به گزارش راهبرد معاصر، حیات وحش کشور با بحران هایی از جمله بیماری طاعون، تغییر کاربری، تخریب زیستگاهها، قاچاق حیوانات و خرید و فروش آنان مواجه است، همچنین یکی از مهمترین مشکلات حیات وحش طی سالهای اخیر خشک سالی و کم آبی است که این امر موجب حرکت کردن گونهها به سمت شهرها و مزارع شده است.
طاعون بیماری است که گاهی سراغ انسانها و گاهی سراغ حیوانات طبیعت میرود، این بیماری در گذشته نزدیک بخش عظیمی از مردم دنیا و مردم ایران را از پای درآورد که افراد ناچار به سوزاندن اجساد و لباس هایشان میشدند، که به لطف بهداشت و علم این بیماری از مردم فاصله گرفت، امسال خبری از شیوع مجدد بیماری طاعون سیاه از حیات وحش مشهد گزارش شد و این بیماری با سرعت خود را به سمت سایر شهرها از جمله کرج، سمنان، یزد، اصفهان و سایر شهرها رساند، کارشناسان علت شیوع این بیماری را خشک سالی و کم آبی تخمین زده اند.
با توجه به شیوع بیماری کرونا در جهان بسیاری از مراکز عمومی و تفریحی تعطیل شدند که باغ وحشها هم از این امر بی نصیب نماند و ناچار به تعطیلی شدند.
شکار غیر مجاز هم از سایر مشکلات جدی در حیات وحش ایران و جهان است، در ایران فروش اسلحه ممنوع و جرم است، اما فروشگاههای فروش لوازم شکار به صورت مجاز و رسمی وجود دارند که علاوه بر فروش قلاب و سایر تجهیزات ممکن است تفنگهای شکاری از جمله ساچمهای و سربی برای فروش داشته باشند که این هم به ۲ دستهی تفنگ با مجوز و تفنگ بی جواز تقسیم میشود.
تفنگهای با جواز معمولا گرانتر و کمتر از تفنگهای بی جواز هستند، تفنگهای قاچاق از کشورهای نظیر ترکیه وارد ایران می شوند، که معمولا با یک سوم قیمت تفنگهای با جواز از مبلغ ۱۰ میلیون تومان تا بالای ۱۰۰ میلیون تومان خرید و فروش میشوند، این حجم از وجود اسلحه در خانهها و نبود فضای کافی مانند تراپ برای عاشقان تیراندازی و تفنگ ممکن است آنها را روانه دشتها، جنگلها و مناطق محافظت شده ایران کند.
یکی از اقدامات سازمان محیط زیست در سالهای گذشته صدور پروانه شکار و واگذاری مناطق قرق و حفاظت شده به بخش خصوصصی بوده است، که در این اقدام اکثرا شکارچیهای خارجی به همراه تورهای گردشگری برای شکار راهی ایران می شدند، این افراد با پرداخت ۱۰۰۰ دلار به دولت و پرداخت مبلغی به بخشهای خصوصی پروانه شکار در مناطق حفاظت شده را در اختیار میگرفتند، این هزینه در سالهای گذشته حدود ۱۵ تا ۱۷ هزار دلار گزارش شده است.
سازمان محیط زیست نسبت به تغییر کاربری در خارج از مناطق حفاظت شده کشور هیچ نقشی ندارد
حسن اکبری سرپرست معاونت محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست در مورد خرید و فروش و قاچاق حیوانات حیات وحش در کشور گفت: هر گونه خرید و فروش حیوانات حیات وحش بدون مجوز جرم و تخلف محسوب میشود، اما مهمترین بخش در این زمینه نظارت است، که در استانها این نظارت بسیار راحتتر است، ولی در شهر تهران با توجه به حجم خرید و فروش حیوانات حیات وحش، که از گذشته بوده این نظارت سختتر است.
اکبری گفت: وظیفه نظارت بر خرید و فروش حیوانات حیات وحش در شهر تهران مستقیما بر عهده سازمان محیط زیست تهران است، که موظف هستند بازدیدهای دورهای از پرنده فروشیها و مراکز خرید حیوانات و پت شاپها را داشته باشند و با هر نوع تخلف برخورد کنند.
