ایمانی: لاریجانی گفتمان خاص و توان جذب آرا در رقابت با رئیسی را ندارد

به گزارش راهبرد معاصر؛ مباحثه انتخاباتی آقایان ناصر ایمانی، سعید شریعتی، مجید فراهانی، روح الله احمدزاده کرمانی و فرج کمیجانی در اتاق گفت‌وگوی «سیاست در ایران» در کلاب هاوس پیرامون گفتمان‌‌های غالب در انتخابات ریاست‌جمهوری پیش رو و احتمال شکل‌گیری‌ دوقطبی میان کاندیداهای مطرح برگزار شد.

ناصر ایمانی فعال سیاسی اصولگرا و تحلیلگر مسائل سیاسی در این مباحثه طی سخنانی گفت: درباره این سوال که آقایان جهانگیری،‌ لاریجانی و رئیسی آیا قابلیت گفتمان سازی دارند یا خیر، باید گفت که آقای لاریجانی قابلیت این را که یک گفتمان خلق کند را ندارد به دلیل اینکه شاکله و سابقه ایشان در جریان اصولگرا است و اگر بخواهد گفتمان سازی کند این گفتمان جدید ناچاراً ذیل گفتمان اصولگرایی تعریف می‌شود و اگر بخواهد چنین گفتمانی را بسازد نیز سابقه تاریخی او این اجازه را نخواهد داد و افکار عمومی آن را پس خواهد زد بنابراین آقای لاریجانی امکان گفتمان سازی ندارد و فرصت این کار را هم ندارد.

وی افزود: آقای جهانگیری نیز قادر به گفتمان نیست از این بابت که ایشان حرف جدیدی برای گفتن ندارد که این حرف جدید بخواهد موج جدیدی در افکار عمومی ایجاد کند. آقای رئیسی نیز خیلی این امکان را ندارد، البته شاید ایشان بتواند در گفتمان عدالت و مبارزه با فساد که شاکله ایشان است کمی مانور بدهد ولی به طور کلی یک انتخابات خواهیم داشت که خارج از گفتمان سازی‌های گذشته است و دوقطبی‌های سابق قابلیت شکل‌گیری ندارد. البته عرض کردم که ایجاد دوقطبی برای کشور مضر است و ما هیچگاه نباید به سمت دوقطبی‌سازی فضا برویم و با تمام تلاش خود را برای رقابتی شدن انتخابات بکار ببندیم.

ایمانی یادآور شد: همین عدم گفتمان جذاب و بدیع تبدیل به یکی از عوامل اصلی شده است که فضای انتخابات به نسبت دوره های قبلی کمی سرد به نظر می‌رسد و افکار عمومی انگیزه‌ای برای تحرکات سیاسی از خود نشان نمی‌دهد.

این تحلیل‌گر مسائل سیاسی خاطرنشان کرد: آنچه که مسلم است لاریجانی برای باختن وارد عرصه انتخابات نخواهد شد. اساساً مشربش این نیست که کاندیدای پوششی باشد و یا اینکه شخصیتی برای بعد کسب کند. لاریجانی آمده و از فضای ضعف‌های مردمی آقای رئیسی و تبلیغاتی استفاده کند و برنده شود. از این هیچ حمایتی از اصلاح‌طلبان و اصولگرایان نمی‌بینند.

وی افزود: گفتمان باید در فضایی شکل بگیرد که نیاز جامعه باشد. یکی مسائل اقتصادی و حل شدن مسائل سیاست خارجه از این بعد و در مرحله بعد و در یک درجه پایین‌تر مساله فساد، رانت‌ها، اختلاس‌ها و... است. رئیسی در گفتمان نخست که میان مردم به شکل جدی محسوس است، نمی‌تواند آن را پیش بگیرد. اما در گفتمان دوم می‌تواند نقش داشته باشد.

سعید شریعتی فعال سیاسی اصلاح‌طلب و عضو شورای مرکزی حزب اتحاد ملت گفت: در این دوره دیگر به شکل ویژه وارد رقابت گفتمان‌های کشور خواهیم شد و جبهه های سیاسی هستند که می توانند واسط جمع آوری آرای اردوگاه های سیاسی باشند.

