آیا معاهده پاریس در خاموشی های اخیر نقش دارد؟

به گزارش راهبرد معاصر؛ برق می رود به همین راحتی، دو ساعت، سه ساعت، گزارش هایی از شهرهای مختلف که برق طبق جدول زمان بندی شده نه تنها خاموش نمی شود بلکه در ساعات مختلف روز بلای جان مردم شده، آن هم در شرایط کرونایی که دولت به خوبی به حساسیت این موضوع برای بیماران کرونایی آگاه است. اما سوال این است پس از یک سال کم بارشی قطعی های برق آن هم به صورت چنین گسترده در ایران طبیعی است؟ آیا استخراج بیت کوین ها درهیچ کجای دنیا شبیه ایران نیست که وضعیت فشار بر صنعت برق ایران را تا این همه جدی کرده که به خاموشی های بزرگ انجامیده است؟ یا ماجرا چیز دیگری است؟ در رابطه با این ماجرا به گفت و گویی با محمد علی خطیبی کارشناس انرژی پرداخته ایم که در آن به طور کامل توضیح داده شده که مردم ما تبعات کدامیک از سیاست های غلط دولت آقای روحانی را با بی برقی پس می دهند؟

محمد علی خطیبی کارشناس انرژی و مدیر اسبق روابط بین الملل شرکت ملی نفت ایران درباره چرایی قطعی برق سراسری درکشور در طی روزهای گذشته و احتمالا آینده گفت: قطعی برق در سال جاری و البته تداوم آن در سال های آینده دلایلی دارد که برخی از آن به اختصار بیان می شود تا به عامل و مشکل اصلی برسیم که چرا ایران بزرگ با ظرفیت های بالای انرژی به چنین وضعیتی رسیده است. قبل از هر موضوعی باید گفته شود که سال گذشته زمستان کم بارشی داشتیم، با توجه به اینکه مقداری از برق مورد نیاز کشور از ناحیه برق آبی ها  یعنی سدها به دست می آید، بارش بسیار کم این موضوع تا حدودی موجب کمبود برق می شود.

وی در ادامه توضیح داد: از طرف دیگر دولتی ها معتقد هستند، امسال هوا زودتر  از موعد سال های گذشته گرم شده، لذا مردم دستگاه های خنک کننده را زودتر روشن کرده‌اند. باز هم به دلیل خشکی و کم آبی کشاورزان به سراغ چاه ها و موتور ها رفته اند و با روشن کردن موتورها برای دسترسی به آب، مصرف برق بالا رفته است اما موضوع فراتر و جدی تراز این دلایل است. 

خطیبی در خصوص پیوستن ایران در دوره وزارت خانم معصومه ابتکار به یک پروتکل بین المللی هزینه زا برای کشور گفت: تا کنون از دو پروتکل محیط زیستی، یکی کیوتو  و یکی پاریس برای کشورهای مختلف رو نمایی شده است. زمانی که ما در وزارتخانه بودیم هیچ گاه زیر بار امضای پروتکل کیوتو نرفتیم، با توجه به اینکه بنده پژوهش هایی در زمینه فعالیت های بین المللی برای محیط زیست داشتم متوجه تبعات این موضوع برای کشور بودیم، اما در دوران وزارت خانم ابتکار بر سازمان محیط زیست ایران پروتکل پاریس را امضاء کرد در حالی که جالب است حتی عربستان و کشورهای عربی حوزه خلیج فارس نیز به  این حد اکتفا کردند که ما تلاش خواهیم کرد محیط زیست و زمین را آلوده نکنیم در حالی که خانم ابتکار در آن زمان این موضوع را آن هم با عدد و رقم به صورت بسیار مشخص پذیرفت. 

خطیبی در پاسخ به این سوال که تبعات پذیرش پروتکل پاریس برای ما چیست گفت: از جمله مهمترین پیامدهای امضای پروتکل پاریس عدم ساخت پالایشگاه و پتروشیمی و نیرو گاه های ترکیبی است، چرا که از نظر این پروتکل اینها آلاینده هستند، لذا ساخت نیروگاه‌ها و پتروشیمی ها که جزء برنامه‌های دولت بود همگی متوقف شده، یعنی تمام اینها  به تعهدی که ما در پروتکل پاریس داده‌ ایم مربوط می شود. ضمن اینکه شنیده ها حاکی از آن است که  دولت آقای روحانی نزدیک به سی تعهد بین المللی را در این موضوع پذیرفته است که کم کم صدای آنها نیز در می آید، تعهداتی که ما زندگی مردم ایران را به چالش کشیده و تحت تاثیرات منفی قرار داده است. 

خطیبی با اشاره به اینکه ایران در بین کشورهای صنعتی جهان به هیچ وجه کشور آلاینده محیط زیست محسوب نمی شود خاطر نشان کرد: پروتکل پاریس یک توافق‌ بین‌المللی است که اگر اجرا نشود جریمه می‌شویم، تعهدی که ظاهراً برای کاهش آلاینده‌ها داده شده، در حالی که ما  در طول صد سال گذشته در زمینه آلاینده‌ها مصرفی نداشته‌ایم. مصرف عمده انرژی های مخرب محیط زیست توسط کشورهای صنعتی انجام شده، یعنی ۹۰ درصد آلاینده ها متعلق به این کشورها است. اگر فرض کنیم آلاینده ها با گرم شدن کره زمین مرتبط هستند قطعا ما در این موضوع سهمی نداریم چرا که ما انرژی زیادی مصرف نمی کنیم، بلکه بیشترین مصرف انرژی از آن کشورهای صنعتی است، جالب است که این کشورها که مرحله صنعتی شدن را پشت سر گذاشته اند، کشورهای مثل ما را که مصرفی نداشته ایم جریمه می کنند! 

