اوضاع داعش یک سال پس از مرگ ابوبکر البغدادی/ تهدید تروریسم همچنان باقی است
امروز دوشنبه اولین سالگرد کشته شدن ابوبکر البغدادی، رهبر بدنام گروه داعش است، گروهی تروریستی که به خاطر اجرای اعدام‌های دست جمعی و بیرحمانه‌اش شناخته شده است.
به گزارش راهبرد معاصر داعش در اوج اقداماتش در سال ۲۰۱۴ و تحت رهبری ابوبکر البغدادی، مناطع وسیعی از اراضی سوریه و عراق را تحت کنترل گرفت؛ اراضی که در آنها یک به اصطلاح خلافتی به وجود آورد که دارای ارتش، نهادهای آموزشی و حتی یک سیستم پولی بود.
میلیونها سوری و عراقی مجبور شدند تحت آن رژیم زندگی کنند و بسیاری دیگر نیز با تهدید مغلوب شدن از سوی این گروه تروریستی مواجه شدند.
دکتر ادو هکت، یک کارشناس نظامی اسرائیلی از مرکز مطالعات راهبردی بگین-سادات معتقد است تهدید داعش حتی زمانی که در اوجش بود، عمدتا اغراق شده بود.
او گفت: البته چنین گروه‌هایی مثل القاعده و داعش می‌توانند حملات بسیار دردناکی خارج از جهان اسلام سازماندهی کنند، اما خطر کلی آنها در مجموع با اغراق همراه است. نخست اینکه آنها قادر نبودند کل جهان اسلام را تحت لوای مربوط به خود متحد و فتح کنند. و در درجه دوم، آنها قادر نبودند هیچ کشور غربی و یا حتی هیچ یک از کشورهای ضعیف‌تر آفریقا و آسیا را تضعیف کنند.
هکت با این حال گفت، معتقد است از بین بردن البغدادی که از سوی نیروهای آمریکایی در ۲۶ اکتبر ۲۰۱۹ صورت گرفت یک حرکت "هوشمندانه" و تصمیمی بود که جهان را امن‌تر ساخت.
او بیان کرد: البغدادی تاثیری کاریزماتیک داشت که او را قادر به بسیج کردن حمایتها به نحوی که جانشینهایش نمی‌توانند، می‌ساخت. اگر او از بین نرفته بود، داعش تبدیل به یک تهدید عمده برای همسایگانش می‌شد. امروز با این حال روند بازیابی این گروه تنها در سطح زنده ماندن حداقلی و عملا تنها در سوریه است.
در پی از بین رفتن این خلافت داعش که تا سال ۲۰۱۷، ۹۵ درصد از اراضی خود را از دست داد، و متعاقب آن از بین رفتن البغدادی، داعش وضعیت خود به عنوان خطرناکترین سازمان جهان را از دست داد. اما تروریسم آن همچنان در حال سر بر آوردن در بسیاری از بخشهای خاورمیانه است.
یک هفته پیش، گزارش شد که حملات داعش در آفریقا به رغم این ادعا که تهدید این گروه کاملا از بین رفته، جهش یافته است.
گزارش‌های مشابهی در این خصوص هم در شبه جزیره سنای مصر داده شد، جایی که در آن مقامها مشغول جنگیدن برای خلاصی یافتن از این گروه افراطی هستند. گزارشهایی هم در مورد بخشهایی از سوریه و عراق که در آنها نزاع‌ها هنوز جریان دارد، منتشر شد.
هکت تصدیق می‌کند که تهدید داعش همچنان وجود دارد اما قابلیتهای آنها را کم دانسته و می‌گوید: آنها ممکن است همچنان قادر به آسیب زدن به افراد و حتی به گروه‌های کوچک باشند اما نمی‌توانند بر کلیت جوامع تاثیر بگذارند.
این کارشناس ادامه داد: در حال حاضر آنها در حد یک تهدید سطح پایین با سبک حملات چریکی برای جمعیت و حکومت سوریه هستند. این تهدید می‌تواند آسیب وارد کند، ضربه بزند و فرار کند اما نمی‌تواند فتح کرده و اراضی و جمعیت را در کنترل بگیرد.
از یک جهت تضعیف داعش را می‌توان به تلاشهای جامعه بین‌المللی برای مهار تهدید آن نسبت داد.
ائتلاف مبارزه با داعش در سال ۲۰۱۴ و با متحد ساختن چند کشور غربی که نیروهایشان را به روسیه، ایران و تعدادی از کشورهای عربی و آفریقایی در پیگیری هدف مشترک از بردن این گروه تروریستی پیوند دادند، تشکیل شد.
این بلوک در نهایت به هدفش دست یافت. ماه فوریه گذشته، دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا اعلام کرد کشورش همراه با همپیمانهایش توانسته کنترل را بر "۱۰۰ درصد" اراضی تحت اشغال داعش در سوریه اعمال و راه را برای شکستهای دیگر این به اصطلاح خلافت هموار سازد. با این حال هکت که سالها فعالیت گروه‌های تروریستی را رصد کرده می‌گوید، تهدید آنها هرگز کامل از بین نخواهد رفت.
وی تاکید کرد: تروریسم یک "چیز" یا یک "ایدئولوژی" نیست. یک ابزار است. شما می‌توانید با کسانی که از آن استفاده می‌کنند بجنگید. یا شما می‌توانید با آنها به سازشهای سیاسی برسید. شما می‌توانید رهبران آنها را از بین ببرید اما این یک نوشدارو نیست. تنها راه متوقف کردن استفاده از تروریسم این است که همه را متقاعد سازیم به اینکه از استفاده از خشونت برای اهداف سیاسی یا اقتصادی دست بردارند...اما این خیلی نامحتمل است.
ایسنا