آمریکا مانع به نتیجه رسیدن مذاکرات وین

به گزارش راهبرد معاصر،‌ پس از اعلام توقیف محموله نفتی دو کشتی ایرانی که ادعا می شد تحریم ها را نقض می کنند، مذاکرات هسته ای وین با هدف احیای برجام به حالت تعلیق در آمد. جوزف بورل فونتلس نماینده عالی اتحادیه اروپا در مذاکرات هسته ای وین، در اظهاراتی دلیل توقف مذاکرات را « عوامل خارجی» دانست. وی همچنین تاکید کرد که متن نهایی اساسا آماده و روی میز است. هیئت مذاکره‌کننده ایرانی بارها در گفتگوهای غیرمستقیم به واشنگتن هشدار داده بود که نباید درست در شرایطی که مذاکرات بر سر رفع بخش عمده تحریم‌ها در حال به ثمر نشستن است، محموله‌ [ایرانی] دو کشتی تحت مدیریت یونان را در هیوستون و باهاما را توقیف کند. اما در آخرین ساعات روز پنجشنبه ایالات متحده جزئیات توقیف [این دو کشتی] که ارزش محموله‌های آنها 38 میلیون دلار بوده و به یک پرونده فدرال که ماه گذشته باز شد مربوط می‌شود را اعلام کرد. مصادره این محموله تنها مانع باقی‌مانده در مذاکراتی که 11 ماه به طول انجامیده، نیست. ایالات متحده در آخرین پاسخ خود به ایران، تقاضاهای کلی و نامشخصی را مطرح کرده که باعث حیرت و عصبانیت طرف ایرانی شده است.

آمریکا از لغو نام گذاری سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از فهرست سازمان های تروریست خارجی خودداری می کند. مسئله دیگر بین ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در مورد ابعاد نظامی احتمالی فعالیت های ایران است که باید حل و فصل شود و همچنین مسئله حذف سایر شرکت ها ، مشاغل و افراد از فهرست تحریم ها چالش دیگر بین طرفین است. جمعه گذشته، هیئت روسی حاضر در مذاکرات هسته ای برای ادامه مشارکت در توافق برای احیای برجام خواستار معافیت از تحریم های آمریکا شد. در خواست روسیه برای معافیت از تحریم ها نیز برای ایران مهم بود؛ زیرا این ظن وجود داشت که حتی پس از لغو تحریم ها، شرکت های اروپایی و آمریکا تمایلی برای ورود به بازار ایران ندارند. تنها دو سرمایه گذار عمده قابل اعتماد، روسیه و چین باقی خواهند ماند.

توقیف نفت توسط آمریکا پس از آن صورت گرفت که گزارش‌هایی از وین منتشر شد مبنی بر این که ایران در استانه ی دستیابی به توافقی بسیار بهتر از توافقی است که در سال ۲۰۱۵ دولت اصلاح طلب ایران به آن دست یافته است. منتقدان توافق در ایالات متحده از اظهارات میخائیل اولیانوف، سفیر روسیه در مذاکرات استفاده کردند که گفت: «ایران خیلی بیشتر از آنچه انتظار داشت به دست آورد. خیلی بیشتر.» در واقع، دکتر علی باقری کنی، مذاکره‌کننده ارشد ایران، در طی مذاکرات هسته ای وین توانست حقوق کلیدی ایران را تضمین کند؛ چیزی که جواد ظریف وزیر امور خارجه سابق از عهده ی ان بر نیامد.

طبق یافته های میدل ایست آی یکی از امتیازات اساسی به ایران شامل قطع اتصال و نه جمع آوری سانتریفیوژهای پیشرفته در سه سایت می شود، که تهران آن ها را به عنوان ضمانت ضمنی برای خروج احتمالی آمریکا حفظ می کند. همان‌گونه که در سال ۲۰۱۸ و در زمان ترامپ عمل کرد. به نظر من، حتی اگر کنگره آمریکا به طور معجزه آسایی این توافق را تایید کند، اگر بخواهند این توافق را انجام دهند، باز هم می توانند ظرف چند ساعت آن را لغو کنند. بنابراین، در صورتی که آمریکا تصمیم به نقض یا پاره کردن مجدد توافق بگیرد، وجود این سانتریفیوژهای بسیار پیشرفته تضمینی قوی‌تر از هر چیزی است که آمریکا می‌تواند بدهد. تخمین زده می شود که ایران بیش از 3300 سانتریفیوژ پیشرفته داشته باشد که ده برابر موثرتر از ماشین های نسل اول است. تعداد دقیق سانتریفیوژهای پیشرفته، واقع در سه سایت، یک راز کاملاً محافظت شده است. یکی در بالای زمین در نطنز و دو مورد در اعماق زمین، در کارخانه غنی‌سازی سوخت در همان سایت و فردو قرار دارد. مسائل چالش برانگیز بین طرفین همچنان باقی مانده است.

بر اساس این توافقنامه که در وین نهایی می‌شود، بیشتر تحریم‌هایی که آمریکا در زمان خروج ترامپ از توافق در سال 2018 اعمال کرد، لغو خواهد شد. تقریباً همه افراد و شرکت‌هایی که هدف کارزار «فشار حداکثری» ترامپ بودند، از تحریم‌ها رهایی پیدا می کنند. یک سیستم راستی آزمایی ایجاد می شد که به موجب آن به هر یک از طرفین تاریخ های مشخصی داده می شد که تا آن زمان هر طرف باید به تعهدات خود عمل کند. جدا از بحث در وین، بسته صلح شامل بازگرداندن وجوه مسدود شده ایران از کره جنوبی، ژاپن و عراق و تبادل زندانیان نیز می شود.

مقامات ایران بسیار خوش‌بین بودند که در روزهای آینده به توافق برسند. یکی از آن ها در مصاحبه با میدل ایست ای گفت: « بر روی ۹۹ درصد از مسائل توافق صورت گرفته و تنها یک درصد باقی مانده است. ممکن است بتوانیم بر سر توازن  مسائل به توافق برسیم؛ اما برخی از مسائل چالش‌برانگیز باقی مانده است که نیاز به تصمیم گیری دارد و هیچکس نمی‌تواند ایران را به ناسازگاری متهم کند.»

رابرت مالی نماینده ارشد امریکا در مذاکرات هسته ای وین توسط گابریل نورونها یکی از مقامات سابق گروه اقدام ایران به رهبری مایک پمپئو مورد انتقاد شدید قرار گرفت. وی بایدن را متهم کرد تا به رابرت مالی اجازه دهد تا روی موضوعاتی مذاکراتی انجام دهند که امنیت ملی آمریکا را تضعیف می کند. وی اظهار داشت که چندین مقام ارشد، چنین سیاستی ( تسلیم) را برای امنیت ملی آمریکا مضر می دانستند با من تماس گرفتند و از من خواستند تا به سرعت جزئیات این امتیازات را به کنگره و مردم در میان بگذارم تا جلوی آن ها را بگیرم»