ورود جنگ یمن به پنجمین سال؛ نتایج و چشم‌انداز

به گزارش راهبرد معاصر؛ یمن در حالی وارد پنجمین سال جنگ به راه انداخته شده توسط اشغالگران خارجی و مزدوران آنها در داخل می‌شود که در سایه سکوت مدعیان دروغین حقوق بشر وضعیت انسانی در این کشور در نتیجه نابودی کامل زیرساخت‌های اقتصادی در اثر حملات شبانه‌روزی هواپیماهای ائتلاف، بروز قحطی و محاصره تمام‌عیار زمینی‌ دریایی و هوایی به صورت فاجعه باری نامساعد گزارش می‌شود.

مردم یمن در آغاز پنجمین سال تجاوز ائتلاف تحت رهبری عربستان سعودی و با پشتیبانی کامل آمریکا، انگلیس و رژیم صهیونیستی با آمدن به خیابان‌های صنعا و دیگر شهرهای این کشور تظاهراتی میلیونی در محکومیت تداوم حملات متجاوزان و پافشاری بر ادامه مقاومت تا پیروزی بر دشمنان در جنگ انجام دادند.

یمنی‌ها در این روز که به نام روز مقاومت ملی نامگذاری شده در شهرهای صعده، تعز، إب، البیضاء، الجوف و ریمه با در دست داشتن تصاویر سید عبدالملک رهبر جنبش انصارلله و شهدای جنگ شعارهای مرگ بر آمریکا و مرگ بر اسرائیل سر دادند.

روز گذشته نیز مردم در استان‌های حجه ، ذمار و الحدیده با برگزاری تظاهرات و راهپیمایی‌های بزرگی تجاوز رژیم آل‌سعود به یمن را محکوم کردند. بر اساس گزارش شبکه تلویزیونی العالم یکشنبه 24 مارس قبایل ساکن مرزهای شمالی، شرقی و جنوبی استان الحدیده در چهارمین سالگرد حمله به یمن با برگزاری تجمع، بر آمادگی خود برای دفاع از این استان و پشتیبانی از ارتش و کمیته های ملی یمن تاکید کردند.

تلفات و خسارات چهارساله جنگ

طی هفته‌های اخیر و با نزدیک شدن به پنجمین سال شروع تجاوز به یمن گزارش‌های متعددی از میزان تلفات و خسارات وارده بر این کشور منتشر شد.

در یک گزارش که روز 4 فروردین «یوسف الحاضری» سخنگوی وزارت بهداشت یمن آن را اعلام کرد آمده است که ۳۷ هزار و ۸۲۲ غیر نظامی یمنی قربانی این جنگ شده که تعداد ۱۲ هزار نفر کشته و ۲۵ هزار و ۷۴۱ نفر زخمی شده‌اند.

به گفته این مقام یمنی از این تعداد چهار هزار و ۲۳۴ زن و کودک مجروح و شش هزار و ۳۶۱ زن و کودک نیز در شمار کشته شدگان می‌باشند.

اما در کنار این آمار روز 2 فروردین دفتر هماهنگی امور بشردوستانه سازمان ملل طی گزارشی اعلام کرد از زمان ورود ائتلاف متجاوز سعودی به یمن حدود ۱۴ هزار نفر از مردم این کشور جان خود را از دست داده‌اند.

تحلیلگران تفاوت آمارها در مورد میزان تلفات واقعی جنگ را غالباً ناشی از دو عامل تلاش دولت‌های متجاوز در سانسور گسترده رسانه‌ای از طریق جلوگیری از ورود کمیته‌های تحقیق مستقلانه بین المللی به یمن و همچنین فلج شدن شبکه بهداشتی یمن برای استخراج اطلاعات دقیق عنوان می‌کنند.

در همین راستا مرداد گذشته (سوم آگوست 2018 ) روزنامه واشنگتن‌پست به نقل از نهاد مستقل و مطالعاتی درباره تلفات جنگ‌ها به نام«ACLED» گزارش کرد که آمار کشته‌ها در جنگ یمن از 50 هزار نفر فراتر رفته است.

این گزارش می‌افزاید: «برای دو سال است که رقم ۱۰ هزار کشته از غیرنظامیان در جنگ، توسط خبرنگاران و سازمان‌های امدادی به صورت مرتب استفاده شده است. اساس این عدد عمدتا گزارش‌های شبکه بهداشتی فلج شده یمن و ابتدا یک مقام ارشد سازمان ملل در آگوست سال ۲۰۱۶ است، اما در بحث‌های عمومی درباره جنگ، هرگز این عدد تغییر نکرده است، حتی با وجود آنکه جنگ با شدت بالا همچنان ادامه داشته است».

