فروش قوهای مهاجر زنده در بازار سیاه: جفتی ۲۵ میلیون!
بررسی‌ها و پیگیری‌ها نشان می‌دهد که قو‌ها یا سایر انواع پرندگان مستقیم توسط صیاد به خریدار عرضه نمی‌شود. بلکه واسطه‌ها در این فرآیند دخیل هستند. طبق بررسی‌های انجام شده واسطه‌ها هر قطعه قو را بین ۵۰۰ هزار تومان تا یک میلیون تومان از شکارچی می‌خرند.
به گزارش راهبرد معاصر، با مروری در برخی صفحه‌های متعلق به فروشندگان پرنده‌های زینتی می‌توان این آگهی‌ها را مشاهده کرد.
در تصویر زیر پنج آگهی از صفحه‌های مجازی منتشر شده در استوری برخی از این صفحه‌ها در کنار تصویر قوهای کشف شده در حیاط خانه یکی از متخلفان قابل مشاهده است.
دوستداران محیط زیست به استناد همین آگهی‌ها تأکید دارند که خالی شدن تالاب سرخرود بی‌ارتباط با افزایش این آگهی‌ها نیست. ادعایی که البته به همین سادگی‌ها نمی‌توان آن را پذیرفت، اما در عین حال نیز نمی‌توان منکر ارتباط این دو نکته شد.
برای پیگیری بهتر آن‌چه که در پشت این آگهی‌ها وجود دارد تماس با یکی از فروشندگان به عنوان یک خریدار می‌تواند انگیزه‌های مالی صید و زنده‌گیری قو را بیشتر نمایان کند. پس از دسترسی به شماره یکی از فروشنده‌های پرندگان زینتی و مهاجر از طریق یکی از همین صفحه‌های اینستاگرامی با او تماس گرفتم و پیگیر خرید چند نوع پرنده زینتی از جمله قو شدم:
+برای باغ‌ویلا یه سری پرنده زینتی می‌خوام. مثل اردک ماندارین یا طاووس.
-اردک ماندارین بالغ داریم جفتی سه میلیون و ۳۰۰. طاووس هم قیمتش بستگی به سن و نژادش داره. اما موجودی داریم.
+قو هم برای فروش دارین؟
-قوی سیاه داریم جفتی ۲۵ میلیون تومان.
+گرونه. در این حد نمی‌خوام هزینه کنم. قوی سفید ندارین؟
- (با کمی مکث) قوی سفید ندارم. اما اگه بخواین می‌تونم براتون پیدا کنم.
+قیمتش چنده؟
-جفتی چهار تا پنج میلیون تومان.
این قیمت یعنی هر قطعه قو بین دو تا دو و نیم میلیون تومان به خریدار عرضه می‌شود و همین رقم وسوسه کننده برای این که انگیزه‌های زنده‌گیری قو در منطقه‌ای که شکار پرنده‌ها سال‌هاست در ان به چالشی محیط زیستی و منبع درامدی برای گروهی خاص تبدیل شده افزایش یابد.
البته بررسی‌ها و پیگیری‌ها نشان می‌دهد که قو‌ها یا سایر انواع پرندگان مستقیم توسط صیاد به خریدار عرضه نمی‌شود. بلکه واسطه‌ها در این فرآیند دخیل هستند. طبق بررسی‌های انجام شده واسطه‌ها هر قطعه قو را بین ۵۰۰ هزار تومان تا یک میلیون تومان از شکارچی می‌خرند.
با این حساب سودی که از فروش قو‌ها به واسطه‌ها می‌رسد هم رقمی دندان‌گیر است. ضمن این که نمی‌توان فراموش کرد در کنار شکارچیان و واسطه‌ها و فروشندگان که مشغول انجام رفتاری ضد محیط زیست هستند، خریداران هم که عمدتا از اقشار متمول جامعه محسوب می‌شوند را نیز به عنوان حلقه نهایی این تخلف و سوءرفتار قرار داد.