وی افزود: ما موضوع خرید و فروش تولهها در باغ وحشها را پیگیری می کنیم و از مردم می خواهیم هرنوع اطلاعاتی در این زمینه دارند در اختیار سازمان محیط زیست قرار دهند.
این مقام مسئول تصریح کرد: در کنار سامانه محیط زیست به دنبال تهیه یک بانک اطلاعاتی کامل و جامع هستیم تا از طریق آن جابجایی، نگهداری، مرگ و تولدها را در آن ثبت کنیم و اشراف کامل تری بر تخلفات داشته باشیم تا تعداد آن را کاهش دهیم.
اکبری در پاسخ به صدور مجوز شکار برای تورهای گردشگری خارجی گفت: چیزی به عنوان تور گردشگری نداریم، روال به این صورت است که ابتدا مناطق را ارزیابی کرده تا اگر ظرفیت شکار وجود داشته باشد پس از جمع بندی مجوز پروانه شکار صادر کنیم.
معاونت محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست گفت: شکار یک تفریح پردرآمد در جهان است و بخشهایی از فروش پروانه شکار در مناطق قرقهای اختصاصی به شکارچیان خارجی برای کسب درآمد سازمان حفاظت محیط زیست صادر میشود.
وی افزود: این مسئله در مورد مناطق حفاظت شده محیط زیست هم به صورت موردی چند سالی اتفاق افتاد و پروانههای شکار با پرداخت هزینههای سنگین و تعرفههای دولتی توسط شکارچیان خارجی صادر شد، که بخشی از درآمد به جوامع محلی برگشت، اگر ورود شکارچی خارجی منجر به افزایش حفاظت و افزایش جمعیت شود قابل دفاع است، حیوانی که به سن ۹ یا ۱۰ سال رسیده باشد پیر است و می تواند از جمعیت حذف شود و از محل شکار و برگشت درآمد آن از بقیه جمعیت حفاظت شود.
اکبری در مورد واکسیناسیون در باغ وحشها گفت: در باغ وحشهای ما همکارانمان پس از نظارت و بازدید با همکاری دام پزشکیها و مدیران باغ وحشها طرح واکسیناسیون باغ وحشها را تا حدودی انجام داده اند، این باغ وحشها شامل باغ وحشهای تهران، مشهد و سایر باغ وحشهای بزرگ کشور است.
وی در مورد بزرگترین مشکل حیات وحش کشور گفت: اکوسیستم ایران بسیار بزرگ است و نمیتوان آن را در غالب یک جمله خلاصه کرد، اما یکی از بزرگترین مشکلات حیات وحش کشور تخریب و تغییر کاربری زیستگاهها است، بستر نگهداری تنوع زیستی ما اکوسیستمها هستند، جنگلی، بیابانی و کوهستانی در کشور حجم تغییر کاربریها ظرف ۵۰ سال گذشته بسیار بالا بوده و بسیاری از زیست گاههای ما یا از بین رفتند یا تکه تکه شدند و یا تغییر کرده اند و ما فرصت احیای حیات وحش در بسیاری از نقاط کشور را از دست دادیم.اولویت ما حفظ تنوع زیستی در تمام زیست گاههای کشور چه داخل و چه خارج است، سازمان حفاظت از محیط زیست نسبت به تغییر کاربری در خارج از مناطق حفاظت شده کشور هیچ نقشی ندارد.
اکبری در مورد برنامههای معاونت محیط زیست طبیعی سازمان محیط زیست گفت: مبارزه با شکار غیر مجاز، مشارکت بخش خصوصی، استفاده از نیروی جوان، پژوهش و چیدن سناریو برای آینده حیات وحش و فرهنگ سازی از مهمترین برنامهها است.
وی در پایان گفت: سرمایههای زیستی کشور امانت نسلهای آینده کشور است، باید از تمام ظرفیتها مانند رسانهها، دانشگاهها و هم ظرفیتهای درون سازمان محیط زیست استفاده کنیم که مهمترین بخش در حیات وحش فرهنگ سازی است./باشگاه خبرنگاران