به گزارش راهبرد معاصر، «غیر اخلاقی، غیر قانونی، غیر مسئولانه» عنوانهایی است که «حسام زملط»، سفیر فلسطین در لندن اظهارات لیز تراس، نخست وزیر انگلیس درباره بررسی انتقال سفارت این کشور از تلآویو به قدس را با آنها توصیف کرد. مشاور رییس تشکیلات خودگردان فلسطین از «وعده نقض قوانین بینالمللی» تراس در دیدار با یائیر لاپید، نخست وزیر رژیم صهیونیستی ابراز تأسف فراوان کرد.
هفته گذشته تراس در حاشیه مجمع عمومی سالانه سازمان ملل متحد در نیویورک در دیدار با لاپید از بررسی انتقال سفارت انگلیس از تلآویو به قدس صحبت به میان آورد که تاکنون واکنشهای مختلفی را شاهد بودیم. روزنامه گاردین در همین باره نوشت که «تعهد لیز تراس به یائیر لاپید اسرائیلی برای بررسی مکان [سفارت] فلسطینیها را وحشت زده کرده است.» روزنامه گاردین در ادامه از خوشحالی تراس برای به وحشت انداختن فلسطینیان نوشت و ادامه داد که تراس انحصار نقض قوانین بینالمللی که تاکنون به دست دونالد ترامپ، رئیس جمهوری سابق آمریکا بود را با این صحبت شکست.
سیدهادی سیدافقهی، تحلیلگر مسائل خاورمیانه درباره صحبتهای تراس با لاپید درخصوص بررسی انتقال سفارت انگلیس از تلآویو به بیتالمقدس، گفت: «رابطه انگلیس در تسلط صهیونیستها به سرزمینهای فلسطین، رابطه کهنی است. از وعده بالفور، وزیر امور خارجه وقت انگلیس گرفته که در آن به یهودیان وعده ایجاد یک خانه ملی داده شده بود تا خروج انگلیسیها از سرزمینهای تحت اشغال آنها و واگذاری این سرزمینها به یهودیان مهاجر، همچنین، انگلیسیها در سازمان ملل در سال ۱۹۴۷ یعنی قبل از به رسمیت اعلام کردن تأسیس دولت غاصب صهیونیستی نقشآفرینی کردهاند. انگلیسیها قطعنامههایی که علیه جنایتهای صهیونیستی نسبت به مردم مظلوم فلسطین صادر میشد را در شورای امنیت بارها وتو کردهاند.»
وی افزود: تکلیف شهر قدس در بیانیههای سازمان ملل و قطعنامههای شورای امنیت کاملا روشن است. بعد از به رسمیت شناختن این کیان غاصب در سال ۱۹۴۸ اعلام شد که شهر قدس به صورت بلاتکلیف و بدون تسلط کامل نه فلسطینیها و نه صهیونیستها قرار شد باقی بماند. این موضوع ادامه پیدا کرد تا جنگ ۱۹۶۷ که در طول این جنگ فلسطینیها بخش شرقی شهر قدس را به اشغال خود درآوردند. این موضوع گذشت تا زمان روی کار آمدن آقای ترامپ که حرکت او باعث شد تا انگلیسیها گستاخ شوند و در این برهه از زمان تراس موضوع بررسی انتقال پایتخت از تلآویو به قدس را مطرح کند. اما آنچه که مسلم است در اساس قوانین بینالمللی خانم تراس حق ندارد که سفارت این کشور را از تلآویو به بیتالمقدس انتقال دهد.»
اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۷ بود که ترامپ، رئیسجمهور جمهوریخواه تکدورهای آمریکا، انتقال رسمی سفارتخانه این کشور از تل آویو به بیتالمقدس را رسما اعلام کرد. این اعلام یکسال بعد از معاملهای که رسانهها آن را «معامله قرن» نامیدند صورت گرفت.
این کارشناس امور خاورمیانه اظهار کرد: «گرچه برخی از تحلیلگران عنوان میکنند که هنجارشکنی و شکستن قوانین بینالمللی از سوی خانم تراس به دلیل رقابت با آمریکا است اما به نظر من این موضوع فراتر از یک رقابت ساده در جامعه بینالمللی است. در حال حاضر موقعیت صهیونیستها بسیار شکننده شده است. آنان در بحران سیاسی تشکیل کابینه جدید قرار دارند. همچنین رژیم غاصب صهیونیستی به لحاظ نظامی نیز در برههای خاص به سر میبرد و موقعیت آن شکننده است؛ چرا که هر زمان امکان دارد که میان حزبالله لبنان و این رژیم غاصب بر سر موضوع میدان گازی کاریش در دریای مدیترانه جنگی رخ دهد.»
