روحانی چطور فرصت تعمیق روابط با چین را سوزاند؟-راهبرد معاصر
مرحله دوم انتخابات مجلس ۲۱ اردیبهشت برگزار می‌شود آرای نمایندگان از مجلس بعدی شفاف اعلام می‌شود دیدار وزیر دفاع سوریه با سرلشکر باقری احراز تخلف انتخاباتی در لنجان/ تأیید کلی انتخابات خبرگان برنامه تامین ۵۰۰۰ اتوبوس در سال ۱۴۰۳ صمصامی: با دست فرمان فعلی بانک مرکزی تورم مهار نمی‌شود آخرین قیمت طلا، سکه، دلار و ارز ۲۸ اسفند ۱۴۰۲ خرید خودرو متوقف شد+ جدول قیمت ها تورم بخش صنعت در دی ماه اعلام شد مشتری جدید پرسپولیس از راه رسید گل خاص استقلال محصول مشترک دو چپ‌پا مخبر: نقاط حادثه‌خیز درون و برون‌شهری، سال آینده برطرف شوند آماده‌باش مدیریت بحران به فرودگاه‌های ۵ استان وضعیت بورس امروز ۲۸ اسفند ۱۴۰۲ ثبت رکورد متوسط قیمت مسکن ۱۷۰ میلیونی در منطقه یک ستاره‌های پرسپولیس و استقلال از ایران رفتند منتخبان مجلس دوازدهم با آیت الله رئیسی دیدار می‌کنند احتمال وقوع سیلاب‌های نوروزی نرخ تورم سالانه و نقطه به نقطه مسکن تهران کاهش یافت آخرین قیمت پژو، تیبا، دنا، سمند، شاهین و کوییک + جدول پسر بازیکن سابق استقلال گزینه جانشینی بیرانوند امکان معامله خودرو در سایت های اینترنتی فراهم شد وضعیت راه های کشور امروز 28 اسفند 1402/ جاده چالوس یکطرفه شد پرواز چارتری در ایام نوروز ممنوع است کنایه سنگین ستاره پرسپولیس به لیست جدید تیم ملی ابلاغیه کمیته انضباطی به استقلال و پرسپولیس واکنش جدید عزت‌اللهی به مذاکره با استقلال و پرسپولیس منوچهر منطقی از معاونت صنایع حمل و نقل وزارت صنعت رفت قیمت جهانی طلا امروز 28 اسفند 1402 قیمت جهانی نفت امروز ۲۸ اسفند ۱۴۰۲ آیت الله رئیسی در جمع روحانیون: همه شاخص‌های تورم با اقدامات دولت کاهشی شده‌ است وزیر کار: حق عائله‌مندی به حقوق کارگران اضافه می‌شود+ جزئیات و مبلغ بیانیه کمیته ویژه منتخب رئیس‌جمهور برای بررسی ناآرامی‌های سال ۱۴۰۱ اعلام برنامه مسابقات هفته‌های ۲۲ تا ۲۴+ زمان بازی‌های استقلال و پرسپولیس صحت انتخابات در ۸۱ حوزه انتخابیه دیگر تایید شد ترکیب احتمالی استقلال مقابل هوادار زمان برگزاری دیدار پرسپولیس در جام حذفی مشخص شد ۵ منتخب مجلس هزینه‌های انتخاباتی خود را اعلام کردند واکنش صدیقی به موضوع زمین خواری در حوزه علمیه ازگل آخرین قیمت سمند، شاهین، تیبا، دنا، رانا و کوییک + جدول سکوهای فیلتر شده با ابزارهای فنی در اختیار مردم قرار می‌گیرند دور دوم انتخابات مجلس در ۸ حوزه الکترونیکی برگزار می‌شود آیت الله رئیسی: برداشتن گام‌های بلند در زمینه هوش مصنوعی مورد تأکید دولت است پاسخ جالب شهاب زاهدی به ماجرای جدایی از پرسپولیس رئیس جمهور: دولت تمام توان خود را برای آرامش خانواده‌ها به کار گرفته است واکنش‌ها به انتخابات ریاست جمهوری در روسیه نتانیاهو بار دیگر از حمله به رفح گفت حکم قطعی پرونده فوت ۶ کارگر معدن طزره دامغان صادر شد فارین افرز: آمریکا نمی‌تواند طالبان را منزوی کند کتائب حزب‌الله: بغداد به آمریکایی‌ها مصونیت دهد، درهای جهنم گشوده خواهد شد اعتراف فرمانده سنتکام درمورد پهپادهای یمنی ترامپ بایدن را به مناظره تلویزیونی فراخواند دیدار وزیر دفاع طالبان با امیر قطر ایران خواستار اخراج رژیم صهیونیستی از کمیسیون مقام زن شد اولیانوف خواستار پایبندی آژانس به دستور کار فنی در قبال