با اثبات شدن خرید و فروش قوهای زنده، حالا این پرسش دوباره تکرار می‌شود که قو‌ها چگونه سر از حیاط منزل یا باغ متخلفان در می‌آورند و برای اسارتی دائمی فروخته می‌شوند؟ پاسخ این پرسش در همان موضوع کم شدن تعداد قوهای مهاجر در تالاب سرخرود نهفته است.
قوهای فریادکش هر سال پاییز و زمستان را در تالاب سرخرود می‌گذراندند. حتی اگر روز‌ها به اطراف تالاب می‌رفتند، باز هم عصر به تالاب برمی‌گشتند. تحت حفاظت قرار داشتن تالاب نیز اجازه نمی‌داد که قو‌ها به این سادگی‌ها شکار شوند. امسال نیز مانند سال گذشته یک دستگاه کانکس برای استقرار شبانه‌روزی محیطبانان با هدف حفاظت از قو‌ها توسط شهرداری سرخرود تهیه شد و در تالاب قرار گرفت. اما خروج قو‌ها از تالاب باعث شد که نظارت بر آن‌ها توسط محیطبانان با چالش مواجه شود.
پرسش نخست این است که اصلا قو‌ها کجا هستند و پس از آن نیز این پرسش توسط دوستداران محیط زیست مطرح می‌شود که چرا قو‌ها امسال بر خلاف سال‌های گذشته از تالاب خارج شدند که حالا در معرض تهدید شکارچیان و فروشندگان پرنده‌ها قرار بگیرند؟
رئیس اداره نظارت بر حیات وحش اداره کل حفاظت محیط زیست مازندران در پاسخ به پرسش نخست به خبرنگار ما می‌گوید: درست است که قو‌ها در تالاب سرخرود حضور نداشتند، اما این که تصور کنیم تمام قو‌ها زنده‌گیری و شکار شدند اشتباه است. امسال قو‌ها در دامگاه‌های اطراف تالاب سرخرود مستقر شدند. اکنون تعدادی از قو‌ها در دامگاه مرکزی، تعدادی در دامگاه شرقی و بخشی از این جمعیت هم در ازباران مستقر شده‌اند. خوشبختانه طی روز‌های اخیر با افزایش غذا در منطقه امن تالاب سرخرود تعدادی از قو‌ها به همین زیستگاه بازگشتند که امیدواریم این روند ادامه داشته باشد.
کوروس ربیعی می‌افزاید: حضور قو‌ها در دامگاه‌ها شرایط را برای برخی فرصت‌طلبان فراهم کرده که اقدام به زنده‌گیری این پرندگان کنند. همکاران ما هم اخیراً تعدادی از این قو‌ها را کشف و رهاسازی کردند. این یعنی تعدادی از قو‌ها در اختیار سودجویان قرار دارد. یعنی ما احتمال این که تعدادی از قو‌ها شکار و زنده‌گیری شده باشند را رد نمی‌کنیم. اما این که همه قو‌ها توسط متخلفان شکار شدند را درست نمی‌دانیم و تکذیب می‌کنیم.
وی اظهار می‌کند: کسی نمی‌تواند منکر این موضوع شود که در فریدونکنار نگاه گروه مشخصی از افراد به پرنده کاملا اقتصادی است. یعنی پرنده‌های مهاجر را پول می‌بینند، نه یک جاندار و بخشی از محیط زیست. افرادی هم که دنبال گونه‌های خاص می‌گردند به این منطقه می‌روند و پرنده مد نظر را می‌خرند. البته متقاضیان خرید این پرنده‌ها هم فکر نمی‌کنند که با این کارشان هرچند پرنده را نمی‌کُشند، اما آن را از چرخه محیط زیست خارج کرده و با از بین بردن توان جوجه‌آوری پرنده، به انقراض این گونه کمک می‌کنند.
