درخواست از رئیس جمهور برای اجرای قانون حمایت از خانواده و جوانی

به گزارش راهبرد معاصر؛  جمعی از تشکل ها، اساتید و فعالان دانشجویی در نامه ای به رئیس جمهور درباره تبعات پیری جمعیت هشدار و بر اجرای قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت تاکید کردند.

متن نامه به شرح ذیل است:

در مقوله‌ی مسائل اجتماعی و... مسئله‌ی فرزندآوری و مسئله‌ی نسل بسیار مهم است؛ این موضوعی است که بنده بارها در این چند سال اخیر تکیه کرده‌ام و تأکید کرده‌ام، [ولی] متأسّفانه حالا که انسان نتایج را نگاه میکند، معلوم می‌شود که خیلی این تأکیدها تأثیر زیادی نداشته. اینها احتیاج دارد به قانون، احتیاج دارد به دنبال‌گیری جدّی دستگاه‌های اجرائی و بایستی بِجِدْ مسئله‌ی فرزندآوری را مهم دانست و از پیری جمعیّت ترسید. «مقام معظم رهبری- تیر ماه ۹۹»

جناب آقای دکتر سید ابراهیم رئیسی

ریاست محترم جمهوری اسلامی ایران

سلام علیکم

همانطور که مستحضر هستید، ایران در چند سال آینده با یک بحران جمعیتی روبه‌روست، به نحوی که نرخ باروری به زیر حد جایگزینی رسیده است و تنها ۱۵ سال دیگر تا بسته شدن پنجره جمعیتی و خروج از این بحران قریب الوقوع فرصت باقی است.‌ در صورتی که در این بازه زمانی نتوانیم نرخ رشد باروری کل را به حد جایگزینی برسانیم، تا سال ۱۴۳۰ جمعیت کشور سالخورده خواهد شد.

سالخوردگی جمعیت یک بحران ذوابعاد است که با بررسی تجربه‌ی کشورهایی مثل ژاپن و فرانسه که جزو پیرترین کشورهای جهان محسوب می‌شوند این بحران از نظر امنیتی، اقتصادی، سیاسی، بهداشتی از قبیل کاهش نیروی جوان و مولد، افزایش هزینه‌های بهداشت و درمان، نظام بازنشستگی و... دچار مشکل خواهد شد.

در آمارهایی که اخیرا منتشر شده عنوان می‌شود که در سال ۱۴۰۰ با نوعی توقف در روند نزولی نرخ جمعیت مواجه بوده‌ایم، اما این مسئله نبایستی موجب امیدواری و کاهش سرعت رسیدگی به این امر مهم شود؛ چراکه نرخ باروری کل جمعیت کشور همچنان زیر حد جایگزینی می‌باشد و توقف ایجاد شده در روند کاهش جمعیت در برخی مناطق، نه از آن جهت است که افزایش آمار ازدواج داشته‌ایم بلکه بدلیل قرار داشتن جمعیت غالب آن منطقه در سنین باروری و پیک فرزندآوری است! لذا جای خالی افزایش فرزندآوری بین زوجین جوان همچنان احساس می‌شود.

قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، باتاخیر چند ساله در آبان‌ماه سال گذشته تصویب و ابلاغ شده است. با این وجود، دبیر ستاد ملی جمعیت پس از چند ماه، به تازگی منصوب شده‌ و همچنان نخستین جلسه این ستاد تشکیل نشده است. علی رغم تاکیدات موکد مقام معظم رهبری و کارشناسان جمعیتی در اضطرار بحث جمعیت هنوز شاهد اجرایی شدن کامل قانون نبوده‌ایم.

براساس ماده یک این قانون به منظور راهبری، برنامه‌ریزی، ارزیابی کلان و نظارت بر اجرای قانون مذبور، باید ستاد ملی جمعیت به ریاست رئیس جمهور تشکیل شود. همچنین برای تحقق اهدافی همچون تهیه برنامه عمل متناظر این قانون، ایجاد هماهنگی و هم‌افزایی بین وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها و نهاد‌ها، دریافت گزارش سالانه عملکرد و ارزیابی آن، پایش جمعیتی مداوم و... به حضور چنین ستادی نیاز است.

یکی از نمونه‌هایی که لزوم تشکیل سریع‌تر ستاد را نشان می‌دهد؛ روند اطلاع‌رسانی‌ و اضافه کردن تبصره‌ی سیاست‌های تشویقی و فرهنگ‌سازی است که بایستی همگام با اجرای به موقع و کامل قانون باشد تا نتیجه عکس حاصل نشود؛ در صورتی که طی چند هفته اخیر شاهد همگام نبودن مراحل اجرایی تحویل خودرو به مادران و وام فرزندآوری با روند مذکور بوده‌ایم.

در حال حاضر نظر به اهمیت مسئله جمعیت و با وجود سیاست‌های کلی جمعیت در وهله اول، قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت و نقشه مهندسی فرهنگی کشور، همچنین بند هشتم سیاست‌های کلی تامین اجتماعی که اخیرا توسط مقام معظم رهبری ابلاغ شده است، جای هیچگونه تعویق و تاخیری نیست. فلذا ما به عنوان جمعی از دانشگاهیان خواستاریم و از دولت مردمی و دغدغه‌مند در حوزه خانواده و جمعیت، انتظار می‌رود که در اسرع وقت اقدامات لازم را جهت تشکیل جلسات ستاد ملی جمعیت انجام دهد و در جلسات از کارشناسان و فعالین جنبش دانشجویی دعوت به عمل آید.
و من الله توفیق

دفاتری که نامه را امضا کرده‌اند:

انجمن اسلامی دانشجویان مستقل دانشگاه علامه طباطبایی(ره)
بسیج دانشگاه الزهرا
جامعه اسلامی دانشجویان دانشگاه بوعلی‌سینا
بسیج دانشگاه خواجه نصیر
انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه فنی و حرفه‌ای شماره ۱ پسران کرمانشاه
بسیج دانشگاه شاهد
انجمن اسلامی دانشجویان مستقل دانشگاه صنعتی شیراز
انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه قم(واحد خواهران)
انجمن اسلامی دانشجویان مستقل دانشگاه بیرجند
انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه خوارزمی
بسیج دانشگاه امام صادق
انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه سیستان و بلوچستان

همچنین نامه مورد تایید اساتید زیر قرار گرفته است:
استاد مرجان رشوند عضو هیئت علمی گروه جمعیت‌شناسی دانشگاه علامه طباطبائی
استاد احمد دراهکی عضو هیئت علمی گروه جمعیت شناسی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی
استاد محمود مشفق مسئول گروه جمعیت شناسی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی
استاد حسین میرزایی عضو هیئت علمی گروه مطالعات فرهنگی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی/ فارس