ایران شد اسنپ گزینه "عجله دارم" را حذف کرد! وزیر آموزش و پرورش: دشمن بداند راهبرد شهید سلیمانی شکست ناپذیر است محمد امین‌نژاد سفیر ایران در فرانسه شد حزب الله: آمریکا در کنار یک محموله کمک به غزه، 100 هواپیمای حامل موشک می‌فرستد جمهوری آذربایجان: گفت‌وگو با تهران درباره ازسرگیری فعالیت سفارتمان در جریان است جنگ غزه در 153مین روز؛ شمار شهدا به 30800 نفر رسید وزیر خارجه چین: از عضویت کامل فلسطین در سازمان ملل حمایت می‌کنیم سوئد امروز رسما عضو ناتو می‌شود نحوه فعالیت هتل‌ها و رستوران‌ها در ماه رمضان عباس ایروانی عظام‌خودرو به ۶۵ سال حبس محکوم شد اژ‌ه‌ای: کشور‌های اسلامی مراودات و دادوستد‌های خود با صهیونیست‌ها را کاملاً قطع کنند آلودگی هوا دست از سر تهرانی‌ها برنمی دارد هشدار پلیس تهران در خصوص چهارشنبه پایانی سال علت قطعی آتش‌سوزی در بیمارستان گاندی اعلام شد اعلام زمان نتایج آزمون دکتری «Ph.D» سال ۱۴۰۳ آتش سوزی عمدی در لواسانات؛ شرور عربده‌کش دستگیر شد آزمون کارشناسی ارشد ناپیوسته ۱۴۰۳ آغاز شد جزییات ساخت خانه توسط چینی ها اعلام شد رئیس پلیس پایتخت: راهپیمایی تهران در امنیت کامل برگزار شد تربیت معلم در انحصار دانشگاه فرهنگیان یا مشارکت سایر دانشگاه‌ها؟ آغاز پخش ویژه برنامه‌های جام ملت‌های آسیا ۲۰۲۳ از تلویزیون سومین سالگرد آیت‌الله مصباح یزدی با حضور رئیس‌جمهور اولویت فیش عمره و حج چگونه استعلام شود؟ لوح| شکست خوردگان در باتلاق نسل کشی اطلاع نگاشت| کودکان غزه زیر آوار جنگ کاریکاتور| آمریکا؛ شریک جرم قطعی پیکر آتیلا پسیانی بعد از چند روز به ایران رسید + عکس مرتضی پورصمدی درگذشت سروده‌هایی در رثای عباس‌بن علی(ع)/ از مشک پاره اشک فرات است می‌چکد؛ غیر از لب تو نیست مگر آرزوی آب برای درخواست گذرنامه زیارتی به این 2 هیأت مراجعه کنید اینفوگرافیک|کریدور شمال به جنوب، رقیب جدی برای کانال سوئز عباسعلی براتی‌پور درگذشت امشب مهمانی برویم، فطریه‌مان با چه کسی است؟ نظر 10 مرجع تقلید درباره میزان زکات فطره که فردا باید پرداخت کنیم دعای روز اول ماه رمضان مجری برنامه سوره درگذشت عبدالله انوار درگذشت نامزدهای سیمرغ و داوران چهل‌ویکمین جشنواره فیلم فجر اینفوگرافیک| الزامات و لوازم تحقیق رشد اقتصادی اینفوگرافیک|هدیه ۱۱ میلیارد دلاری ایرانی‌ها به اقتصاد ترکیه اینفوگرافیک| هراس پدرخوانده‌های داعش از سپاه پاسداران اینفوگرافیک|ایران؛ یکی از گسترده‌ترین شبکه‌های گاز دنیا درگذشت مجری با سابقه تلویزیون اینفوگرافیک| اما و اگر‌های مالیات بر عایدی سرمایه اینفوگرافیک| شهید حاج قاسم سلیمانی از نگاه رهبر معظم انقلاب طرح | رهبرانقلاب: با ایران قوی مخالفند اینفوگرافیک| بزرگترین تولید کنندگان اورانیوم جهان اینفوگرافیک/ نقشه کامل مسیرهای پیاده‌روی اربعین + هزینه‌ها اینفوگرافیک | ایران چهاردهمین اقتصاد جهان، در سال ۲۰۲۲ ویدیو | از کرملین تا پاستور؛ قطار ایران و روسیه روی ریل همکاری‌های دوجانبه ماجرای لغو مجوز صوت و تصویر «روبیکا»+ علت جزئیات تکمیلی نتایج شمارش آرای ریاست جمهوری 1400+ آمار دقیق نتیجه نهایی انتخابات مجلس خبرگان رهبری تهران 1400 نتایج انتخابات شورا‌ی شهر استان تهران ۱۴۰۰+ اسامی آرای آیت الله رئیسی در تهران چقدر بود؟ نتایج انتخابات شورای شهر اراک 1400 نتایج انتخابات شورای شهر قزوین 1400 نتایج انتخابات شورای شهر کرمانشاه 1400 آمار دقیق انتخابات ریاست جمهوری 1400 به تفکیک استان‌ها+ جدول نتایج انتخابات شورای شهر ایلام 1400 نتایج انتخابات شورای شهر قم 1400 نتایج انتخابات شورای شهر ساری 1400 نتایج انتخابات شورای شهر تبریز ۱۴۰۰ نتایج انتخابات شورای شهر سنندج ۱۴۰۰ نتایج انتخابات شورای شهر همدان 1400 نتایج نهایی انتخابات ریاست جمهوری 1400/ آیت الله رییسی برنده انتخابات سیزدهم جدی‌ترین تهدید سایبری فعلی علیه ایران چیست؟ حکمرانی داده‌ها در دنیای دیجیتال مصادیق مجرمانه محیط زیستی جدید در فضای مجازی اعلام شد جریمه سنگین اپل از سوی سازمان ضد انحصار روسیه آپدیت جدید «تلگرام» به جنگ با «کلاب هاوس» رفت کلاب هاوس هک شد/ افشای اطلاعات شخصی ۱.۳ میلیون کاربر سارا بهرامی مهمان این هفته برنامه همرفیق+عکس تأیید هک اطلاعات ۱۵ هزار کاربر آمریکایی ۱۴.۵ میلیون آمریکایی به اینترنت ثابت دسترسی ندارند درخواست ترامپ از ایالت‌های آمریکا درباره غول‌های فناوری افزایش ظرفیت لایو اینستاگرام وقتی عربستان ثروتمند و نفت‌خیز هم از اینفلوئنسرها مالیات می‌گیرد همسریابی در فضای مجازی و کلاهبرداری از مردم اقوام ایرانی «اقلیت» نیستند تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت شیشه کریستال تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت آرد و گندم تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت دامپروری و دام گوشتی تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت دانه های روغنی تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت شیرینی و شکلات تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت فرش تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت نساجی تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت چوب و مبلمان شکست استثناگرایی آمریکایی در عصر ترامپ به سمت دنیای پس از دلار پیش می رویم؟ خروج ترامپ از برجام؛ فشار حداکثری و نتایج حداقلی آیا عراق می تواند از نیروهای امریکایی خالی شود؟ مرگ ابوبکر البغدادی؛ کشته شدن سرکرده داعش چه پیامدی دارد؟ بازوهای نیابتی ایران در منطقه قدرتمندتر از همیشه درس‌های جنگ یمن برای اسرائیل وحدت میان جریان های سیاسی ایران در سایه سیاست فشار حداکثری آمریکا دولت پنهان در لبنان شکست سیاست فشار حداکثری ترامپ در قبال ایران/درهای مذاکره با ایران باز است طرح صهیونیست ها برای اشغال دره اردن رویای چین در هفتاد سالگی؛ خیلی دور، خیلی نزدیک سبک مبارزه تشکیلات خودگردان و اتحادیه اروپا برای حفظ کرانه باختری طرحی برای ایجاد یک سازه امنیتی در خاورمیانه تاریخ سری فشار اسرائیل برای حمله به ایران بررسی صنعت انیمیشن در منهای نفت/ ژاپن چگونه صنعت انیمیشن جهان را قبضه کرد؟ + فیلم منهای نفت: درآمد 16 هزار بشکه نفت تنها در یک سوله پرورش ماهی بررسی صنعت پرورش ماهی در مستند منهای نفت + تیزر بررسی صنعت لبنیات در مستند منهای نفت/ اشتغال یک میلیون نفری شیر و لبنیات منهای نفت: درآمد یک میلیارد دلاری پسته ایران/ هیچ کشوری توان تولید پسته مرغوب ایران را ندارد همه ابعاد تحریم؛ فرصت‌ها و تهدیدها تحریم‌ها به مبادلات ما با شرکت‌های کوچک اروپایی آسیبی نمی‌زند/ نرخ کنونی دلار بالاتر از نرخ واقعی آن است

