سرنوشت نامعلوم سال تحصیلی؛ کرونا و چالش فاصله گذاری اجتماعی

به گزارش راهبرد معاصر؛ 7 ماه از شیوع ویروس کووید 19 در دنیا می‌گذرد ویروسی که از ووهان چین آغاز شد و کم کم به کل دنیا سرایت کرد. درصد سرایت بیماری کرونا به دلیل زنده ماندن ویروس کووید 19 حتی روی سطوح فلزی تا چند روز بسیار بالا است و به گفته دانشمندان و ویروس شناسان در پیک دوم به دلیل جهش ها و تغییر رفتارها شیوع و ابتلای به این بیماری شدت بیشتری نیز پیدا کرده است. طبق محاسبات جدید اپیدومولوژیست ‌ها چنانچه شیوع کرونا کنترل نشود شیوع آن  در پاییز امسال به روزانه 1600 کشته خواهد رسید یعنی هر 54 ثانیه یک نفر در اثر ابتلا به کرونا جان خواهد باخت.

با این حال یکی از روش‌های جهانی در کنترل شیوع بیماری قطع زنجیره کرونا با فاصله ‌گذاری ‌های اجتماعی و رعایت پروتکل‌های بهداشتی است. فاصله‌گذاری ‌هایی که در بخش آموزش و پرورش و آموزش عالی به تغییر شکل آموزشی از حضوری به آنلاین منجر شده است. امری که در بسیاری از کشورها به دلیل وجود زیر ساخت‌های لازم خیلی به راحتی میسر شد ولی در کشور ما به دلیل ضعف در ساختارهای یاد شده به ویژه در نواحی کمتر برخورد با مشکلات و چالش‌هایی به ویژه برای دانش آموزان، دانشجویان و والدین  آنها همراه بود.

از مشکلات نرم‌افزاری تا هزینه‌های ارتباطی ‌

نرم افزارهای ارتباطی دانش آموزان و دانشجویان با مدارس و دانشگاه‌ها و مدرسین گاهی به دلیل سرعت‌های پایین اینترنت‌های ثابت و همراه و گاهی به سبب همان ساختار ضعیف و کمبود امکانات، مطلوبیت ‌های لازم را کسب نکرد و جلسات رفع اشکال حضوری هم آنطور که باید پر بار نبوده است چرا که گاهی دانش‌آموز و دانشجو اصلا چیزی از آموزش آنلاین به دلیل قطع و وصلی‌های بسیار متوجه نشده بود که بخواهد  به اشکال و سوالی بربخورد! از طرفی هزینه‌های بالای اینترنت و قیمت‌های سر سام آور گوشی‌های موبایل هوشمند و تبلت‌هایی که قابلیت اجرای نرم افزارهای آموزشی را دارند قسمت دیگر ماجرای تحصیل در کرونا بود که بسیاری از دانش آموزان و دانشجویان را با مشکلات عدیده ای مواجه ساخت.

حالا از نیمه مرداد عبور کرده‌ایم و قرار بود طبق گفته مسئولان به دلیل ورود کمتر به مرحله شیوع بالای کرونا یعنی پاییز، مدارس یک ماهی زودتر یعنی از اواسط شهریور آغاز شود اما پیک دوم کرونا خیلی زودتر از آنچه تصور می‌شد آغاز شد؛ شاید دلیل این امر بی خیالی مردم و شاید هم رها کردن اوضاع توسط مسئولان بود تا جایی که ماسک و دستکش و فاصله‌گذاری‌ های اجتماعی فراموش شد و مراسمات عزا و عروسی، سمینار و جشنواره و ... به دور از هیاهوی کرونا با خیالی آسوده و فارغ از آمار بالای مرگ پزشکان و پرستاران برگزار شد و آمار مبتلایان و فوت‌شدگان را به یکباره بالا برد!

سال تحصیلی آتی غیر حضوری می‌شود؟

حالا اوضاع اندکی با آن زمانی که قرار بود سال تحصیلی از شهریور آغاز شود تغییر کرده تا جاییکه به گفته ملکی، رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی با اوضاع کنونی سال تحصیلی غیر حضوری می‌شود. وی گفته است: «اوضاع کشور نشان می‌دهد که برای سال تحصیلی آتی آموزش حضوری نخواهیم داشت و بنابراین باید خود را برای وضعیت قرمز و زرد آماده کنیم». گفته‌های این مقام مسئول در حالی است که هنوز زیر ساخت‌های لازم برای تحصیل غیر حضوری در کشور مهیا نیست و از همه مهمتر هزینه اینترنت همراه به عنوان یکی از ملزومات اولیه این مدل آموزش طی دو سه هفته اخیر به شدت افزایش داشته و حتی اولتیماتوم وزارت ارتباطات هم راه به جایی نبرده و هر گیگ اینترنت همراه که پیش از این به طور میانگین زیر 2500 تومان محاسبه می‌شد اکنون 3 برابر شده است و هر چند آذری جهرمی گفته اپراتورها را جریمه و ملزوم به بازگشت وجوه اضافی از کاربران می‌کنند اما تجربه ثابت کرده روش‌های سلبی راه به جایی نبرده و نباید به پایین آمدن نرخ اینترنت برای آینده و حضور کم هزینه تر در کلاس‌های آنلاین آنقدرها هم  دلخوش کرد.