وی افزود: من هنوز قانع نشدم که اقای رئیسی تصمیم نهایی بر آمدن دارد یا خیر ولی اخبار در ارتباط با ایشان در هاله ای از ابهام است و بیشتر مشاهده می شود که از خبرسازی ها و فیک نیوزها و اخباری که غیر قابل اطمینان هست در مورد حضور یا عدم حضور ایشان خبررسانی می شود و اگر ایشان به حضور خود هر چه زودتر قطعیت نبخشد کلا به لحاظ کمپینری این به ضرر اقای رئیسی تمام خواهد شد و ادامه روند فعلی اعتبار منابع آقای رئیسی را خدشه دار می کند و خبرسازی ها به ایشان لطمه می زند.

شریعتی گفت: به هر حال در این دوره رقابت به سمت شفافتر شدن می رود. آقای لاریجانی برای باختن نمی آید. لاریجانی یک مسئولیت اجتماعی دارد که اهمیت استراتژیک برای امنیت کشور دارد و تعامل راهبردی ایران با جبهه شرق مخصوصا چین که از سوی دولت و رهبری روی دوش ایشان گذاشته شده مسئولیت کمی نیست و آقای لاریجانی در این زمینه مسئولیت تاریخی برای خود تعریف کرده است. اگر در مقام بازنده در این انتخابات باشد به شدت به ضرر جایگاه او تمام خواهد شد و نقشی که برای او تعیین شده است را نیز باید واگذار کند.

این فعال سیاسی اصلاح طلب خاطرنشان کرد: آقای لاریجانی چندان نماینده گفتمانی از گفتمان های موجود نیست و بیشتر در جایگاه سیاست مدار آفیشیال مطرح بودند و اردوگاده سیاسی خاصی ندارند و چندین بار نیز تست کردند که ببینند آیا پایگاه رای دارند ولی در سال 84 مشخص شد که چندان پایگاه رای مشخصی ندارند و بعد از آن به قم رفتند که از سوی مراجع یک چک سفید امضایی برای حمایت از ایشان بود. لذا این رقابت به سمت اصولگرایان می رود و یک بخشهایی از مجلس دهمی ها و گروه های نزدیک به دولت آقای روحانی ممکن است پشت سر ایشان برود ولی پایگاه اجتماعی جدی از بدنه جامعه پشت سر ایشان نمی رود بنابراین ایشان در جایگاه یک بازنده وارد انتخابات نمی‌شود و منتظر خواهد بود تا ببیند تکلیف آقای رئیسی چه می‌شود.

مجید فراهانی رئیس شورای مرکزی حزب ندای ایرانیان نیز در این مباحثه طی سخنانی اظهار داشت: گفتمان اصلاحات در دوم خرداد 76 با صف‌بندی مختلف شکل گرفت و خاتمی با تاکید بر مسائل فرهنگی اجتماعی و مسائل سیاسی پیروز انتخابات شد. این گفتمان بر رقیب خود پیروز شد. در دوره بعدی، احمدی‌نژاد با تاکید بر عدالت، ضدیت با اشرافی‌گری و دفاع از محرومان توانست گوی سبقت را از رقیب خود برباید و رئیس‌جمهور بشود و روحانی نیز در سال 92 با شعار تدبیر و امید، پرهیز از افراط‌گرایی و... فضای انتخاباتی را شکل داد.

وی افزود: سوال این است که آیا شاهد شکل گیری دو گفتمان در انتخابات پیش‌رو خواهیم بود؟ گفتمان‌هایی که می‌تواند شکل بگیرد ، دولت و غیردولت در عرصه اقتصادی است. بسیاری بدیهی است که اصولگرایان (چه رئیسی و چه دیگران) در انتقاد نسبت به دولت گذشته شعار تغییر می‌دهند و عملکرد دولت را در حوزه اقتصادی زیرسوال می‌برند. باتوجه به اینکه دولت رکوردهای تورمی برای کشور به وجود آورده، سعی می‌شود بر این مساله تاکید شود.