روحانی چطور فرصت تعمیق روابط با چین را سوزاند؟

دولت یازدهم در راستای تعمیق روابط با کشورهای غربی به اشتباه دست به تخریب روابط ایران با کشورهای شرقی از جمله چین زد. همین موضوع سبب شد که برخلاف گذشته چینی‌ها در دور دوم تحریم‌ها آن طور که انتظار میرفت به دولت یازدهم و دوازدهم در فروش نفت، تبادلات بانکی و سرمایه‌گذاری در کشور کمک نکنند.
تاریخ انتشار: ۱۴:۴۸ - ۰۹ مرداد ۱۴۰۰ - 2021 July 31
کد خبر: ۹۷۱۸۵

به گزارش راهبرد معاصر؛ نطقه اوج رفتار سرد و بی‌توجهی دولت یازدهم به چینی‌ها که تنها کشور کمک‌کننده به ایران در دوره اول تحریم بودند، به سفر شی‌جین پینگ رئیس‌جمهور چین به تهران در سال ۹۴ برمی‌گردد.

 

در پرونده «معمای شرقی» به بررسی سیر تحولات روابط ایران و چین از دولت دهم تا کنون خواهیم پرداخت. در بخش اول پرونده «معمای شرقی» با عنوان «روایتی از همکاری استراتژیک چین با ایران در تقابل با تحریم‌های آمریکا در دولت دهم» با استناد به وقایع پیش‌آمده، کارنامه سازنده روابط ایران و چین در دوران تحریم‌ سال ۹۰ مورد بررسی قرار گرفت. چنانکه این کشور در فروش نفت و تبادلات بانکی و حتی فاینانس کردن پروژه‌های ایران همراهی خوبی با ایران داشته است.

