سیمرغ کُشی در رقابتی بدون برنده!
به گزارش راهبرد معاصر، اختتامیه سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر، آئینی بود که به آئینه تمام نمای ضعف سیاستگذاری و کژتابی مدیریتی در این جشنواره تبدیل شد. اختتامیه ها فقط برنامه ای برای اعلام پایان و برندگان یک رویداد نیستند، بلکه مراسمی برای رسم کردن چکیده ای از آنچه در آن رویداد، روی داد هم هستند. مثل آئین اختتامیه جشنواره فیلم فجر که قاعدتا باید پرچم و نمودار همه داشته ها و پنداشته های این جشنواره باشد. اما درباره سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر، این قاعده به گونه دیگری وضع شد. جشنواره ای فاقد سیاستگذاری مدون، راهبرد مشخص و چشم انداز معین که باری به هر جهت برگزار می شود و در دوره اخیرش، بی کیفیت ترین دوره در سه دهه اخیر از نظر محصولات نمایش دهنده بود. معمولا مدیران جشنواره هایی که دستاورد پایینی دارند، تلاش می کنند که این ضعف را با برگزاری شکیل و پرطمطراق مراسم اختتامیه، جبران کنند تا از این طریق به چشم بیایند. اما سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر، همان طور که با محتوایی نازل و سطح پایین برگزار شد، با اختتامیه ای سرد و شکست خورده به کار خودش پایان داد تا نشان دهد که متولیانش، علاقه چندانی به استفاده از ظرفیت جشنواره فیلم فجر برای قوی تر شدن کشورمان و فرهنگ و سینمای ایران ندارند! اگر این گونه بود، باید در اختتامیه این جشنواره آثار و هنرمندانی برگزیده می شدند که شمایلی قدرتمند از ایران نمایش دهند و سینمای مطلوب و آرمانی تجلیل شود که نشد.
جشنواره فجر امسال با شعار «با سینما کنار هم باشیم» برگزار شد اما در مراسم اختتامیه این جشنواره، حضور سینماگران مطرح و حتی آن هایی که در جشنواره شرکت کرده بودند نیز کمرنگ بود. پس از نادیده گرفتن ابراهیم حاتمی کیا، عوامل فیلم «روز صفر» نیز این مراسم را نادیده گرفتند و به طور دسته جمعی در مراسم اختتامیه شرکت نکردند تا مشخص شود، این جشنواره دقیقا برخلاف شعار آن برگزار شد!
شاید بزرگترین اشتباه این دوره از جشنواره فیلم فجر که باید به عنوان نماد بی کفایتی برگزار کنندگان جشنواره در تاریخ ثبت شود، اهدای سیمرغ بهترین بازیگر مرد به بازیگر تحریم کننده جشنواره بود! پیمان معادی، بازیگری که گفته بود این روزها وقت جشن نیست و به نشانه اعتراض، جشنواره فجر را تحریم کرده و علاقه ای به شرکت در آن نداشت؛ بعدا نیز اصلا به جشنواره نیامد، در نشست پرسش و پاسخ فیلمش شرکت نکرد و حتی در مراسم اختتامیه هم حاضر نشد و بجایش از آمریکا، پیام تصویری ارسال کرد! می گویند حرمت امامزاده به عهده متولی اش است. بیش از پیمان معادی، این متولیان جشنواره فیلم فجر هستند که با این انتخاب به این جشنواره دهن کجی و توهین کردند. پیمان معادی، احتمالا ارزش چندانی برای سیمرغ جشنواره فیلم فجر قائل نیست که اگر بود، این جشنواره و مردمی که برای دیدن فیلم های وی در صف ایستادند را نادیده نمی گرفت. اما شگفت انگیز است که حتی دبیر و داوران جشنواره فجر که برخی از آن ها چهره های مطرح حوزه مدیریت فرهنگی هستند نیز این جایزه را لگدمال کردند. آن هم در دوره ای از جشنواره که به رغم پایین آمدن سطح فیلم ها ، چند بازی خوب و چشمگیر در آن به چشم آمد. در شرایطی که رقابت در بخش بازیگری بسیار نزدیک و مساوی بود و چند بازیگر دیگر نیز لایق دریافت جایزه بودند، فردی برگزیده شد که جشنواره را گّزیده بود! این رفتار مجریان سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر، حامل پیامی منفی و مخرب است. جایزه بهترین بازیگر نقش اول مرد در این دوره از جشنواره، علاوه بر تحقیر جشنواره، اهانتی به آن هایی است که پای کار ماندند و جشن سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی را همراهی کردند؛ بازیگرهایی که در شرایط دشوار کار می کنند و به خاطر ایفای نقش هایی چون پدر شهید و مأمور امنیتی و ... احتمالا از همکاران خودشان هم نیش و کنایه می شنوند و متاسفانه مدیران و داوران جشنواره نیز آن ها را نادیده گرفتند. سیمرغ بهترین بازیگر نقش اول مرد در جشنواره فجر سی و هشتم را می توان پرچم تسلیم مدیران فرهنگی و سینمایی این دولت در برابر سلبریتی های بی تعهد و فاقد عهد و وفا، حتی به سینمای ایران دانست!