خطیبی در پاسخ به این سوال که آیا از این پروتکل باید خارج شویم گفت: اعتقاد شخصی بنده این است برای تامین  منافع ملی به سرعت باید زیر این پروتکل بزنیم، چرا که اصل برای هر کشوری منافع ملی است، اگر قرار باشد یک پروتکل محیط زیستی را اجرا کنیم در حالی که ما منبع یا ایجاد کننده آلودگی نیستیم چرا ما هزینه‌های چنین کاری را بدهیم، چرا که براساس این پروتکل ما نمی توانیم پالایشگاه‌های مان را توسعه دهیم، نمی توانیم تعداد زیادی پتروشیمی بسازیم، در حالی که ما به تازگی وارد صنایعی مثل فولاد شده ایم، بنابر این باید زیرساخت‌های انرژی کشور را  توسعه بدهیم هم برای مسائل اقتصادی، صادراتی هم تولید برق و انرژی، قطعا ما در حال حاضر به هیچ وجه نمی توانيم  فقط از طریق انرژی های تجديد پذیر مثل خورشیدی و بادی که بسیار هم  گران هستند منابع انرژی کشور را تامین کنیم لذا این سوال مهم مطرح می شود چرا چنین تعهدی را پذیرفته ایم؟ چرا با دست خودمان کاری کردیم که نمی توانیم نیروگاه بسازیم؟ بی تردید پیوستن به این پروتکل  یکی از دلایلی است که اجازه ساخت نیروگاه را از ما گرفته است  وقتی نتوانیم نیروگاه بسازیم، ناچار به خاموشی و قطع برق در کشور می شویم، یعنی مردم را از داشتن نعمت برق محروم کرده ایم، در حالی که ما نسبت به کشورهای صنعتی بزرگ که آلاینده بسیاری دارند ما سهم بسیار ناچیزی داریم. 

خطیبی در ادامه خاطر نشان کرد: در حال حاضر اگر نفت مصرفی نفت دنیا را صد میلیون بشکه در نظر بگیریم، ما   یک و نیم میلیون بشکه مصرف می کنیم که در برابر آن رقم، عددی محسوب نمی شود یعنی ایران  در طول صد سال گذشته مصرف بسیار ناچیزی داشته است، لذا چرا برای رفع آلاینده ها باید به دنیا متعهد بشویم؟ قطعا پذیرش پروتکل پاریس اشتباه محض بوده، بنابراین انتظار می رود در اسرع وقت دولت جدید ایران این تعهد را پس بگیرد و از آن بیرون بیاید، چرا که ما تازه در ابتدای راه  توسعه هستیم این ادعاها برای کشورهایی است که مسیر توسعه را طی کرده اند، نه کشور ما که در  ابتدای مسیر توسعه هستیم، ضمن اینکه ما در حال حاضر توان مالی تولید انرژی پاک و تجدید پذیر  را نداریم، کشورهای دارای تکنولوژی احتمالا بتوانند اما ما هنوز تکنولوژی تولید انرژی تجدیدپذیر را هم نداریم در حالی که کشورهای دارای تکنولوژی انرژی های تجدید پذیر  هنوز در حد 2 تا 3 درصد در این موضوع به موفقیت رسیده اند، اما متاسفانه دولت آقای روحانی چنان ژست محیط زیستی به خود گرفت، بدون اینکه هزینه‌ها و تبعات آن را برای کشور را در نظر بگیرد، قطع برق عواقب عدم توسعه نیروگاه های نفتی، گازی و ترکیبی است، در حالی که عربستان که تحریم نیست و درآمد نفتی خوبی  دارد این پروتکل را قبول نکرد، ما کاتولیک تر از پاپ شده ایم! 

خطیبی در پایان توضیح داد: آمریکا با این همه ثروت و آلایندگی که دارد، چین و آمریکا به عنوان آلاینده ترین کشورهای دنیا هیچکدام زیر بار مسولیت این تعهد بین المللی نرفتند اما ما قبول کردیم و ما هزینه آنها را می دهیم، کار کاملاً غلطی که مسئولین بعدی باید از این قطعنامه خارج شوند. با توجه به شرایط اقتصادی، تحریم‌ها و فشارهای اقتصادی و اینکه قطع برق به مردم، اقتصاد و به تولید ضربه‌ می زند به سرعت باید وارد فاز ساخت نیروگاه شویم، چرا که امروز نيروگاه بسازیم، فردا که جواب نمی‌دهد، نیروگاه، پالایشگاه، پتروشیمی سه یا چهار سال زمان می‌برد، در حالی که ما در هشت سال گذشته از این قضایا غافل بودیم لذا باید چهار سال تحمل کنیم تا بتوانیم دوباره تولیدات جدیدی داشته باشیم تا  چالش‌ها برطرف شود