به گزارش راهبرد معاصر، تقریباً هر روز تیترهای «موجودیت ارمنستان به عنوان یک کشور در خطر است»، «وضعیت در ایروان متشنج است»، «پاشینیان تسلیم شده و اراضی ارمنستان را فروخته است» و ... میخوانیم.
در واقع، این گزارشها در همه جا منتشر میشود، از رسانههای طرفدار اپوزیسیون ارمنستان تا نشریات رسمی دولتی. صحت چنین گزارشهایی را میتوان با ذکر یک واقعیت به سادگی تأیید کرد.
تصور کنید که پس از پایان جنگ دوم قرهباغ، نخستوزیر ارمنستان برای چهارمین بار وزیر دفاع کشور را تغییر داد. این واقعیت وضعیت ارمنستان را به خوبی نشان میدهد.
روز گذشته آرشاک کاراپتیان آخرین وزیر دفاع برکنار و سورن پاپیکیان جایگزین او شد. با این حال، مسئله اصلی این نیست که آیا رهبری ارمنستان چهار بار وزیر دفاع خود را تغییر داده است یا خیر، بلکه موضوع این است که چرا و به چه دلایلی آرشاک کاراپتیان تغییر کرده است.
کارشناسان نظامی و مفسران سیاسی در این مورد نظرات خاصی دارند. برخی بازدید کاراپتیان از خانکندی و برخی دیگر به اتفاقات و تنشهای اخیر مرزی اشاره میکنند و میگویند پاشینیان وزیر دفاع خود را به این دلایل برکنار کرده است.
با این حال، موضوع را نه از یک چارچوب محدود، بلکه از یک منظر گستردهتر باید بررسی کرد. برای این امر لازم است به طور اجمالی اقداماتی که کاراپتیان در دوران تصدی خود انجام داده است، مرور شود.
به عنوان مثال، کاراپتیان به محض اینکه به عنوان وزیر دفاع منصوب شد، با دستور «نابودی نظامیان آذربایجانی که میخواهند از مرز عبور کنند» هویت و نیت خود را فاش کرد.
بعداً، مشاهده شد که کاراپتیان چندین بار به روسیه سفر کرده و تحت تعلیم همتای خود سرگئی شویگو قرار گرفت، برای مسلح کردن ارتش ارمنستان تلاش کرد، به خانکندی سفر کرده و با هاروتونیان رهبر جداییطلب قرهباغ ملاقات کرد و پس از آن یک تروریست تحت فرماندهی او نارنجکی را به سمت نظامیان آذربایجانی در شوشا پرتاب کرد.
البته به همه این رفتارها پاسخ مناسبی داده شد و شاید پاسخی که به آرشاک کاراپتیان داده شد این بود که او خیلی سریع از مقامش برکنار شد.
با این حال، هر کسی که کمی توجه بیشتری داشته باشد و توانایی تجزیه و تحلیل وقایع را داشته باشد، میتواند ببیند که کاراپتیان در واقع نیکول پاشینیان را که او را به این پست مهم منصوب کرد فروخت و در ازای آن توسط روسیه استخدام شد.
در واقع کاراپتیان آنقدر به روسیه سفر کرد که در نهایت به کرملین فروخته شد و به بازیچهای در دستان شویگو تبدیل شد.
در نتیجه تمام برنامههایی که پاشینیان سعی کرد در منطقه و ارمنستان اجرا کند به تدریج شروع به شکست خوردن کرد.
پاشینیان طرفدار روسیه نیست و در کرملین او را دوست ندارند. همچنین مشخص است که روسیه با تشدید اوضاع در قرهباغ، میخواهد اطمینان حاصل کند که نیروهای حافظ صلح بیشتری در قرهباغ باقی خواهند ماند.
از سوی دیگر، نفوذ روز افزون ترکیه در منطقه و جهان، اتحاد همهجانبه با آذربایجان، فعالیت سیاسی بر سر ایده توران بزرگ و همچنین تشدید تنش روسیه با اروپا و آمریکا و تهدید جنگ با اوکراین، عملاً مسکو را در تنگنا قرار داده است.
کرملین که در حال انزوا بود، نمیخواست قفقاز جنوبی را از دست بدهد، بنابراین سعی کرد کاراپتیان را استخدام کرده و به دست او اوضاع قرهباغ را بدتر کند و تا حدی موفق شد. اما به نظر میرسد که پاشینیان به موقع این تهدید را احساس کرده است. این شاید یکی از بزرگترین دلایل برکناری آرشاک کاراپتیان باشد.
از سوی دیگر اوکراین که پهپادهای بایراکتار را از ترکیه دریافت کرده و حمایت غرب را به دست آورده است، قصد دارد با روسیه وارد جنگ شود و حاکمیت خود را به طور کامل تضمین کند. صرف نظر از پیروزی یا شکست، میتوان گفت که چنین جنگی برای روسیه نامطلوب است و میتواند تمام پتانسیلهای آن را از بین ببرد.
در نتیجه روسیه فرصت پرداختن به مسائل قفقاز جنوبی را از دست میدهد و ممکن است طرحهای کرملین در منطقه با شکست مواجه شود و همه خواستههای آذربایجان و ترکیه محقق شود. اظهارات پاشینیان مبنی بر اینکه «در حال حاضر شرایط باعث شده تصمیم به تغییر وزیر دفاع بگیرم»، مبتنی بر این تحلیل است.
در مورد سورن پاپیکیان وزیر دفاع جدید ارمنستان باید گفت که او یک تاریخدان است و کاری به ارتش ندارد و این یک سیلی به صورت نظامیان ارمنی است.
پاشینیان به مدیرانی نیاز دارد که به او وفادار باشند و دستورات او را اجرا کنند، نه کسی که ارتش را بشناسد و به روسیه فروخته شود.
اگر همه موضوعات را عمیقاً تحلیل کنیم، میتوان گفت که اوضاع قرهباغ به زودی به نفع آذربایجان تغییر میکند و ارتباطات و توافقات دیگر محقق خواهد شد./تسنیم