اما از بعدی دیگر موضوع سوءتغذیه و گسترش بیماری همچنان بخش مهمی از هشدارهای بین المللی در مورد تبعات جبران ناپذیر ادامه جنگ هستند.

سخنگوی وزارت بهداشت یمن اعلام کرد: ۲ هزار و ۹۱۹ نفر تا اواسط ماه مارس بر اثر بیماری وبا جان خود را از دست دادند. این در حالی است که ۴۵۲ معادل 60 درصد مرکز بهداشتی در جنگ یمن دچار خسارت شده که ۲۸۸ مرکز بهداشتی به صورت کامل زیر حملات مستقیم و بمباران ائتلاف سعودی نابود شده است».

بر اساس اعلام این مقام یمنی ۲.۹ میلیون کودک نیز دچار سوء تغذیه هستند که ۴۰۰ هزار نفر از آنها در معرض خطر مرگ قرار دارند. یونیسف نیز در برآوردهای خود اعلام کرده است که حدود ۱۱ میلیون کودک یمنی نیاز‌های غذایی، بهداشتی و آموزشی دارند و سوءتغذیه نیز گسترش یافته و ۱۶ میلیون نفر از آب آشامیدنی سالم و بهداشتی محروم هستند.

از طرف دیگر مسئله بازسازی ویرانی های جنگ و هزینه های آن برای کشور فقیر یمن موضوعی است که کمتر در گزارشات سازمان های بین المللی به آن توجه می شود. کاهش ارزش پول ملی و میانگین درآمد یمنی‌ها به طور مستقیم با حمله متجاوزان خارجی ارتباط دارد. در این رابطه روز سه شنبه «نجیب العوج» وزیر برنامه ریزی و همکاری بین المللی یمن با اشاره به تجاوز ائتلاف سعودی به این کشور در 4 سال گذشته اعلام کرد که «از آغاز جنگ در سال 2015 تاکنون 50 میلیارد دلار خسارت به اقتصاد یمن وارد شده است». بزرگی این رقم برای اقتصاد فروپاشیده یمن وقتی معلوم می شود که برای مثال بودجه سالانه اعلام شده از سوی دولت مستعفی و غیرقانونی منصور هادی در عدن برای سال 2019 در مناطق تحت کنترل خود کمی بیش از 1 میلیارد دلار بود.

چشم‌انداز نامشخص پایان جنگ

با وجود اینکه اصرار سعودی‌ها و اماراتی‌ها برای تداوم کوبیدن بر طبل جنگ علیه ملت مظلوم یمن هیچ دستاورد و موفقیتی را برای آنها در پی نداشته است اما نوع کنشگری دولت‌های متجاوز در کارشکنی‌ مداوم و گسترده در توافقات صورت گرفته پیشین در مورد بندر الحدیده، که در اواخر سال 2018 میلادی در اسلو به دست آمد، نشان دهنده عدم اراده حاکمان جنایتکار سعودی و اماراتی برای پایان بخشیدن به رنج‌های ملت‌ یمن در شرایط انفعال مجامع بین‌المللی و دولت‌ها می باشد.

در همین راستا سید بدرالدین الحوثی در سخنان روز گذشته خود به توافق الحدیده و نقض مداوم آن از سوی ائتلاف سعودی اشاره کرد و گفت که متجاوزان با عدم پایبندی به توافقات سعی دارند یمن را اشغال کنند.

وی تاکید کرد که همه بندهای مربوط به توافق الحدیده مشخص است و نیروهای ارتش یمن و انصارالله باید مراقب خیانت طرف مقابل در الحدیده باشند.

همچنین 4 فروردین محمد علی الحوثی رئیس شورای عالی انقلاب یمن در مصاحبه ای با یورونیوز گفت: انگلیس و آمریکا که می گویند ارتش و کمیته های مردمی مانع اجرای مفاد توافقات هستند در واقع با آدرس غلط دادن می خواهند جنگ در الحدیده را تکرار کنند. هرگاه طرف مقابل پیشنهادی می دهد و طرفهای ما این پیشنهاد را می پذیرند یک روز بعد مشاهده می کنیم که خودشان پیشنهادی را که داده اند نقض می کنند. ما می دانیم که آنها در چارچوب منافع متجاوزان فعالیت می کنند. آنها می دانند که توقف جنگ به زیانشان است و خسارت مالی به آنها وارد می سازد.