از این گذشته، صحبت های مطرح شده در صحنه جشنواره نیز قابل تأمل است. این مراسم دقیقا در روز 22 بهمن و سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی برگزار شد، اما غیر از اهدای یک جایزه تحت عنوان تندیس شهید قاسم سلیمانی و پخش نماهنگی در بزرگداشتت انقلاب، نسبت و نزدیکی دیگری با ااین انقلاب نداشت. حتی جایزه بهترین کارگردانی نیز به فیلمسازی اهدا شد که به اعتراف بسیاری از کارشناسان، ضعیف ترین فیلم کارنامه وی محسوب می شود. محمدحسین مهدویان درحالی برنده سیمرغ بهترین کارگردانی سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر شد که متهم به سانسور حقایق درباره جنایت بمباران شیمیایی سردشت است. وی همچنین در مراسم و موقع دریافت جایزه، حرف هایی بر زبان آورد که مکمل فیلمش است. به نظر می رسد که مهدویان این بار چشم به جوایز جشنواره های غربی دوخته و با ارائه محتوایی ناقص و ضدوطنی در فیلمش و حرف هایی که در جشنواره زد، زمینه را برای راه یافتن به سواحل کن، فراهم می کند.
صحبت های امیر آقایی دیگر برنده سیمرغ جشنواره فجر نیز قابل تأمل و نشان دهنده عقب بودن سلبریتی هایی چون او از زمان است. همین چند روز قبل، برد پیت پس از دریافت جایزه اسکار در آن مراسم به ترامپ و مجلس سنا کنایه زد. اما در مراسم اختتامیه جشنواره فجر، سلبریتی وطنی، از میان همه سوژه ها سراغ مجری شبکه افق رفت ؛ موضوعی که چند هفته، محور صحبت های مردم و فضای مجازی بود و حالا خیلی کهنه شده است. این نهایت هوشمندی این بازیگر بود که در مهمترین مراسم سینمایی کشور، زورش به فردی رسیده که مدتی مورد انتقاد همه بود و بعدا از حرفی که زده بود عذرخواهی کرد.
همچنین گفته می شود برخی از جوایز جشنواره فیلم فجر امسال تحت تأثیر حمایت مالی شهرداری تهران اهدا شد. بدون تردید، وقتی شهردار تهران به جشنواره فجر، هشت میلیارد تومان تقدیم می کند، انتظاراتی هم دارد. علاوه بر نمایش فیلمی به تهیه کنندگی جناب شهردار و حضور و سخنرانی وی در مراسم اختتامیه، فیلم مورد حمایت وی نیز بخشی از جوایز ازجمله جایزه بهترین فیلم را دریافت کرد.
در مجموع، جشنواره فجر همان طور که حامل و شامل فیلم هایی به مراتب ضعیف تر از دوره های قبل بود، به گونه ای به پایان رسید که گویی در این رقابت، هیچ برنده ای وجود ندارد و همه، شکست خوردند و سیمرغ های جشنواره نیز یکی پس از دیگری پای ضعف مدیریت، ذبح شدند!