیاری رهبران الحشد الشعبی که با حفظ رویکردهای ملی خود تلاش کردند از افتادن در تله سازمان‌دهی شده آمریکایی - سعودی خودداری کنند، موجب شد تا مکر دشمنان به خودشان بازگردد. هرچند که آنها بار دیگر تلاش کردند تا فرصت جدیدی برای ضربه وارد کردن به این سازمان، برای خود ایجاد کنند.

بررسی تحولات چند ماه و چند هفته اخیر عراق نشان می‌دهد که چگونه الحشد الشعبی در این آزمون  پیروز شد. اهانت سعودی‌ها به آیت‌الله سیستانی از یک سو و آزمایش سامانه پدافندی آمریکا در منطقه سبز از دیگر سو، فضای ضد سعودی و ضد آمریکایی در عراق را تقویت کرد، تا جایی که یک‌شنبه پیش، شماری از شهروندان عراقی با عبور از موانع، خود را به منطقه سبز بغداد رساندند تا مقابل سفارت عربستان سعودی در حمایت از مرجعیت عالی خود که با صدور فتوای جهاد کفایی، پایان داعش را رقم زد، دفاع کنند و به ریاض درباره ضرورت عدم دخالت در امور داخلی کشورشان هشدار دهند.

 شخصیت‌های سیاسی و احزاب عراقی نیز به صورت یک‌پارچه این اهانت به مرجعیت را که به لطف فتوای او، سازمان الحشد الشعبی تشکیل شد و به شکست تروریسم داعش منجر شد، محکوم کردند و حتی بر ضرورت پیگرد قضایی این امر و گرفتن غرامت از دولت سعودی تاکید کردند.

از دیگر سو، انتشار خبر استقرار سامانه دفاعی آمریکا در داخل سفارت این کشور در منطقه امنیتی سبز بغداد و آزمایش آن، که با هدف اصلی تحریک سازمان الحشد الشعبی برای نشان دادن واکنش نظامی و در نتیجه توجیه حضور نظامی آمریکا در بغداد صورت گرفت، کاملا معکوس نتیجه داد و به تشدید نارضایتی شخصیت‌ها و احزاب سیاسی و شهروندان عراقی از حضور نظامیان خارجی در این کشور، منجر شد.

در چنین بستری، شب گذشته به گفته مدیر روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت کشور عراق  و با استناد به تصویرهای دوربین‌های مدار بسته، دو فرد سوار بر یک موتورسیکلت در منطقه زیونه بغداد، برای هشام الهاشمی کمین کردند و یکی از سرنشینان به ضرب گلوله او را ترور کرد و هر دو سرنشین محل جرم را ترک کردند.

پس از این ترور، برخی از شخصیت‌های سیاسی عراق ضمن محکومیت این ترور، درباره داغ شدن بازار اتهام‌زنی گروه‌های سیاسی به یکدیگر و تهدید صلح داخلی و ایجاد هرج و مرج در کشور هشدار دادند به ویژه که در بیانیه نخست‌وزیر عراق به جای اشاره به فرضیه نقش گروه‌های تروریستی نظیر داعش از واژه «گروه‌های مسلح خارج از قانون» استفاده شد، امری که نقش طرف‌های خارجی در این ترور را کمرنگ جلوه داد.

به همین دلیل برخی از همان ساعات اولیه ترور الهاشمی، تلاش کردند تا با هجمه رسانه‌ای علیه الحشد الشعبی، این سازمان و یکی از زیرمجموعه‌های آن را متهم اصلی این پرونده معرفی کنند.

به هر حال تحقیق درباره پرونده ترور این کارشناس برجسته عراقی، تازه شروع شده است و سرانجام ابعاد پنهان این ترور با تحولاتی که از این پس در عراق روی خواهد داد، مشخص می‌شود اما  در این میان، آنچه که اکنون روشن است، این است که اقدام شتاب‌زده برخی در اتهام‌زنی به الحشد الشعبی، صرفا موجب تقویت فرضیه نقش آمریکا و همپیمان سعودی او به عنوان دشمنان اصلی الحشد الشعبی در ترور الهاشمی می‌شود.

ایجاد فرصت جدید برای ضربه زدن به الحشد الشعبی و انتقام‌جویی از آن به عنوان مخالف اصلی حضور نظامیان آمریکایی در عراق و منحرف کردن افکار عمومی عراق از ماجرای اهانت به مرجعیت و نقض‌های حاکمیتی مستمر آمریکا در عراق می‌تواند دو انگیزه اصلی ائتلاف آمریکایی - سعودی از ترور کارشناس و تحلیل‌گر امور سیاسی عراق در بغداد باشد.

فارس