آیا اصلاح طلبان از «کاندیدای قرضی» عبور کرده اند؟

به گزارش راهبرد معاصر؛ اظهارات واعظی مبنی بر نبود ائتلاف میان اصلاح‌طلبان و روحانی، اختلافات این دو جبهه را نمایان‌تر کرده است. به گفته یک اصلاح‌طلب، رئیس دفتر روحانی دچار "آلزایمر سیاسی" شده است. برخی اما حساب روحانی را از واعظی جدا می‌دانند. واکنش شدید اصلاح‌طلبان به اظهارات اخیر محمود واعظی، رئیس دفتر رئیس جمهوری ایران، مبنی بر اینکه ائتلافی میان اصلاح‌طلبان و روحانی وجود نداشته، کماکان ادامه دارد. این در حالی بود که همزمان بحث معرفی اعضای نهاد اجماع ساز جدید اصلاحات مطرح شده است. در خصوص دو موضوع یاد شده گفتگویی با غلامرضا ظریفیان، عضو شورای مرکزی مجمع ایثارگران اصلاح‌طلب داشته ایم.

با توجه به تغییرات در اصلاح طلبان بسیاری بر این باور هستند اصلاح طلبان دچار انشقاق شده اند. ارزیابی شما چیست؟

واقعیت این است که اصلاح طلبان به دلیل تکثر احزاب اعم از 32 حزب، در عین حال که اصول اصلاح طلبی را پذیرفتند دیدگاه های مختلفی در خصوص عرصه های سیاست ورزی به خصوص انتخابات دارند. رقبای حمایت شده ای در مقابل آنها است که به اشکال مختلف اصولگراها حمایت می شوند، اصلاح طلبان نیاز به دستگاه ها و تشکیلات اجماع ساز داشتند. این تشکیلات اجماع ساز از گذشته به دو صورت وجود داشت، یکی شورای هماهنگی احزاب اصلاح طلب بود که مدت مدیدی حضور داشته و فعالیت می کرد، جلسات منظم داشته، هیئت رئیسه دوره ای نیز داشت که آقای کمیجانی هم رئیس دوره ای شورای هماهنگی احزاب اصلاح طلب است. در کنار این شورای هماهنگی که احزاب اصلاح طلب را هماهنگ می کرد، بنا به ضرورت ها و نیازهای جدی اصلاح طلبان که افراد حقیقی هم استفاده شوند، یک شورای هماهنگی سیاست گذاری شکل گرفت. این شورای هماهنگی سیاست گذاری در یکی دو دوره انتخابات حضور داشته و نقش خود را ایفا کرد.

با توجه به تجاربی که درباره عملکرد شورای سیاست گذاری بود، شامل بخشی از اعضا و بخشی از افراد حقیقی می شد، با توجه به این که انتخابات قبلی تمام شده نهایتاً شورای سیاست گذاری تلاش خود را در ارتباط با انتخابات انجام داد که آن شورا پیش از انتخابات مجلس شروع شده بود، بعد از انتخابات مجلس با استعفای آقای موسوی لاری و دکتر عارف به حالت تعلیق درآمد. ولیکن اصلاح طلبان با توجه به تعدد احزاب و پیچیده بودن شرایط سیاسی و مشکلاتی که در عرصه سیاست ورزی وجود دارد، نیاز داشتند دوره جدید دستگاه های اجماع ساز را داشته باشند. با توجه به تجاربی که از دو دوره دستگاه های اجماع ساز قبلی پیدا کردند، تصمیم گرفته شد هم شورای هماهنگی احزاب را با حضور 15 نفر از اشخاص حقیقی تشکیل بدهند. اینجا 32 نفر دبیران کل احزاب حضور دارند و تشکیلات اجماع ساز جدید است که کسی نه رئیس و نه عضو آن بوده است. این را به تازگی تاسیس می کنند که با توجه به تجربیات دو تشکل قبلی بود.

