منظور از «لِباسُ التَّقْوی» در آیه ۲۶ سوره اعراف چیست؟
به گزارش راهبرد معاصر قرآن کریم مشتمل بر معانی دقیق، تعالیم و حکمت‌هایی والا درباره حقیقت خلقت و اسرار هستی است که عمده مردم در عصر رسالت از درک آن ناتوان بودند. از این رو پیامبر اکرم (ص) و پس از ایشان مفسران به تبیین و شرح جزئیات آیات قرآن کریم پرداختند. ما نیز با هدف آشنایی بیشتر با آیات الهی، هر روز به چند آیه از کلام الله با استناد به تفاسیر معتبر مفسران قرآن کریم می‌پردازیم.
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
به نام خداوند رحمتگر مهربان
یَا بَنِی آدَمَ قَدْ أَنْزَلْنَا عَلَیْکُمْ لِبَاسًا یُوَارِی سَوْآتِکُمْ وَرِیشًا ۖ وَلِبَاسُ التَّقْوَىٰ ذَٰلِکَ خَیْرٌ ۚ ذَٰلِکَ مِنْ آیَاتِ اللَّهِ لَعَلَّهُمْ یَذَّکَّرُونَ
ای فرزندان آدم، محققا ما لباسی که ستر عورات شما کند و جامه‌هایی که به آن تن را بیارایید برای شما فرستادیم، و لباس تقوا نیکوترین جامه است. این سخنان همه از آیات خداست (که به بندگان فرستادیم) شاید خدا را یاد آرند.
تفسیر آیه ۲۶ سوره اعراف
امام باقر (ع) می‌فرمایند: «یَا بَنِی آدَمَ قَدْ أَنزَلْنَا عَلَیْکُمْ لِبَاسًا یُوَارِی سَوْءَاتِکُمْ وَ رِیشًا»، منظور از لباس، لباسی که می‌پوشند و منظور از ریاش، متاع (اثاث) و مال است و، امّا لِبَاسُ التَّقْوَی، عفاف و پاکدامنی است.
همانا برای انسان عفیف و پاکدامن عورتی آشکار نمی‌شود حتّی اگر برهنه باشد، امّا انسان گناهکار، عورتش آشکار است حتّی اگر لباس بر تن داشته باشد. خدای عزّوجلّ می‌فرماید: «وَ لِبَاسُ التَّقْوَیَ ذَلِکَ خَیْرٌ»، یعنی عفاف و پاکدامنی بهتر است «ذَلِکَ خَیْرٌ ذَلِکَ مِنْ آیَاتِ اللهِ لَعَلَّهُمْ یَذَّکَّرُونَ».
«ریش»، به معنای پر پرندگان است که برای آن ها، هم پوشش است و هم وسیله زیبایی، همچنین به لباسی که برای انسان نوعی زینت به حساب آید، ریش گفته می‌شود. همه نعمت‌ها به دست خداوند است و از خزینه غیب الهی سرازیر می‌شود، چنانکه خداوند می‌فرماید: «وَ إِنْ مِنْ شَیْءٍ إِلاّ عِنْدَنا خَزائِنُهُ وَ ما نُنَزِّلُهُ إِلاّ بِقَدَرٍ مَعْلُومٍ»، هیچ چیز نیست، جز آنکه گنجینه‌های آن نزد ماست و جز به اندازه معلوم، فرو نمی‌فرستیم و می‌فرماید: «وَ أَنْزَلْنَا الْحَدِیدَ»، «وَ أَنْزَلَ لَکُمْ مِنَ الْأَنْعامِ»؛ پس مراد از نزولِ لباس از سوی خداوند، آفرینش و قرار دادن آن در اختیار انسان است. «أَنْزَلْنا عَلَیْکُمْ لِباساً»
مراد از «لِباسُ التَّقْوی»، لباسی است که بر اساس تقوا، تواضع، پاکی و پاکدامنی باشد و به هر یک از خشیت، طاعت، عفّت، حیا و عمل صالح نیز تعبیر شده است.
پیام‌های آیه ۲۶ سوره اعراف
۱-توجّه به نعمت‌های الهی، عامل عشق به خدا و دوری از غفلت است. «قَدْ أَنْزَلْنا عَلَیْکُمْ ... لَعَلَّهُمْ یَذَّکَّرُونَ»
۲-لباس، زمانی نعمت الهی است که بدن را بپوشاند. «یُوارِی سَوْآتِکُمْ»
۳-گرچه در تهیّه لباس، علاوه بر عوامل طبیعی انسان‌ها نیز تلاش می‌کنند، ولی همه این‌ها به دست خداست. «أَنْزَلْنا عَلَیْکُمْ لِباساً»
۴-پوشش وپوشاندن کار خداست، «أَنْزَلْنا عَلَیْکُمْ لِباساً یُوارِی»، ولی برهنگی و برهنه کردن کار شیطان است. «فَوَسْوَسَ ... لِیُبْدِیَ لَهُما ما وُورِیَ عَنْهُما مِنْ سَوْآتِهِما»
۵-لباس، نعمت الهی است، «لِباساً یُوارِی» و برهنگی و خلع لباس، کیفر گناه. «فَلَمّا ذاقَا الشَّجَرَهَ بَدَتْ لَهُما سَوْآتُهُما»
۶-پوشش و آراستگی با پوشاک و لباس‌های زیبا، مطلوب و محبوب خداوند است. «قَدْ أَنْزَلْنا عَلَیْکُمْ لِباساً وَ رِیشاً»؛ آراستن و زینت و بهره بردن از لباس‌های زیبا تا آنجا که به اسراف کشیده نشود، مانعی ندارد.
۷-معنویّت در کنار مادّیت، تقوا در کنار زینت لازم است. «رِیشاً وَ لِباسُ التَّقْوی»، و گرنه لباس می‌تواند وسیله: اسراف، تکبّر، فساد، خودنمایی، مدپرستی، شهوترانی، فخرفروشی و امثال آن شود.
۸-آن گونه که در لباس مادی، پوشش عیوب، حفاظت از سرما و گرما و زیبایی مطرح است، تقوا هم عامل پوشش عیوب است، هم نگهدارنده از گناه و هم مایه زیبایی معنوی انسان می‌باشد. «لِباسُ التَّقْوی»
۹-از خاک، پنبه می‌روید، از حیوان، پشم تولید می‌شود و از آب دهان کرم، ابریشم، این‌ها همه از آیات الهی است که می‌تواند مایه تذکّر و بیداری انسان باشد. «ذلِکَ مِنْ آیاتِ اللّهِ لَعَلَّهُمْ یَذَّکَّرُونَ»/باشگاه خبرنگاران