لغو معافیت‌های فروش نفت ایران، قیمت نفت را به شدت پایین کشید

به گزارش راهبرد معاصر ، تحریم‌های نفتی آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران به طور کامل اجرا شده است. برخی ناظران هشدار داده بودند که حذف کامل صادرات نفت یک تولیدکننده عمده، ممکن است قیمت‌های این کالا را در بازارهای جهانی به طرز چشمگیری بالا ببرد. اما الان روسیه در مورد سقوط کم‌سابقه قیمت‌های نفت هشدار می‌دهد.

الکساندر نوواک، وزیر نفت روسیه، ضمن هشدار درباره مخاطرات افزایش بیش از حد صادرات نفت، درباره ریسک سقوط قیمت‌های نفت به ۳۰ دلار در هر بشکه هشدار داد. زیرا، به گفته این مقام روس، کشورهای تولیدکننده نفت در پایان سال جاری میلادی می‌توانند نفت بیشتری تولید کنند.

سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) به همراه برخی تولیدکنندگان خارج از اوپک، در توافقی موسوم به «اوپک پلاس» به منظور حفظ تعادل قیمت‌های نفت، تصمیم گرفتند تولید این کالا را از ژانویه کاهش دهند. اما این توافق در پایان ماه جاری میلادی به پایان می‌رسد و اگر اعضای توافق اوپک پلاس بر سر تمدید این توافق به اجماع نرسند، در اثر لغو محدودیت تولید، صادرات نفت کشورها بیشتر می‌شود؛ امری که احتمالاً به سقوط بیشتر قیمت‌ها منجر خواهد شد. نگرانی روسیه هم از همین بابت است.

عربستان و روسیه، به عنوان دو تولیدکننده اصلی توافق اوپک پلاس، تلاش می‌کنند از کاهش بیشتر قیمت‌های نفت جلوگیری کنند. در همین راستا، خالد الفالح، وزیر نفت عربستان، به مسکو سفر و با همتایان روس دیدار کرد. الفالح روز دوشنبه گفت: روسیه تنها تولیدکننده‌ای است که هنوز درباره ضرورت تمدید توافق کاهش تولید تصمیمی نگرفته است.

باویل سوروکین، معاون وزیر نفت روسیه، اعلام کرده است پس از انقضای توافق کاهش تولید در اواخر ماه جاری، کشورهای عضو این توافق، تصمیم واحدی اتخاذ خواهند کرد. الفالح نیز گفته روسیه و عربستان و همچنین اعضای اوپک پلاس، برای اتخاذ اقدامات پیشگرانه جهت اجتناب از سقوط حاد قیمت نفت همکاری می‌کنند.

با این حال، روسیه به رغم هشدار درباره افزایش بیش از حد تولید نفت، هنوز تصمیمی در این زمینه نگرفته است. نوواک روز دوشنبه طی یک نشست خبری با الفالح گفت: «در حقیقت، ریسک‌های بزرگی در زمینه تولید بیش از حد وجود دارد. اما در مجموع… ما نیاز داریم که عمیقتر تحلیل کنیم و نگاه کنیم که وقایع در ژوئن چگونه پیش می‌رود تا در نشست مشترک اوپک پلاس در ژوئیه تصمیم متوازنی بگیریم.»

هفته گذشته، ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، اعلام کرد روسیه و اوپک درباره قیمت مناسب برای نفت اختلاف نظر دارند. همچنین، بین ریاض و مسکو درباره تمدید یا عدم تمدید توافق اوپک پلاس دیدگاه مشترکی وجود ندارد. بخشی از این اختلاف، تا حدودی به قیمت نفت مربوط می‌شود. سعودی‌ها برای متوازن کردن بودجه خود به قیمت ۸۵ دلاری و روسیه به قیمت ۶۰ تا ۶۵ دلار نیاز دارند. اما در دو هفته گذشته، قیمت نفت کاهش یافته است. سعودی‌ها به دلیل نگرانی از سقوط بیشتر قیمت‌ها، مایل‌اند توافق کاهش تولید اوپک پلاس ادامه یابد. اما روسیه، حداقل تاکنون، تمایلی به این امر نشان نداده است. ایگور سوچین، مدیر عامل شرکت روسی نفتی «روس‌نفت» درباره تمدید توافق کاهش تولید هشدار داده است. به گفته این مقام نفتی، کاهش تولید برای مسکو یک تهدید استراتژیک است چرا که ممکن است به تصرف سهم روسیه در بازار نفت توسط آمریکا کمک کند.

در این میان، یک نکته قابل توجه است. از اوایل ماه ژوئن قیمت‌های نفت کاهش محسوسی داشته است. در حال حاضر قیمت انواع نفت‌های خاورمیانه هر بشکه حدوداً ۶۲ دلار است. نمودار قیمت‌های نفت در دو ماه گذشته نشان می‌دهد که کاهش قیمت‌های نفت از اوایل ماه مه گذشته شروع شده و تاکنون ادامه دارد. به عبارت دیگر، کاهش قیمت نفت دقیقاً همزمان با لغو معافیت‌های فروش نفت ایران به هشت کشور شروع شده است.

آمریکا از اواخر ماه آوریل اعلام کرد دیگر به مشتریان نفت ایران اجازه خرید نفت از این کشور نخواهد داد. این ممنوعیت از اوایل ماه مه شروع شد و همزمان با اجرایی شدن آن، برخی تحلیلگران حوزه انرژی از احتمال بالا رفتن قیمت‌های نفت سخن گفتند. اما اکنون با گذشت نزدیک به چهل روز از اجرای تحریم‌های نفتی ایران، قیمت‌ها سقوط کرده و روسیه از احتمال سقوط بیشتر قیمت‌ها به ۳۰ دلار هشدار می‌دهد. به نظر می‌رسد نشست آتی گروه اوپک پلاس و مواضع روسیه و عربستان در بالا رفتن یا نرفتن قیمت‌ها تعیین‌کننده خواهد بود. اگر روسیه، با تمدید توافق کاهش تولید موافقت نکند، به احتمال زیاد قیمت‌ها بیش از پیش سقوط خواهد کرد. مگر اینکه عربستان و یا سایر اعضای اوپک به تنهایی تصمیم بگیرند تولیدشان را کاهش دهند.