رسمیت بخشیدن به قیمت های نجومی خودرو با پیش فروش

به گزارش راهبرد معاصر؛ بازار خودرو همچنان ملتهب بوده و هر روز اخبار جدیدی از گرانی منتشر می شود، پیش فروش خودرو یکی از راهکارهایی است که می تواند با افزایش عرضه، تقاضا را برای خودرو را کم کرده و از التهابات بازار کم کند اما مدل اخیر خودروسازان برای پیش فروش خودرو دارای نقص های اساسی است که در این گزارش به چند ایراد اساسی پیش فروش خودرو می پردازیم:

پیش فروش بدون در نظر گرفتن توان تولید

مهمترین ایرادی که به پیش فروش های یک سال اخیر خودروسازان وارد است، در نظر نگرفتن مقدمات و لوازم و در نهایت برآورد هزینه تولید و گرفتن پول از مشتری است. خودروسازان در این مدل فقط از مشتریان هزینه گرفته تا بتوانند نقدینگی لازم برای تولید را کسب کنند، جالب اینجاست که گرفتن هزینه بدون در نظرگرفتن هزینه فعلی در موعد تحویل است.

سعید موتمنی رئیس اتحادیه نمایشگاه داران خودرو در نقد این رویه خودروسازان گفته بود: فرض کنید شما در هفته آینده یک مهمانی در پیش دارید، قبل از زمان موعد تمام خریدها را انجام داده و بر اساس بودجه خود مهمان دعوت می کنید. اما خودروسازان که شرکت های بزرگ صنعتی بوده به اندازه یک شهروند معمولی تولید خود را مدیریت نمی کنند و قبل از آن که قطعات کافی برای تولید داشته باشند پیش فروش را انجام می دهند.

به گفته موتمنی سیستم قضایی کشور باید به این نقض عهد حساس بوده و خودروسازانی که حواله قطعی فروش ارائه و در زمان مقرر بدقولی می کنند با جریمه های سنگینی مواجه شده تا خودروسازان رویه خود را تغییر دهند، در صورت عدم برخورد قطعی با خودروسازان، آنان به این رویه غلط خود ادامه داده و هیچ وقت خود را اصلاح نخواهند کرد.

نکته دیگری که بسیار عجیب بوده این است که خودروسازان به جای حل مساله، صورت مساله را پاک کرده و حواله قطعی را از سبد پیش فروش حذف کرده و در سایت پیش فروش به خریدار ذکر شده که تاریخ تحویل قطعی نیست. در ماده 2 فروش اینترنتی شرکت سایپا در تاریخ 30 بهمن آمده است:  «در صورت تاخير در تحويل ، فروشنده موظف است به وجوه اوليه واريزي خريدار ، سود مشاركت ( حداقل سود سپرده نظام بانکي ) بعلاوه جريمه تاخيردر تحويل مندرج در اين برگه و همچنين به وجوه واريزي مابه التفاوت خريدار(تكميل وجه بهاي خودرو)صرفاً جريمه تاخير در تحويل مندرج در اين برگه را به صورت روزشمار محاسبه و پرداخت مي نمايد.»

نگارنده در ماه قبل در بازدید از یکی از شرکت های بزرگ قطعه ساز  از عدم تامین قطعه خودرو قبل از پیش فروش انتقاد کرده و با جواب عجیب یکی از مدیران آن شرکت مواجه شدم، آن مدیر قطعه ساز در توجیه این رویه غلط گفت: «نمی توان قطعات پیش فروش را در انبار نگه داری کرد و این رویه به صرفه نبوده بلکه باید با قیمت روز آن ها را خرید و به دست مشتری داد.»!!

وقتی از رویه دیگر خودروسازان برای عدم تامین لوازم اولیه تولید خودرو انتقاد کردم مدیر شرکت قطعه ساز جواب داد: «در تمام دنیا رویه به این شکل بوده و هیچ صنعتی در تمام دنیا خودکفا نیست!، خودکفا بودن در صنعت خودرو به صرفه نیست!»، در پاسخ به این مدیر محترم باید گفت شرایط امروز خودرو به صرفه است که پراید به مرز پنجاه میلیون تومان رسیده است؟، آیا شرایط کشورهای دیگر مانند ایران بوده و در تحریم صنایع هستند؟

تکرار اشتباه

نکته بعدی این است که چرا باید به خودروسازانی که در موارد گذشته پیش فروش را با بدترین شکل ممکن انجام داده و دست خریداران واقعی از خرید خودرو کوتاه ماند، اجازه دوباره پیش فروش داد؟

زمانی که یک طرح به صورت کامل شکست خورده چه اصراری بر ادامه روند اشتباه وجود دارد؟

رسمیت بخشیدن به قیمت های نجومی

نکته مهم دیگر بعد از پیش فروش ها رسمی شدن حباب قیمت ها در بازار است، در پیش فروش ها قید شده که خودرو در زمان تحویل بر اساس قیمت روز محاسبه شده اما تجربه بازارهای دیگر مانند بازار موبایل نشان داده که بعد از رسمی شدن این قیمت دیگر خودروسازان زیر بار قیمت پایین تر نمی روند و بهانه های مختلفی را برای آن می آورند، امروز می گویند برای تامین قطعه برای تحویل چند ماه آینده به صرفه نیست و در چند ماه آینده نیز توجیه می کنند قطعات را با قیمت بالا خریده ایم و اگر خودرو را با قیمت کم عرضه کنیم با ضرر بسیاری مواجه می شویم.

خریداران واقعی پیش فروش چه کسانی هستند؟

واقعیت این است که خریداران خودروهای پیش فروش کسانی هستند که کار روزمره‌شان خرید و فروش خودرو است، خودرو پیش فروش شده به دست مصرف کننده اصلی نمی رسد، خریداران با هر حیله ای خودروها را می‌خرند و از عدم برگشت سرمایه در 2 سال اخیر نیز نگران نیستند!

بهره سخن

پیش فروش با این رویه نه تنها قیمت را پایین نیاورده بلکه بر التهاب بازار افزوده و نارضایتی مردم را افزایش می دهد. این نوع پیش فروش باعث ضایع شدن حق مشتری و  بلاتکلیفی( افزایش اعتراضات و نارضایتی مردم) می‌شود. ضعف دیگر این است که این رویه چرخه صنعت کشور را به شدت معیوب و نامنظم می کند( در این چرخه قطعه ساز تکلیف خود را ندانسته و نمی تواند بر اساس آن پرسنل خود را مدیریت کرده و نیروهای جدیدی جذب کند).

مهمترین نکته این است که این نوع پیش فروش به قیمت های نجومی رسمیت بخشیده و گرانی را تقویت می‌کند. این رویه در صورت استمرار می تواند قیمت خودرو را به صورت غیرقابل دسترس برای ایرانیان رسانده و در آینده صنعت خودرو را با رکودی وحشتناک مواجه می‌کند.