 

در بخش دوم این پرونده با عنوان «خطای استراتژیک دولت روحانی در تعامل با چینی‌ها/روابط ایران و چین چگونه آسیب دید؟» تغییر رفتار ایران نسبت به چین با روی کارآمدن دولت یازدهم مورد بحث و بررسی قرار گرفت. در این راستا به اخراج چینی‌ها از پروژه‌های نفتی علیرغم کارنامه نسبتا موفق آنها اشاره شد که این اقدام وزارت نفت دولت یازدهم صرفا در جهت زمینه‌سازی برای حضور شرکت‌های غربی انجام شده بود.

 

به بیان دیگر دولت یازدهم در راستای تعمیق روابط با کشورهای غربی به اشتباه دست به تخریب روابط ایران با کشورهای شرقی از جمله چین زد. همین موضوع سبب شد که برخلاف گذشته چینی‌ها در دور دوم تحریم‌ها آن طور که انتظار میرفت به دولت یازدهم و دوازدهم در فروش نفت، تبادلات بانکی و سرمایه‌گذاری در کشور کمک نکنند. در بخش سوم از پرونده «معمای شرقی» به بررسی سایر بی‌تدبیری‌های دولت یازدهم و دوازدهم در روابط خود با کشور چین در بازه زمانی سال ۹۲ تا خروج آمریکا از برجام در سال ۹۷ می‌پردازیم.

 

*چگونه دولت یازدهم بزرگترین فرصت تعمیق روابط ایران و چین را سوزاند؟

همانطور که در گزارش‌های قبلی اشاره شد، با روی کار آمدن دولت یازدهم، کشور چین با توجه تجربه خوب تعامل با ایران در دولت نهم و دهم خواستار حفظ و تقویت این روابط بود که با رفتار قهری و بی‌توجهی دولتمردان مواجه شد، اما این رفتار قهری تنها به حوزه نفت و انرژی محدود نشده و ابعاد وسیع‌تری را در برگرفت.

 

نطقه اوج رفتار سرد و بی‌توجهی دولت ایران نسبت به چینی‌ها که تنها کشور کمک‌کننده به ایران در دوران اول تحریم بودند، به سفر شی‌جین پینگ رئیس‌جمهور چین به تهران در سال ۹۴ برمی‌گردد. در جریان این سفر، دولت ایران به جای تلاش برای تعمیق روابط کشور با چین به منظور استفاده از ظرفیت‌های قابل ملاحظه این کشور در توسعه ایران، بزرگترین فرصت پیش‌آمده را تبدیل به یک رویداد نمایشی کرد.

 

نکته جالب توجه اینکه این رفتار سرد درحالی رقم خورد که رئیس جمهور چین قبل از سفر به ایران مقاله‌ای در مورد ایران با عنوان «چشم‌انداز روشن آینده روابط چین و ایران» منتشر کرد. وی در این مقاله پیشینه عمیق روابط حسنه ایران و چین در زمان باستان را بیان کرده و به مناسبات امروزی بین دو کشور و تقویت همکاری‌ها اشاره می‌کند. اما ظاهرا نحوه برخورد دولت روحانی متاثر از تصور ورود گسترده غربی‌ها به اقتصاد ایران سرد بود چنانکه حتی برخی از روایات حاکی از این است که ‌این سفر مهم که حامل بزرگ‌ترین پیشنهادات تاریخ ایران برای سرمایه‌گذاری خارجی بود، کوتاه شد.

 

هر چند در جریان این سفر ۱۷ سند همکاری بین دو کشور به امضا رسید اما در عمل تحت تاثیر امید واهی دولت به گسترش تعاملات با کشورهای غربی، تمامی این اسناد همکاری که در زمینه‌های اقتصادی، منطقه‌ای، دفاعی، فرهنگی، امنیتی و نیروهای انسانی تعریف شده بود به حاشیه رفتند. گواه این ادعا نیز به حاشیه رفتن سند همکاری ۲۵ ساله ایران با چین است که در سال ۹۴ به امضای طرفین رسید و سپس بعد از گذشت بیش از ۵ سال دوباره در فرودین ماه سال جاری برخی کلیات آن به تایید طرفین رسید بدون اینکه پیشرفت ملموسی در مذاکرات طرفین ایجاد شده باشد.

