ریشه تداوم منازعه در قره‌باغ چیست؟

به گزارش راهبرد معاصر؛ حسن لاسجردی کارشناس مسائل بین الملل در گفت و گو با راهبرد معاصر در خصوص تداوم جنگ و درگیری بر سر منطقه قره باغ گفت : بحران قره باغ، بحران زمینی یا به نوعی ارضی بین دو کشور ارمنستان و آذربایجان است که مربوط به سال های اخیر نیست بلکه این مساله از چند دهه گذشته بین دو کشور مطرح بوده و کماکان بر سر آن اختلافات و نزاع هایی وجود داشته است.

وی در این باره افزود: به هر حال منطقه در وضعیت سیاسی نیست که بتواند شاهد افزایش درگیری و نزاع دیگری در منطقه باشد. وجود صلح و ثبات در منطقه به شدت حائز اهمیت است، از این رو کشورها و مسوولیت سیاسی آنها و سازمان های مختلف بخصوص سازمان ملل در طی روزهای درگیری دو کشور ارمنستان و آذربایجان تلاش کرده اند تا بنحوی مسائل فی مابین به نوعی حل شده و ثبات به منطقه و بین دو کشور بازگردد.

وی در ادامه تصریح کرد: متاسفانه به دلایل مختلف منازعه بین دو کشور آذربايجان و ارمنستان در طی سالیان اخیر حل نشده و تبعات آن از ده ها سال پیش به امروز رسیده، لذا هشدارها و درخواست های سازمان بین الملل از طرفین دعوا بر سر قره باغ همچنان باقی است.

لاسجردی در خصوص چرایی افزایش منازعات بین دو کشور ارمنستان و آذربايجان گفت : متاسفانه مسوولین دو کشور تلاشی برای حل مساله قره باغ از خود نشان نداده اند، به عبارتی به گونه ای نشان داده اند که گویا راه حلی برای این موضوع پیدا نمی شود، ضمن اینکه  برخی از اتفاقات و تصمیمات قبلی مثل تشکیل گروه مینسک که برای حل مشکل قره باغ فعالیت می کرد نتوانست اقدام راهگشایی ارائه دهد، در عین حال دو  کشور به دلیل حساسیت بر سر مساله  زمین، خاک و وسعت جغرافیایی تا کنون به برخی از میانجی گریی ها و واسطه گری ها برای حل مشکل خود توجهی نشان نداده اند.

لاسجردی در این باره توضیح داد: بطور نمونه بسیاری از کشورها از جمله ایران و یا مسوولان  سازمان ملل مایل به ایجاد صلح بین دو کشور بوده و راهکارهایی پیشنهاد دادند اما متاسفانه مسوولان دو کشور آذربایجان و ارمنستان به این ارشادها توجهی نکردند، به همین جهت این مساله مثل یک زخم لای استخوان مانده است، لذا تا دو کشور برای حل مشکلات با یکدیگر همراهی نکنند، با طرح ها و پیشنهاداتی که مطرح هست همراهی نکنند، موضوع قره باغ همچنان به عنوان یک مسئله حل نشده و بغرنج باقی خواهد ماند. هر چند جمهوری اسلامی ایران در گذشته بارها برای حل مساله قره باغ حاضر به میانجی گری بین دو کشور بوده و پیشنهادات مشخصی  داشته و سازمان ملل و حتی آمریکا و روسیه هم به موضوع ورود کرده اند، اما به جهت حساسیت موضوع  ارضی میان دو کشور، دعوا همچنان باقی مانده است، لذا دعوای زمین، جغرافیا و وسعت جغرافیایی حساسیت دو  کشور را بنحوی پیش برده که امکان مصالحه و سازش در کوتاه مدت بعید است.

کارشناس مسائل بین الملل در ادامه خاطر نشان کرد: به نظر می‌رسد این موضوع هم تنها با انعطاف دو کشور حل می شود، منطقه غیر از موضوع قره باغ درگیر اختلافاتی چون کشمیر و... است، لذا باید کشورها برای جلوگیری از آتش افروزی در منطقه راه مسالمت و انعطاف را در پیش بگیرند، در غیر این صورت اگر خود خواهان پایان ندادن به مخاصمات نباشند سایر کشورها و حتی سازمان ملل و سازمان های بین المللی هم نمی تواند در این مساله راهگشا باشد. وی در پایان خاطر نشان کرد: در حال حاضر آذربایجان ادعاهایی در رابطه با مناطق محل اختلاف دارد و آذربایجان این سرزمین ها را از آن خود می داند، ارمنستان هم معتقد است چون بیشتر افراد و  و سکنه موجود ارامنه هستند این اراضی به آن ها تعلق دارد، لذا این دعوا، دعوای حیثیتی است، زمانی هم که دعوا حیثیتی می شود منطق و استدلال جایگزینش نمی شود، از همین رو قدرت های بزرگ، کشورهای موثر منطقه یا سازمان ملل باید در یک حرکت دست جمعی دو کشور را مجاب  به پذیرش راه حل میانه کنند تا بحران خاتمه بیابد.