۱۰ رویداد برتر نجومی در سال ۲۰۲۲

به گزارش راهبرد معاصر، هم‌ترازی‌های جذاب سیاره‌ای (قرار گرفتن سیاره‌ها در یک ردیف) و ماه‌گرفتگی‌های شگفت‌انگیز تنها تعدادی از رویداد‌های نجومی در سال ۲۰۲۲ هستند.

تنها شرط لازم برای لذت بردن از این نمایش‌های نوری، آب و هوای بدون ابر خواهد بود، اگرچه داشتن یک تلسکوپ و یک فنجان قهوه می‌تواند برای برخی مفید باشد، زیرا بزرگ‌ترین هم ترازی‌های سیاره‌ای در اواخر شب درست قبل از طلوع خورشید انجام می‌شود.

دوستداران آسمان دور تاریخ‌هایی را که در این گزارش اعلام می‌شود در تقویم‌های خود خط بکشند تا این ۱۰ رویداد نجومی برتر سال ۲۰۲۲ را از دست ندهند.

هم نشینی سه سیاره

سیاره‌های مریخ، زحل و زهره در دو هفته آخر ماه مارس قبل از طلوع خورشید بسیار نزدیک به هم به نظر می‌رسند. این سه سیاره به قدری نزدیک خواهند بود که همه در یک میدان دید تلسکوپ‌ها و دوربین‌های دوچشمی قرار می‌گیرند.



این نمایش در ماه آوریل (اسفند- فروردین) هم ادامه دارد بطوریکه سیاره‌های مریخ و زحل در روز‌های چهارم و پنجم آوریل بسیار نزدیک به هم به نظر می‌رسند و در حالی که زهره در نزدیکی آن‌ها می‌درخشد، این دو سیاره تقریباً همپوشانی دارند.

بارش شهابی لیرید

آوریل (اسفند- فروردین) ماه جهانی نجوم است و افرادی که به دنبال جشن گرفتن آسمان شب هستند می‌توانند این کار را از ۲۱ آوریل تا ۲۲ آوریل در زمان اوج بارش شهابی لیرید انجام دهند. بارش شهابی لیرید اولین بارندگی شهابی خواهد بود که در طی سه ماه گذشته به اوج خود می‌رسد و به خشکسالی طولانی مدت بارش شهابی پایان می‌دهد؛ در این بارش شهابی حدود ۱۵ شهاب در ساعت پرتاب می‌شود.

کمتر از دو هفته بعد از این بارش، بارش شهابی «اتا دَلوی» (Eta Aquarids) به وقع می‌پیوندد که بین ۲۰ تا ۴۰ شهاب در ساعت در شب‌های چهارم تا پنجم ماه مه پرتاب می‌کند. بارش شهابی اتادلوی همچنین بهترین بارش شهابی سال برای ساکنان نیمکره جنوبی زمین است.

ماه سیاه

سومین رویداد بزرگ نجومی سال ۲۰۲۲، تنها رویدادی است که حتی با کمک تلسکوپ قابل مشاهده نیست. اصطلاح «ماه آبی» در سال‌های اخیر برای توصیف دومین ماه کامل در یک ماه تقویمی رایج شده است؛ این اصطلاح هیچ ربطی به رنگ ماه ندارد.

ماه سیاه که در ۳۰ آوریل (۱۰ اردیبهشت ۱۴۰۱) رخ می‌دهد، همتای ماه آبی است که برای توصیف دومین ماه جدید این ماه استفاده می‌شود. ماه‌های جدید را نمی‌توان رصد کرد، زیرا زمانی روی می‌دهند که سمت نورانی ماه دور از زمین است. اگرچه ماه سیاه را نمی‌توان در آسمان مشاهده کرد، اما این زمان خوبی برای رصد ستارگان است، زیرا هیچ آلودگی نوری طبیعی از ماه وجود ندارد و به تماشاگران آسمان مناظر تاریک تری از کیهان ارایه می‌دهد.



ماه گرفتگی کامل

ماه در طول شب ۱۵ تا ۱۶ ماه مه (۲۵ تا ۲۶ اردیبهشت) قرمز می‌شود و تا زمانی که شرایط آب و هوایی همکاری کند، کل ساکنان آمریکا شاهد عبور ماه از زیر سایه زمین خواهند بود.

ماه گرفتگی جزئی قابل توجهی در نوامبر سال ۲۰۲۱ رخ داد، در این ماه گرفتگی ۹۷ درصد ماه تاریک شد که از یک کسوف کامل، کمتر بود. همچنین یک ماه گرفتگی کامل در ماه مه سال ۲۰۲۱ رخ داد، اما این ماه گرفتگی تنها برای مدت کوتاهی برای بخش‌هایی از ساحل غربی آمریکا قابل مشاهده بود.

ماه گرفتگی ماه مه (اردیبهشت) اولین مورد از دو ماه گرفتگی خواهد بود که امسال در آمریکا قابل مشاهده است، اگرچه دومین ماه گرفتگی در سراسر آمریکای شمالی قابل مشاهده نخواهد بود و ممکن است در یک شب سرد رخ دهد.

طلوع اولین ابرماه سال ۲۰۲۲

سه ابرماه در سال ۲۰۲۲ در راه است و اولین آن در اواسط ژوئن خواهد درخشید. ابرماه زمانی اتفاق می‌افتد که یک ماه کامل در نزدیکی حضیض یا نقطه‌ای در مدار ماه در نزدیک‌ترین نقطه به زمین باشد. نتیجه یک ماه کامل است که در طول سال کمی بزرگتر و درخشانتر از سایرین است.