با این وجود همانگونه که روند جنگ تاکنون نشان داده است و مسئولان یمنی بر آن تأکید دارند به طور حتم سال پنجم جنگ روندی متفاوت خواهد یافت و تداوم جنگ در سایه افزایش قدرت تسلیحاتی (موشکی و پهبادی) ارتش یمن، حاصلی جز شکست‌های بیشتر برای متجاوزان در پی نخواهد داشت.

در این زمینه رهبر انصارالله درباره تشدید حملات الحدیده هشدار داد و گفت که پاسخ ما به عمق خاک کشورهای شرکت کننده در ائتلاف سعودی علیه یمن خواهد بود.

در همین راستا روز 5 فروردین ستاد اطلاع رسانی جنگ یمن تصاویری از لحظه هدف قرار دادن هواپیمای شناسایی آمریکایی منتشر کرد. همچنین 26 اسفندماه پرواز پهپادهای شناسایی ارتش یمن بر فراز تأسیسات حیاتی و نظامی سعودی در جیزان افزایش توان هوایی انصارلله را به رخ دشمنان کشید.

بر این اساس سخنگوی نیروهای مسلح یمن به لطف توانمندی‌های یگان پهپادی، بانک اطلاعاتی از اهداف حیاتی و نظامی مهم دشمن در دست داریم و در صورت تصمیم رهبران برای حمله، آماده‌ایم با سلاح مناسب آن‌ها را هدف قرار دهیم.

گفتنی است وبگاه خبری «النجم الثاقب» یمن در دی ماه 1397 در مورد خسارات وارد شده بر متجاوزان در حوزه نظامی اعلام داشت: عربستان تاکنون دو هزار و پانصد سرباز و 60 افسر حاضر در صفوف نظامیان متجاوز خود علیه یمن را از دست داده و بیش از 650 تانک سعودی نیز در مناطق مرزی جیزان، نجران و عسیر منهدم شده‌ند. علاوه بر اینکه صدها خودروی نظامی و 18 جنگنده و یک طوافه سعودی نیز در این مدت منهدم شده است».

به این تلفات و هزینه‌ها باید صورت حساب فزاینده خریدهای تسلیحاتی و مخارج روزافزون جنگ برای متجاوزان را نیز افزود. بر اساس برخی گزارشات عربستان سعودی روزانه 200 میلیون دلار و سالانه 72 میلیارد دلار برای مدیریت جنگ هزینه کرده است.

عربستان سعودی، رهبر ائتلاف به اصطلاح عربی، رکود شدیدی در اقتصاد خود را شاهد است که جنگ یمن از علل اصلی آن محسوب می‌شود. به نوشته الخلیج اونلاین، عربستان سعودی و دیگر کشورهای ائتلاف هیچ گونه هزینه‌ای مربوط به عملیات نظامی خود در یمن را اعلام نکرده‌اند، اما گزارش‌های بین‌المللی و منطقه‌ای حاشیه خلیج فارس از هزینه سرسام‌آور آن با رقم‌هایی متفاوت سخن گفتند.

شش ماه پس از وقوع جنگ، مجله آمریکایی «فوربس» اعلام کرد، هزینه شش ماه جنگ حدود 725 میلیارد دلار است و معنایش این است که هزینه ماهانه آن 120 میلیارد دلار می‌شود که رقمی دور از ارزیابی شبکه العربیه است و برآورد دیگری در یک مطالعه منتشر شده توسط دانشگاه هاروارد، نشان داد که هزینه جنگ به مبلغ 200 میلیون دلار در روز بوده است.

الخلیج اونلاین آورده است که هزینه‌های پیش بینی شده جنگ در یمن برای کشورهای ائتلاف بین 85 میلیارد و760 میلیون دلار تا 87 میلیارد و 560 میلیون دلار بوده است، به استثنای زیان‌های غیرمستقیم که مربوط به کاهش سرمایه گذاری در عربستان سعودی، افزایش هزینه‌های نظامی، و کمبود ذخایر ارز خارجی است.

در پایان می‌توان گفت که طرف‌های غربی که در سایه تداوم جنگ یمن می‌توانند به سودهای هنگفت از محل قراردادهای تسلیحاتی دست یابند و همچنین مقامات صهیونیستی که از قدرت گرفتن انصارلله در یمن به شدت هراس دارند را می توان تنها منتفعان تداوم جنگ در یمن قلمداد کرد.