چراییِ خروج قو‌ها از تالاب سرخرود
مشاهدات میدانی هم نشان می‌دهد که جمعیت قو‌ها در دسته‌های مختلف به چند نقطه خارج از تالاب سرخرود کوچ کرده‌اند. آخرین اظهارنظر اعلام شده درباره تعداد قو‌ها نیز از شمارش ۵۵۰ بال قو در دامگاه‌های اطراف تالاب خبر می‌دهد و عملا زنده‌گیری و کشتار تمام قو‌ها را رد می‌کند، اما همین نکته یعنی خروج قو‌ها از تالاب سرخرود نیز محل بحث دوستداران محیط زیست است.
پرسش دوم مد نظر فعالان محیط زیست چراییِ خروج قو‌ها از تالاب سرخرود است. رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان محمودآباد در این باره می‌گوید: یکی از احتمال‌های موجود برای این تغییر مکان، تأمین نیاز غذایی قوهاست. البته دامگاه در ابتدای سفر قو‌ها وضعیت غذایی تقریبا مناسبی داشت. اما این احتمال وجود دارد که به خاطر کم شدن غذا تصمیم به حضور در دامگاه‌ها گرفته باشند. با این حال در همان روز‌های نخست رفتن قو‌ها غذای مورد نیازشان تأمین شد تا بتوانیم قو‌ها را دوباره در این زیستگاه جمع کنیم.
علی‌محمد دعاگو می‌افزاید: امسال بین ۶۰۰ تا ۷۰۰ قو در سرخرود فرود آمدند که پس از چند روز اقامت در همین تالاب، در دامگاه‌های اطراف متفرق شدند. در سال‌های قبل هم پیش می‌آمد که قو‌ها از تالاب خارج شوند. صبح از تالاب پرواز می‌کردند و در زمینی مقابل دادگستری سرخرود ساعاتی را می‌گذراندند و غروب برمی‌گشتند. اما امسال به صورت کلی خارج شدند و متأسفانه فضا برای فرصت‌طلبی برخی متخلفان فراهم شد.
وی اظهار می‌کند: تمام تلاش‌مان را به کار گرفته‌ایم که نظارت بر خروجی دامگاه‌ها برای جلوگیری از شکار و زنده‌گیری پرندگان انجام شود. اما مشکل اینجاست که دامگاه‌ها یک خروجی ندارند و فرد از هر طرف می‌تواند فرار کند.
رئیس اداره حفاظت محیط زیست محمودآباد خاطرنشان می‌کند: تصور می‌کردیم دامگاه‌داران دست‌کم در مورد قو‌ها برای حفاظت از این گونه زیبا و باارزش همراهی کنند. بار‌ها در جلسات اعلام کردند که با قو‌ها کاری نداریم. قو نماد شهر سرخرود است. حتی در برخی موارد برای حفاظت به محیطبان‌ها کمک می‌کردند. اما متاسفانه این بار رفتاری مخالف با حرف‌های همیشگی دیدیم.
دعاگو نیز انجام شدن برخی تخلفات توسط سودجویان و متخلفان در زمینه شکار و زنده‌گیری قو‌ها را رد نمی‌کند، اما تأکید دارد که ادعای کشتار گسترده قو‌ها در سرخرود صحت ندارد و حضور بیش از ۵۵۰ بال قو در دامگاه‌های مختلف سرخرود را نیز سندی بر این اظهارنظر می‌داند.
البته تا زمان تهیه این گزارش در روز شنبه تعداد قو‌ها در زیستگاه همیشگی‌شان یعنی تالاب سرخرود بیشتر شد و به نظر می‌رسد قو‌ها در حال بازگشت به تالاب سرخرود هستند. به گفته دعاگو تا روز شنبه حدود ۳۵۰ قو که در دامگاه‌های اطراف تالاب سرخرود مستقر شده بودند به این تالاب بازگشتند و دوباره تحت حفاظت محیطبانان قرار گرفتند./ایرنا