 

در صورت عزم دولت قطعا این امکان فراهم بود که همانند برجام که در مدت ۳ سال به سرانجام رسید این توافقنامه نیز در بازه زمانی کوتاه‌تری البته با رعایت ملاحظات کارشناسی و بررسی دقیق به سرانجام رسیده و اجرایی شود نه اینکه بعد از گذشت بیش از ۵ سال هنوز هم سرنوشت آن معلوم نبوده تا اینکه به دولت سیزدهم محول شود.

 

بی‌تفاوتی نسبت به تمایل چینی‌ها به گسترش همکاری‌ها به دولت ایران درحالی رقم خورد که رئیس جمهور چین در سفر به ایران با رهبر انقلاب، رئیس جمهور و رئیس مجلس دیدار داشته است و خواهان گسترش روابط با هدف گشودن فصلی جدید از مناسبات جامع است. رهبر انقلاب نیز بیان داشتند که ایران هیچ موقع همکاری‌های چین را در دوران تحریم فراموش نخواهد کرد و خواستند که توافق دوطرفه برای روابط استراتژیک ۲۵ ساله با پیگیری دو طرفه حتماً عملیاتی گردد.

 

* بی‌توجهی به پیشنهاد سرمایه‌گذاری ۵۰ میلیارد یورویی چینی‌ها در ایران

حتی چینی‌ها قبل از روی کارآمدن ترامپ پیشنهاد خوبی را به دولت روحانی برای سرمایه‌گذاری در ایران پیشنهاد دادند. در این راستا رئیس انجمن فاینانس چین به تهران آمد و با علی لاریجانی رئیس مجلس و ولی‌الله سیف رئیس بانک مرکزی وقت دیدار و پیشنهاد بسیار خوبی را مبنی بر سرمایه‌گذاری ۵۰ میلیارد یورویی در پروژه‌های زیربنایی ایران ارائه کرد اما این پیشنهاد نیز در نهایت با سنگ‌اندازی عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی و بی‌عملی بانک مرکزی و بی‌توجهی اسحاق جهانگیری به حاشیه رفته و اجرایی نشد.

 

علاءالدین بروجردی سفیر اسبق ایران در چین و رئیس گروه دوستی ایران و چین در مجلس نهم و دهم در خصوص امضای سند راهبردی ایران و چین و نگاه دولت روحانی به این سند و همچنین پیشنهاد فاینانس ۵۰ میلیارد یورویی چینی‌ها می‌گوید: «چینی‌ها در مقطع قبل از انتخاب ترامپ به ریاست‌جمهوری آمریکا با توجه به شناختی که به عنوان عضو شورای امنیت سازمان ملل از تحولات جهانی داشتند، پیشنهاد بسیار خوبی را ارائه کردند. اعلام کردند که تسهیلات ۵۰ میلیارد یورویی در قالب فاینانس در اختیار ایران قرار خواهد گرفت و در پروژه‌های زیربنایی دیگر نیز سرمایه‌گذاری خواهیم کرد، پس از پایان پروژه نیز یک سال تنفس به شما می‌دهیم و بعد از آن، بازپرداخت تسهیلات یا به صورت نقدی انجام خواهد شد یا چین آمادگی دارد در ازای آن به قیمت جهانی از شما نفت خریداری کند».

 

وی در ادامه افزود: «مذاکرات آغاز شد اما به دلیل دیدگاه غرب‌گرایانه، آن قدر هیئت چینی را معطل و اذیت کردند که قراردادی بسته نشد. نفر اول هیئت چینی، سفیر سابق چین در ایران بود. نفر دوم نیز از نزدیکان رئیس‌جمهور چین بود. پس از بازگشت هیئت چینی به کشورشان، آقای کاشان مشاور آقای آخوندی آب پاکی را روی دست هیئت چینی ریخت و گفت «خودتان را معطل نکنید». سفیر سابق چین در ایران نامه‌ای به من نوشت که «شما این‌گونه می‌خواهید از منافع ملی خود دفاع کنید؟ ما سه بار چنین تسهیلاتی را به روسیه داده‌ایم و این تسهیلات ویژه برای کشورهای نزدیک به ما است» این نامه به عنوان یک سند تاریخی است».