اما حالا سوال اینجاست که آموزش و پرورش و آموزش عالی برای سال تحصیلی جدید چه برنامه ای خواهند داشت؟ مگر نه این است که از یک ماه دیگر باید آموزش‌ها آغاز شود پس چرا هنوز برنامه کاربردی و منسجمی از سوی مسئولان آموزشی کشور ارائه نشده است تا دلنگرانی والدین و محصلان برای سال تحصیلی 99 هم برای تحصیل و هم نگرانی از سلامتی کاهش پیدا کند؟

بسته آموزشی به جای حضور در کلاس

ملکی، رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی عنوان کرده است: « سوال عمده آن است که نحوه مواجه ما با معلمان، دانش آموزان و اولیای آنها در این شرایط چگونه باید مدیریت شود تا نگرانی‌های اوضاع کرونایی آن ها را کاهش دهیم؟ شرایط باید طوری مدیریت شود که 15شهریور ماه برای معلمان ، دانش آموزان و اولیای آنها بسته آموزشی قابل اجرا و متناسب با شرایط قرمز و زرد ارائه دهیم».

دکتر منصور غلامی، وزیر علوم هم پیش از این با تاکید بر اینکه آموزش ترم آینده دانشجویان جدیدالورود حضوری است، گفته بود: « فعلا برنامه این است که دانشگاه‌ها اگر بتوانند کلاس‌های آموزشی دانشجویان جدیدالورود را به صورت حضوری شروع کنند. چرا که آنها باید محیط دانشگاه را بشناسند و با اساتید آشنا شوند و به طور کلی از محیط دانشگاهی آشنایی کسب کنند.»

 وزیر علوم با بیان اینکه مبنای آموزشی برای سال جدید مجازی است، گفته است: « پیش بینی‌های ما در این خصوص بیشتر متکی به نظرات وزارت بهداشت و ستاد ملی مقابله با کرونا است. بنابراین یکی از عوامل و محورهای اصلی برای اینکه به ما بگوید ما با چه شرایط و وضعیتی روبرو هستیم این ستاد می‌باشد».

آمار مبتلایان به کرونا هر روز بیشتر می شود و هر چند به گفته مسئولان احتمالا سال تحصیلی آتی غیر حضوری و آنلاین برگزار خواهد شد اما آموزش‌های ناقص با زیر ساخت‌های ضعیف را حتی با وجود اساتید و معلمان تراز اول چه باید کرد؟

حالا غیر از دغدغه‌های دانشجویان و دانش آموزان سال بالایی اولیای دانش آموزانی که امسال قرار است به عنوان نوگلان وارد مدارس ابتدایی و سال اول شوند هم دغدغه دو چندانی دارند هم به لحاظ نگرانی از شروع سال تحصیلی برای دانش آموزی که تاکنون وارد مدرسه نشده و حالا قرار است والدین آموزش آنها را در کنار مدارس به عهده   بگیرند و ترس از عدم آموزش های مناسب و کاهش یادگیری و سطح علمی آنها و هم دغدغه دیگری که عنوان می کند آموزش دانش آموزان سال اول ابتدایی نمی تواند غیر حضوری باشد! در حالیکه کودکی که هنوز نمی داند در محیط مدرسه چطور باید بهداشت خود را رعایت و از خود محافظت کند ، آسیب پذیری او را برای بیماری بالا برده و دردسر و نگرانی والدین را دو چندان کرده است.

با این حال حکیم زاده، معاونت آموزش ابتدایی وزارت آموزش ‌و پرورش در خصوص بازگشایی 50 درصدی مدارس گفته و افزوده است: «در مرحله اول تخصیص اعتبار لازم به‌ منظور تجهیز و ایمن‌سازی مدارس و در مرحله دوم رعایت فاصله ایمنی با حضور ۵۰ درصدی دانش آموزان به‌ صورت روزهای زوج و فرد پیشنهاد شده است. همچنین تهیه زیرساخت مناسب برای آموزش‌های مجازی از اهم اقدامات محسوب می‌شود، همچنین با توجه به کمبود فضا و نیروی انسانی در آموزش ابتدایی برگزاری کلاس‌ها در ایام هفته به‌ صورت یک روز در میان و انجام تکالیف با هدایت و هم‌یاری اولیا مورد تأکید است».

بهره سخن

اما و اگرهای بسیاری پیرامون سال تحصیلی آتی هم برای مدارس  و هم دانشگاه‌ها مطرح می‌شود، اینکه دانشجویان جدید الورود یا کلاس اولی‌ها حضوری به مدرسه بروند و دیگر دانش آموزان دیگر مقاطع و دانشجویان سال بالایی هم با برنامه شاد  و نرم افزارهای آنلاین دانشگاه‌ها به تحصیل خود در سال آتی ادامه بدهند اندکی جای بحث دارد چرا که بر هیچکسی پوشیده نیست زیر ساخت‌های آموزش آنلاین در کشور ما ضعیف است و ما تاکنون در چنین موقعیتی نبوده ‌ایم که برنامه‌ای برایش در نظر داشته باشیم! اما حالا به قول آن مقام مسئول در آموزش عالی باید چالش‌ها را به فرصت مبدل کرد و بهترین بهره برداری را از آن برد تا هم زیر ساخت های آموزشی را تقویت کنیم و هم آموزش ها بهینه گردد. چرا که با توجه به پژوهش‌های انجام شده، «کرونا» این مهمان ناخوانده حالا حالا ها کنگر خورده و لنگر انداخته و تا درمان قطعی برایش پیدا نشده وضعیت زندگی، کار و تحصیلمان همین آش و همین کاسه است.