این فعال سیاسی اصلاح‌طلب خاطرنشان کرد: گفتمان دوم که احتمال شکل‌گیری آن بیشتر است، حول سیاست خارجه و برجام خواهد بود. بحث مفصلی شکل خواهد گرفت و پارادایم‌ها به سمت تعامل با دنیا خواهد رفت و موضوعاتی در رابطه با کارشکنی‌هایی که در داخل و خارج در این زمینه صورت گرفته، مطرح خواهد شد. آقای ظریف احتمالاً ظرفیتش به سمت یکی از کاندیداها خواهد رفت. اینکه چه کسی حامل این گفتمان باشد، ممکن است لاریجانی باشد چرا که برجام را در مجلس تصویب کرده و مسئولیت‌هایی دارد.

فراهانی گفت: از حضور پدیده‌های شگفتانه در انتخابات نباید غافل بود. این مطلب را هم در مورد خاتمی، احمدی‌نژاد و روحانی دیدیم، اما به نظر می‌رسد در این انتخابات ضرورتاً به نظر نمی‌رسد. ممکن است آقای پزشکیان با آن چند میلیون رایی که دارد، این وضعیت شگفتانه را شکل دهد.

فراهانی در ادامه اظهاراتش تصریح کرد: در همه انتخابات‌های گذشته مساله اول مردم معیشت و اقتصاد بوده است. در جامعه‌ای که در 50 سال گذشته میانگین تورم آن 18 و نیم درصد بوده است، وضعیت اقتصادی و معیشتی مهمترین مساله مردم بوده است. در تمام انتخابات‌ها هم کسانی داشتیم که بر این موضوع رفته‌اند. آنچه که اتفاق افتاده مردم به کسانی رای دادند که آن گفتمان در نهایت موجب بهبودی آن‌ها خواهد شد.

وی افزود: بنابراین باید تنوع افکار و آزادی‌ها شکل بگیرد و هر کس بتواند دیدگاهش را بیان کند و رای بدهند، فکر می‌کردند وضع اقتصادی‌شان بهتر شود. اگر مساله عدالت مطرح شده و مردم به آن رای دادند، تصورشان این بود که این گفتمان منجر به بهبود وضعیت اقتصادی خواهد شد. گفتمان مذاکره نیز همین بوده است. این موضوع در همه انتخابات‌ها و در همه کشورها بوده است.

این فعال سیاسی اصلاح‌طلب عنوان کرد: گفتمانی که بتواند مردم را قانع کند که این فضا موجب وضعیت اقتصادی مردم خواهد شد، مساله سیاست خارجه به عنوان موضوع اول برجسته و گفتگو خواهد شد و در نهایت این موضوع تعیین کننده خواهد بود. اینکه عامل این گفتمان در غیاب ظریف چه کسی باشد اکنون نمی‌توان تصمیم ‌گیری کرد. من فکر می‌کنم آقای لاریجانی ثبت‌نام نخواهد کرد.

فرج کمیجانی عضو جبهه اصلاحات ایران و دبیرکل مجمع فرهنگیان ایران اسلامی چهره سیاسی دیگری بود که در این مباحثه به بیان نقطه نظرات خود پرداخت. به گفته کمیجانی، با قطعی شدن آمدن جهانگیری و احتمالا قطعی شدن آمدن رئیسی، آقای لاریجانی اصلاً ورود پیدا نمی‌کند مگر اینکه یکی از این دو نفر نخواهد وارد شود.

وی افزود:‌ در انتخابات پیش‌رو مردم دنبال کسی هستند که مشکلات اقتصاد ایران و دوم رفاه را حل کند. مردم عملکرد گذشته افراد را مدنظر قرار داده‌اندد. باتوجه به اینکه آقای رئیسی گذشته خودش در قوه قضائیه بوده و حتی یک روز در دولت نبوده و آقای جهانگیری از صفر در دولت بوده، آقای جهانگیری خیلی راحت بتواند خود را عرضه کند که توان حل مشکلات اقتصادی را دارد. یک پایگاه رای هم که از سوی اصلاح‌طلبان برایش مهیا است، فکر کنم رقابت خوبی شکل بگیرد.