 

*چینی‌ها می‌گفتند دولت یازدهم ما را دور زده است

بررسی اتفاقات و تحولات پیرامون رابطه ایران و چین در دولت یازدهم به خوبی نشان می‌دهد که دولت تدبیر و امید در یک اقدام مبتدیانه و به امید ثمر دادن میوه برجام در تعامل با کشورهای غربی تمامی پل‌های پشت سر خود را خراب کرده که تخریب و تضعیف رابطه ایران با چین یکی از این اقدامات بود.

 

حال بهتر می‌توان جواب این پرسش را داد که چرا کشور چین که در دور اول تحریم‌ها به ایران کمک میکرد در دور دوم تحریم‌ها حاضر به این همکاری به صورت جدی و همانند گذشته نشد؟ آیا تغییر رفتار دولت ایران در تغییر رفتار طرف چینی تاثیرگذار بوده است؟ پاسخ این سوال مثبت است و طبیعتا رفتار چینی‌ها با دولت ایران بعد از شکست برجام را می‌توان به عنوان واکنشی به رفتار ایران در دوره اجرای برجام تحلیل کرد. در این بین حتی چینی‌ها از طرق مختلف ناراحتی خود را از دولت ایران ابراز می‌کردند و اذعان می‌کردند که علیرغم کمک به ایران در دوره اول تحریم، در دولت یازدهم برخورد مناسبی با آنها نشد.

 

در این راستا وحید شقاقی، استاد دانشگاه خوارزمی و کارشناس مسائل اقتصادی در این باره می‌گوید: «به ‌یاد دارم در جریان بازدیدی که از چین داشتم، آنها بسیار ناراحت بودند که چرا بعد از برجام، ایران آنها را رها کرده و به ‌سمت کشورهای اروپایی رفته است. البته این مساله طبیعی است که در روابط اقتصادی نمی‌توان به یکدیگر اعتماد کرد ولی معمولا شرکا باید به‌نحوی برنامه‌ریزی کنند که تعامل اقتصادی دوطرفه برقرار باشد».

 

وی در ادامه افزود: «بیشتر این قراردادها مربوط به حوزه انرژی بود، ما قراردادهای نفتی در پروژه‌های مختلفی با چین داشتیم که بخشی از آنها ملغی شد و دلخوری چینی‌ها را پدید آورد. اینها البته با توجه به ناراحتی‌هایی است که چینی‌ها خیلی علنی داشتند و آنها را بیان می‌کردند. چینی‌ها خودشان علنی اعلام می‌کردند که شما ما را دور زدید و از این مساله ناراحت بودند».

 

همچنین منصور حقیقت‌پور مشاور رئیس مجلس دهم نیز در این باره می‌گوید: «مقامات چینی عنوان می‌کردند که دولت ایران پس از برجام دولت چین را تحویل نگرفت و در واقع چین را تحقیر کرد و ما حاضر به همکاری با دولت ایران نیستیم ولی اگر «نظام» جمهوری اسلامی می‌خواهد با ما تعامل کند، ما هستیم. مقام معظم رهبری در آن زمان رئیس مجلس وقت [علی لاریجانی]‌ را به عنوان مسؤول پیشبرد سند همکاری با چین می‌کنند و برای وی در این باره حکم صادر و آقای لاریجانی را رسما برای این منظور به مقامات چینی معرفی می‌کنند».