با توجه به صحبت های شما، این شورا یکی از مهم ترین نهادهای اصلاح طلب است. اما الان شاهد هستیم حزب اعتماد ملی چند نفر را به عنوان کاندیدا معرفی کرده است. سازندگی ظاهرا با آقای لاریجانی یا ظریف ارتباط می گیرد. اعتدال و توسعه هم اقدامات دیگری در راستای ائتلاف با بخشی از اصلاح طلبان می کند. این انشقاق را به ضرر اصلاح طلبان نمی دانید؟

بحث اعتدال و توسعه در این اجماع وجود ندارد اما الان هنوز به شرایط انتخاب کاندیداهای روشن نرسیده ایم. در یک دوره ای قرار این بود احزاب اصلاح طلب که در شورای اجماع ساز جمع می شوند و بر اساس آن ضوابطی را مشخص می کنند و اصولی را برای کاندیداهای پیشنهادی اصلاح طلبان مشخص می کنند، طبیعتاً برخی از احزاب ممکن است کاندیداهای خود را معرفی کنند ولی نهایتاً قرار این است این کاندیداها در دستگاه اجماع ساز بررسی شوند. اصول و ضوابط کاندیداهایی که به میدان می آیند چه باشد، چه مواضعی باید داشته باشند و از چه موقعیتی باید برخوردار باشند. در این خصوص گفتگوهایی شده ولی حتماً این اصول را مشخص می کنند افراد مختلفی که پیشنهاد می شود ممکن است احزاب کاندیداهای خود را پیشنهاد دهند یا برخی احزاب هم افرادی که فکر می کنند ذی صلاح هستند معرفی می کنند که با این معیارها سنجیده می شوند. نهایتاً این دستگاه اجماع ساز است که با گفتگوهایی که درون جریان صورت می گیرد نهایتاً به وحدت نظر و معرفی کاندیدا دست یابند.

امکان دارد این دوره اصلاح طلبان از کاندیدای قرضی استفاده کنند؟

این دستگاه اجماع ساز است که نهایتاً جمع بندی اصلاح طلبان را ارائه کند اما با گفتگوهایی که در این مدت توسط افراد تاثیرگذار و موثر اصلاح طلبان شده قرار بر این است که در این دوره کاندیدای عاریتی نداشته باشند. نهایتاً باید دید این دستگاه اجماع ساز به چه جمع بندی می رسد ولی به تحلیل من در این دوره با توجه به تجربه ای که در دو دوره انتخابات ریاست جمهوری قبلی و اکنون بوده، اصلاح طلبان از انتخاب خود با این که نقد به رویه ها و نوع مدیریت دارند، دفاع می کنند که بین انتخاب هایی که بود این انتخاب را به مصلحت جامعه دیدند تا انتخاب رقیب ریاست جمهوری فعلی را داشته باشند. به نظر می رسد با تجربه ای که در این دو دوره داشتند و آسیبی که به سرمایه اجتماعی اصلاح طلبان از این موضوع وارد شده، نمی خواهند این تجربه را باز تکرار کنند.

روحانی برای اصلاح طلبان درس عبرت شده است؟

به هر حال اگر به سال 92 و 96 برگردیم طبیعتاً اقداماتی که آقای روحانی از سال 92 تا 96 انجام داد اقدامات بسیار مهمی در ارتباط با کل کشور بود. در دوره دوم عملکرد آقای روحانی ناشی از دو مولفه است که باید به هر دومولفه توجه کرد. یک مسئله ترامپ بود که مشکلات جدی برای خاورمیانه به خصوص ایران ایجاد کرد. دولت آقای روحانی هم از این سیاست ترامپ به شدت آسیب دید. نکته دوم، ضعف هایی بود که دولت روحانی داشت. در دوره دوم انتظار می رفت از کابینه قوی تر و منسجم تر و توانمندتر استفاده کند.