۴۰ درصد مردم توان پس انداز ندارند/ طبقه متوسط کشور به سمت شغل های دوم و سوم رفته اند

ببه گزارش راهبرد معاصر؛ دکتر آلبرت بغزیان: در حالی در بازارهای مختلف مالی شاهد سرمایه گذاری مردن برای حفظ ارزش پول و سوددهی هستیم که بر اساس آمار منتشر شده 39 درصد از مردم هیچ گونه پس اندازی ندارند و از درآمد خود برای گذران روزانه معیشت استفاده می کنند. مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا) در نظرسنجی‌ای از افراد پرسیده پس‌انداز خود را در کدام بازارها سرمایه‌گذاری می‌کنند.۳۹٫۱ درصد مردم اعلام کرده‌اند هیچ پس‌اندازی ندارند. این رقم در حالی است که این میزان نیز نسبت به سال گذشته ۵ درصد افزایش داشته است.

شایلی قرائی

 با نوسانات اقتصادی امروز ایران پس انداز مالی از سبد اقتصادی بسیاری از خانواده ها حذف شده است. بدون پس انداز مالی امکان خرید خانه، خودرو و بسیاری از مخارج پرهزینه از خانواده ها سلب می‌شود. از طرفی نبود پس‌انداز تبعات اجتماعی بسیاری را به همراه خواهد داشت. این در حالی است که فقدان پس‌انداز همچنین لطمات بسیاری به طبقه متوسط خواهد زد. طبقه متوسط با نبود پس‌انداز دچار نزول طبقاتی خواهد شد. فقط طبقه سوم نیست که با مشکل فقر مواجه است؛ در شرایط کنونی طبقه متوسط هم مسائل و مشکلات مالی بسیاری دارد.

به گفته کارشناسان اقتصادی در هیچ بخشی از ادبیات اقتصادی نوشته نشده که پس‌انداز باید صورت گیرد. پس‌انداز یعنی مصرف منهای درآمد. به این معنا که شخص نیازهای خود را تماما رفع کرده است و مازاد مصرف خود را پس‌انداز می‌کند. در کشورهای در حال توسعه درآمدها بالا نیست و پس‌انداز باید از سمت دولت صورت گیرد. این پس‌انداز به شکل وام دادن به اقشار کم درآمد صورت می‌گیرد. لازم به ذکر است که پس‌انداز با خود رکود به همراه دارد. در کشورهای توسعه یافته پس‌اندازی وجود ندارد و خرید وسایل گرانقیمت مثل خودرو یا مسکن بر اساس درآمد و اقساطی که می‌توانند پرداخت کنند صورت می‌گیرند. نرخ سودهای بانکی در کشور ما مشوق پس‌انداز است اما ما هیچ کجای دنیا نمی‌بینیم که بانک‌ها مردم را به سپردن وجوه تشویق کنند.

مردم از جیب خرج می‌کنند

پس انداز درآمد منهای مصرف است و مازاد مصرف است. در کشور ما برای پس انداز کردن مردم را تشویق می کنند اما این در حالی است که خانواده ای که ندارند چگونه می تواند پس انداز کند. در شرایطی تورمی، توزیع ناعادلانه درآمد و رشد اقتصادی منفی در حالی که رشد قیمت ها بسیار فراتر از درآمد افراد است اینکه دست درصد بسیاری از مردم برای پس انداز خالی بماند قابل پیش بینی بوده است. این تورم، قدرت خرید خانوارها را به شدت کاهش داده است و می‌دهد به همین علت دستمزدهای بسیار پایین، متناسب با تورم بالا رشد نکرده است و خانوارها از رشد نقدینگی بهره مند نمی‌شوند و رشد نقدینگی نفعی برای آن‌ها ندارد. در حال حاضر شرایطی در اقتصاد کشور ایجاد شده است که عده بسیاری از پس اندازی که در سالهای گذشته اندوخته اند خرج می کنند و به اصلاح از جیب می خورند چه برسد به عده ای بسیار دیگری که پس اندازی هم ندارند. به هر ترتیب این موضوع اتفاقی قابل انتظار بوده و در شراط فعلی سفره مردم کوچک تر شده است.

تمام این اتفاقات تبعات شرایط اقتصادی فعلی است. بنابراین متغیر پس‌انداز تابع درآمد است. بخشی از درآمد صرف مخارج زندگی می‌شود و آنچه که باقی می‌ماند پس‌انداز است. فقدان پس‌انداز در خانواده‌های ایرانی به دلیل افزایش هزینه‌ها و کاهش قدرت خرید مردم به دلیل تورم است. تا قبل از این افراد با مبلغ کمی می‌توانستند صاحب خودرو شوند اما حالا نبود پس‌انداز باعث رکود در بازار خودرو هم خواهد شد. در این شرایط گرچه با قیمت بالای خانه، باید حتما از وام‌های مسکن برای خرید خانه استفاده کرد اما فقدان پس‌انداز مردم رکورد بالایی را متوجه بازار مسکن می‌کند.

وقتی مردم از جیب خرج می‌کنند پس‌اندازی به وجود نخواهد آمد. با رشد قیمت‌هایی که داشته‌ایم و کاهش قدرت خرید، قشر متوسط کشور پس‌انداز خود را از دست داده است. دهک‌های بالا از این تورم حتی سودجویی هم می‌کنند اما قشر کارمندان و حقوق ثابت بگیران بر اثر تورم قدرت خرید و به تبع آن پس‌انداز خود را از دست داده‌اند. طبقه متوسط به همین دلیل به سمت شغل دوم و سوم می‌رود.

البته رابطه مستقیمی بین تورم و بیکاری و بزه کاری و مفاسد اجتماعی وجود دارد. بداخلاقی و از بین رفتن احترام به موازین نیز دیگر نتیجه‌ نبود پس‌انداز در سبد اقتصادی خانواده‌هاست. قشر کم درآمد از دهک‌های اول تا سوم هیچ‌وقت توانایی پس انداز مالی نداشتند. از طرفی دهک‌های هشتم تا دهم نیز همیشه پس‌انداز بالایی داشته‌اند. بانک‌های کشور بر پایه پس‌انداز دهک‌های بالا درآمدی تا الان دوام آورده‌اند. اقشاری که مازاد مصرف دارند و پول‌های خود را در بانک‌ها پس‌انداز می‌کنند./ کسب و کار نیوز