 

احمد توکلی عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز با اشاره به برخی بهانه‌های کشور چین برای عدم همکاری با دولت ایران می‌گوید: «چینی که رئیس‌جمهورش به ایران می‌آید و وزیر خارجه به استقبالش می‌رود و رئیس جمهور ما نمی‌رود، باید هم چنین حرفی بزند و بگوید ما نمی‌توانیم با ایران تعاملات مالی برقرار کنیم، اما ‏چینی که رئیس‌جمهورش به رهبر انقلاب پیام می‌دهد، حرف دیگری می‌زند. ما خودمان بعضی موضوعات را خراب می‌کنیم بعد می‌گوییم چرا چینی‌ها ‏به ما میدان نمی‌دهند».

 

*رونمایی از مغلطه رسانه‌های دولتی برای تخریب پیمان استراتژیک ۲۵ ساله

در مجموع بررسی سیر تحولاتی که در روابط بین ایران و چین به وقوع پیوست نشان می‌دهد که کاهش سطح همکاری‌های چین با ایران در طول ۸ سال گذشته تحت تاثیر رفتار تخریبی دولت یازدهم و دوازدهم صورت گرفته است. اما علیرغم برخورد نادرست مقامات دولتی ایران در تعامل با کشور چین، این کشور نیز با توجه به هم مسیری با ایران در چارچوب تحولات بین‌المللی و جنگ اقتصادی و استراتژیک آمریکا در سطوح مختلف با کشورهای مختلف جهان، اگرچه میزان همکاری‌های خود با دولت ایران را کاهش داد اما این روابط هرگز قطع نشد.

 

در دوره دوم تحریم‌ها چین همچنان تنها خریدار نفت ایران باقی ماند اما این میزان خرید به طور میانگین زیر ۵۰۰ هزار بشکه در روز بود نه بالای یک میلیون بشکه که البته بخش اعظمی از این خرید را نیز به عنوان هزینه حاصل از سرمایه‌گذاری در ایران دریافت می‌کرد. همچنین چینی‌ها در برخی پروژه‌های نفتی نیز فاینانس را بر عهده گرفتند اما همانطور که گفته شد سطح این همکاری‌ها نسبت به گذشته بسیار کاهش پیدا کرده است.

 

در این بین شاهد بودیم که بعد از امضای سند همکاری ۲۵ ساله بین ایران و چین در فروردین سال جاری، برخی رسانه‌های دولتی در جهت تخریب این پیمان استراتژیک به کاهش همکاری چینی‌ها با ایران بعد از برجام و شکست آن اشاره می‌کنند. مثلا این رسانه‌ها اینگونه شبهه ایجاد می‌کنند که "بعد از بازگشت تحریم‌های آمریکا هم شرکت‌های اروپایی از ایران خارج شدند هم تعدادی از شرکت‌های چینی. پس چینی‌ها نیز همانند اروپایی‌ها به ایران پشت‌پا زده‌اند".

 

اما باید توجه داشت که اروپایی‌ها بعد از استقبال گسترده و امتیازات دولت ایران و پهن کردن فرش قرمز جلوی پای آنها ایران را ترک کردند ولی چینی‌ها بعد از بی‌مهری و بی‌توجهی دولت ایران نه تنها همانند اروپایی‌ها رابطه‌شان با ایران را قطع نکردند بلکه صرفا سطح همکاری‌ها را با توجه به استقبال پایین دولت کاهش دادند. در نتیجه اگر قضاوت درباره مسائل بدون توجه به پیشینه تاریخی باشد قطعا منصفانه و صحیح نخواهد بود.

 

به طور کلی ادامه همکاری چین با ایران حتی در دولت یازدهم و دوازدهم ناشی از هم مسیر بودن ایران و چین در شطرنج تحولات بین‌المللی است که خواسته یا ناخواسته منافع مشترک این کشورها را بهم گره زده است. در بخش چهارم از پرونده «معمای شرقی» به این موضوع پرداخته می‌شود./فارس

ارسال نظر
نام:
ایمیل:
* نظر:
تحلیل های برگزیده