این فعال سیاسی اصلاح‌طلب معتقد است، با توجه به مباحثی که میان جریان‌های سیاسی رد و بدل می‌شود، پیش‌بینی این است دو لیدری که به رقابت خواهند پرداخت رئیسی و جهانگیری خواهند بود و فکر نمی کنم لاریجانی در اینجا موضوعیت داشته باشد.

کمیجانی گفت: آرایش سیاسی انتخابات پیش رو بعد از تایید صلاحیت‌ها بیشتر مشخص می‌شود. من پیش‌بینم این است که با آمدن رئیسی و جهانگیری، لاریجانی نخواهد آمد. اگر دوگانه رئیسی و جهانگیری شکل بگیرد، جهانگیری دست برتر دارد. در حوزه صنعت و معدن، او را موفق‌ترین مدیر می‌دانند. مقبولیتی که در بین اقتصاددان‌ها دارد و ادبیات گفتمانی که دارد در مناظرات به خوبی می‌تواند ظاهر شود و عمق مطالبات مردمی را شکل بدهد.از آن سو نیز رئیسی ظرفیت‌هایی دارد. اگر اصلاح‌طلبان بتوانند آرای خاکستری را جمع کنند و پای صندوق‌های رای بیاورند، ممکن است جهانگیری پیروز شود.

وی افزود: نگاهی وجود ندارد که از لاریجانی حمایت شود. علاقه خاصی از اینکه از لاریجانی حمایت بشود وجود ندارد.. جهانگیری خواهد آمد و تا پایان خواهد ایستاد. اگر فیلتر شورای نگهبان به قدری تنگ شود، ممکن است جبهه اصلاحات از کاندیدایی حمایت نکند. هیچ اصلاح‌طلبی به نفع لاریجانی کنار نخواهد رفت.

روح‌الله احمدزاده کرمانی عضو استاد دانشگاه و تحلیل‌گر مسائل سیاسی نیز در این مباحثه طی سخنانی گفت: مردم در انتخابات ریاست‌جمهوری دنبال سوپر من نیستند. دنبال حلال مشکلات خود هستند. گاهی وقت‌ها یک تصاویر موهوم را ایجاد می‌کنیم که در مقام عمل پاسخگوی نیازهای مردم نیست.

وی افزود: رقابت محصول تفاوت‌هاست. تفاوت را هم باید در رویکرد و هم در عمل ببینند. زمانی مردم استقبال می کنند و می‌توانند تبدیل به پایگاه رای گسترده کاندیدا بشوند که کاندیداها راه حل های جزئی ناظر به رفع دردهای مردم ارائه کنند. بنابراین این اختلاف معنادار در این دوره به این برمی‌گردد.

این تحلیل‌گر مسائل سیاسی گفت: در اردوگاه اصلاح طلبان، جهانگیری را خیلی به این موضوع نزدیکتر می بینم. اگر خاتمی امروز به کاندیدای اصلاحات ظهور پیدا کند، آنطور که جهانگیری می تواند ناظر به دردهای مردم صحبت کند، نمی‌تواند. ضمن اینکه رئیسی نیز این قابلیت را دارد که خود را به عنوان منجی مردم ارائه کند.

احمدزاده کرمانی خاطرنشان کرد: در حوزه عمومی و حوزه رسانه‌ها و ژورنالیست شاهد رسانه‌های اجتماعی هستیم. در رسانه‌های اجتماعی که به شدت مورد توجه مردم هستند در این دوره کاندیدایی موفق خواهد شد، که به بخشی از این حوزه وارد شود. اگر رئیسی نتواند حوزه رسانه اجتماعی را در اختیار بگیرد، ممکن است در این رابطه ناموفق عمل کند./ تسنیم