ایرانی‌ها در تهران بیشتر خانه می‌خرند یا ترکیه؟
ایرانیان در آخرین ماه سال میلادی باز هم رکوردشکنی کردند و ۱۴۶۲ خانه در ترکیه خریدند تا مجموع تعداد خانه‌هایی که توسط ایرانیان در ترکیه طی سال ۲۰۲۱ خریداری شده به بیش از ۱۰ هزار واحد برسد.
به گزارش راهبرد معاصر این در حالی است که طبق داده‌های بانک مرکزی در آذر ماه در تهران حدود ۹۸۰۰ واحد مسکونی معامله شده است. به این ترتیب از نظر تعداد، به ازای هر ۶ یا ۷ خانه‌ای که در تهران معامله شده، ایرانیان یک خانه در ترکیه خریده‌اند.
اما اگر از نظر ارزش معاملات این دو را مقایسه کنیم به نتایج جالب‌تری می‌رسیم. بانک مرکزی ترکیه و مرکز آمار این کشور آمار دقیقی از متوسط قیمت هر واحد مسکونی معامله شده توسط خارجی‌ها منتشر نمی‌کند. اما اگر خریداران را دو دسته که عده‌ای برای دریافت شهروندی ترکیه آشوب‌زده، حداقل ۲۵۰ هزار دلار در بازار مسکن این کشور سرمایه‌گذاری می‌کنند و عده‌ای دیگر را افرادی در نظر بگیریم که با خرید خانه‌های ارزان‌قیمت تنها به دریافت اقامت ترکیه بسنده می‌کنند، به نظر می‌رسد متوسط ارزش هر خانه‌ای که توسط ایرانیان خریداری می‌شود را بتوان حدود ۱۵۰ هزار دلار در نظر گرفت. به این ترتیب می‌توان گفت در آخرین ماه میلادی ۲۰۲۱ ارزش معاملات ایرانیان در بازار مسکن ترکیه به چیزی بالغ بر ۶ هزار میلیارد تومان رسیده است.
در همین حال بررسی داده‌های بانک مرکزی از معاملات مسکن تهران، نشان می‌دهد که ارزش معاملات بازار مسکن تهران در آذر ماه چیزی کمتر از ۲۵ هزار میلیارد تومان بوده است. به عبارتی دیگر در ماهی که گذشت ارزش خانه‌های خریداری شده توسط ایرانیان در ترکیه، حدود یک چهارم ارزش معاملات بازار مسکن تهران در این ماه بوده است. باید خاطر نشان کرد که این در شرایطی است که بازار مسکن کشور در ماه گذشته رونق زیادی پیدا کرد و تعداد معاملات مسکن در تهران به سقف ۱۷ ماهه رسید. یعنی اگر در ماه‌های بعد معاملات املاک تهران دوباره افت کند، حتی ممکن است نسبت ارزش املاک خریداری شده در ترکیه توسط ایرانیان به ارزش معاملات بازار مسکن تهران از ۲۵ درصد هم بیشتر شود.
اما هنگامی وخامت اوضاع بهتر مشخص می‌شود که بدانیم ۱۰ هزار واحدی که ایرانیان در ترکیه خریده‌اند، در سال میلادی گذشته احتمالا منجر به خروج پولی در حدود ۱.۵ میلیارد دلار یا ۴۵ هزار میلیارد تومان شده است. اما حدود ۵۵۰۰ واحد از کل ۱۰ هزار واحدی که ایرانیان در ترکیه خریده‌اند، طی ۴ ماه پایانی سال میلادی بوده است و در ۸ ماه نخست سال، به علت رکود بازارهای داخلی و همچنین محدودیت‌های کرونایی میزان خرید ایرانیان در ترکیه در سطوح پایین‌تری قرار داشت. حال اگر این الگوی ۴ ماهه در کل سال بعد تکرار شود، انتظار می‌رود تعداد معاملات املاک ایرانیان در ترکیه به رقمی بالغ بر ۱۶ هزار واحد برسد. با فرض متوسط قیمت ۱۵۰ هزار دلاری، این اتفاق می‌تواند منجر شود که طی سال آینده خروج پول از کشور به مقصد املاک ترکیه باز هم افزایش یابد و به حدود ۲.۵ میلیارد دلار برسد.
به گزارش بانک مرکزی، در نیمه نخست ۱۴۰۰ خروج سرمایه از کشور چیزی حدود ۶.۳ میلیارد دلار بوده است. رقمی که با آن می‌شد یک پتروشیمی عظیم به اندازه ستاره خلیج فارس ساخت. در چنین شرایطی به نظر می‌رسد بیش از ۱۰ درصد از خروج سرمایه از کشور، به مقصد املاک ترکیه باشد. این یعنی ترکیه‌ای که خود با بحران اقتصادی مواجه است.
همچنین در لایحه بودجه سال آینده، بودجه عمرانی حدود ۲۵۰ هزار میلیارد تومان است. حال اگر در سال خروج سرمایه به مقصد املاک ترکیه به ۲.۵ میلیارد دلار برسد، می‌توان گفت که بازار مسکن ترکیه رقمی در حدود یک سوم کل بودجه عمرانی کشور را خواهد بلعید.
همچنین اکنون چهار سال است که با اوج‌گیری تلاطمات اقتصادی کشور، به منظور جلوگیری از خروج ارز، واردات خودرو ممنوع شده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد در یک دهه منتهی به سال ۹۷ که واردات خودرو ممنوع شد، سالانه به طور متوسط ۶۵ هزار دستگاه واردات خودرو داشتیم. با فرض متوسط ارزش ۲۳ هزار دلاری، می‌توان گفت که واردات خودرو سالانه ۱.۵ میلیارد دلار خروج ارز داشته است. ممنوعیت واردات خودرو در این مدت، پیامدهای مختلفی از جمله گرانی غیرعادی خودروهای خارجی، رشد قیمت خودروهای داخلی و چینی و کاهش تنوع بازار خودرو کشور شده است. حال می‌بینیم که خانه‌های ترکیه هم برای اقتصاد ایران هزینه‌ای برابر با واردات خودرو دارد. البته با این تفاوت که واردات خودرو را می‌توان ممنوع کرد ولی خرید خانه در ترکیه را نه./گسترش نیوز