پس از ابرماه ژوئن (خرداد- تیر)، ابرماه دیگری در ۱۳ ژوئیه و سومین ابر ماه در ۱۲ آگوست روی خواهند داد.


هم ترازی پنج سیاره

در روز ۲۴ ژوئن (سوم تیرماه ۱۴۰۱) سیاره‌های عطارد، زهره، مریخ، مشتری و زحل همگی به اندازه کافی درخشان هستند که با چشم غیر مسلح مشاهده شوند. این هم ترازی نادر درست قبل از طلوع خورشید در ۲۴ ژوئن در سراسر آسمان شرقی ظاهر خواهد شد. هلال ماه نیز در راستای سیارات خواهد بود و بین زهره و مریخ می‌درخشد.

اگرچه به نظر می‌رسد که سیارات در یک خط در آسمان قرار دارند، اما در منظومه شمسی به طور کامل در یک راستا قرار نخواهند گرفت. اما از نظر ناظر زمینی این سیاره‌ها همگی در یک ردیف قرار خواهند داشت.

رویداد‌های نجومی که در سال ۲۰۲۲ مشاهده می‌کنیم

بارش شهابی برساوشی

بارش شهابی برساوشی یکی از محبوب‌ترین بارش‌های شهابی سالانه است که در یک شب تابستانی در روز‌های ۱۲ و ۱۳ آگوست (۲۱ و ۲۲ مرداد) به اوج می‌رسد، اما امسال این رویداد اندکی تفاوت خواهد داشت.

در شرایط ایده‌آل، بارش شهابی برساوشی می‌تواند عملکرد خیره‌کننده‌ای با ۵۰ تا ۱۰۰ بارش شهاب در ساعت داشته باشد، اما نرخ ساعتی سرسویی در سال جاری میلادی به نصف کاهش می‌یابد، زیرا این رویداد یک شب پس از یک ابرماه درخشان به اوج خود می‌رسد. برخی از شهاب‌ها باید با وجود آسمان مهتابی قابل مشاهده باشند، اما نور ماه بسیاری از شهاب‌های کم نور را از بین می‌برد.

«بارش شهابی جباری» ۲ ماه بعد به اوج خود می‌رسد، و در حالی که فعالیت کمتری نسبت به بارش شهابی برساوشی دارد، اما می‌تواند ارزش تماشا داشته باشد، زیرا ماه در تمام طول شب نخواهد درخشید. شیفتگان آسمان می‌توانند در شب‌های ۲۰ و ۲۱ اکتبر (۲۸ و ۲۹ مهرماه ۱۴۰۱) حدود ۲۰ شهاب در ساعت بشمارند.

ماه گرفتگی کامل

دومین و آخرین ماه گرفتگی کامل سال ۲۰۲۲ قبل از طلوع خورشید در هشتم نوامبر (۱۷ آبان ۱۴۰۱) رخ می‌دهد، اگرچه همه آمریکای شمالی نمی‌توانند شاهد قرمز شدن ماه باشند. ناظران ساحل شرقی فاز کلی خسوف را از دست خواهند داد، زیرا ماه درست قبل از اوج گرفتگی غروب می‌کند.


پس از ماه‌گرفتگی ماه نوامبر، مردم در سراسر آمریکای شمالی تا ۱۴ مارس ۲۰۲۵ فرصتی برای مشاهده ماه‌گرفتگی کامل از محله خود نخواهند داشت.

مقابله مریخ

وضعیت نجومی «مقابله» بهترین زمان برای رصد اجرام آسمانی است. از دید ناظر زمینی سیارات خاصی مثل مریخ، مشتری، زحل، اورانوس و نپتون میتوانند در این موقعیت قرار بگیرند.

در نیمه دوم سال ۲۰۲۲، سیاره مریخ یکی از نزدیک‌ترین همسایگان زمین به یک ویژگی برجسته در آسمان شب تبدیل می‌شود و در نهایت در اوایل دسامبر زمانیکه به وضعیت مقابله می‌رسد، به اوج درخشندگی خود خواهد رسید.

وضعیت مقابله مریخ زمانی است که این سیاره سرخ از منظر زمین در مقابل خورشید قرار دارد. در نتیجه، در تمام طول شب قابل مشاهده است و درخشان‌تر از بسیاری از ستارگان در آسمان می‌درخشد.

مریخ فقط هر ۲۶ ماه یک بار به وضعیت مقابله می‌رسد. پس مقابله مریخ در سال ۲۰۲۲، این وضعیت تا ۱۵ ژانویه ۲۰۲۵ دیگر تکرار نخواهد شد. این مواجه‌های نزدیک بهترین فرصت برای سازمان‌های فضایی مانند ناسا برای پرتاب ماموریت به مریخ است.

بارش شهابی جوزایی

بارش شهابی جوزایی یکی از موردانتظارترین بارش‌های شهابی سالانه و یکی از آخرین رویداد‌های نجومی سال ۲۰۲۲ خواهد بود که در دومین هفته ماه دسامبر (روز‌های ۱۳ تا ۱۴ دسامبر - ۲۲ تا ۲۳ آذر سال ۱۴۰۱) به اوج خود می‌رسد.

در شرایط ایده آل، بیش از ۱۰۰ شهاب در ساعت می‌توان در این بارش مشاهده کرد، اما ماه تقریباً کامل بار دیگر با این شهاب باران مواجه می‌شود.

در سال ۲۰۲۱ نیز این بارش شهابی با داستان مشابه ماه تقریبا کامل مواجه شد که باعث شد تعداد رصد شهاب‌های این بارش به ۳۰ تا ۴۰ شهاب در ساعت کاهش یابد.