ترامپ در آذرماه سال ۱۳۹۶ از کاخ سفید اعلام کرد که «اکنون زمان آن فرار رسیده که رسما اورشلیم (قدس شریف) را به عنوان پایتخت اسرائیل اعلام کنیم. امروز من این خبر را اعلام میکنم.» این اظهارات ترامپ که رسما نقض قوانین بیناالمللی به شمار میرفت انتقادهای فراوانی را به دنبال داشت. امانوئل ماکرون، رییس جمهوری فرانسه اقدام یکجانبه ترامپ را «تاسفبار» خواند و اعلام کرد که از این اقدام حمایت نمیکند. نتانیاهو، نخستوزیر وقت رژیم اشغالگر قدس از سخنان شجاعانه ترامپ قدردانی کرد.
پاپ فرانسیس، رهبر کاتولیکهای جهان نیز با انتقاد از ترامپ ابراز کرد که این تغییر سیاست آمریکا درباره اعلام پایتخت تازه رژیم صهیونیستی بحران تازهای بر آلام دنیا میافزاید.
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل نیز در بیانیهای اعلام کرد که از «لحظه اول برعهده گرفتن دبیر کلی سازمان ملل متحد، مخالفتم را با هرگونه تصمیم یک جانبه که مساله صلح میان اسرائیل و فلسطینیان را به خطر بیندازد، اعلام داشتهام.»
رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه انتقال سفارت آمریکا از تلآویو «خط قرمز مسلمانان» دانست و گفت که کشورش ممکن است تا سر حد قطع روابط با این کشور واکنش نشان دهد.
علاوه بر این اتحادیه اروپا، کشورهای عربی مانند عربستان سعودی، اردن، اتحادیه عرب، مصر، یمن، چین و... نیز نسبت به این موضوع واکنش جداگانهای داشتند و نسبت به خطرات احتمالی این تصمیم به آمریکا هشدار دادند. انگلیس هم اعلام کرد که با این موضوع همکاری نخواهد کرد. در واقع یک اجماع جهانی علیه این اقدام یکجانبه ترامپ شکل گرفت که تا امروز این اجماع جهانی پابرجا مانده است.
تنها کشور عربی که نسبت به این موضوع ابراز رضایت کرد کشور امارات متحده عربی بود که بعدها در ذیل توافقات آبراهام روابط خود را با رژیم صهیونیستی عادیسازی کرد و پس از آن نیز به گسترش روابط با این رژیم مبادرت ورزید.
گروههای مختلف فلسطینی هم نسبت به این موضوع واکنشهای مختلفی نشان دادند. حماس اعلام کرد که«این اقدام به مثابه باز کردن جهنم به روی منافع آمریکا در منطقه است.»
محمود عباس رئیس تشکیلات خودگردان فلسطینی نیز نسبت به «پیامدهای خطرناک چنین تصمیمی برای فرآیند صلح، امنیت و ثبات منطقه و جهان» به آمریکا اخطار داد.
در همین زمان فلسطینیان نسبت به این موضوع واکنش نشان دادند و اعتراضات خود را از طریق اجتماع در مرزهای فلسطین اشغالی نشان دادند. در این اعتراضات تعداد زیادی از مبارزان فلسطینی شهید و مجروح شدند.
افقهی در توضیحی دیگر درباره انگیزه سخنان اخیر تراس عنوان کرد: «در جنگ اخیر که میان جنبش جهاد اسلامی و رژیم صهیونیستی صورت گرفت بسیاری از موشکهای این گروه مقاومت از گنبدآهنین عبور کرد. به همین دلیل به نظر میرسد که تراس برای آنکه موقعیت تزلزل یافته رژیم صهونیستی را بهبود ببخشد، این صحبت را انجام داده است، در نهایت باید منتظر واکنشهای جامعه جهانی نسبت به این موضوع بود. زمانیکه ترامپ به صورت یکجانبه شهر قدس را پایتخت رژیم صهیونیستی اعلام کرد اجماعی در جهان بر علیه این اقدام شکل گرفت.»
در جنگ اخیر که میان جنبش جهاد اسلامی و رژیم اشغالگر قدس به وقوع پیوست موشکهای جهاد اسلامی از گنبد آهنین این رژیم گذشت و به مناطقی از سرزمینهای اشغالی برخورد کرد./ فارس