به گزارش راهبرد معاصر وحشت شبانه (night terror) نوعی اختلال خواب شبیه به کابوس است، اما شدت بسیار بیشتری دارد. اگرچه وحشت شبانه میتواند برای والدین آزاردهنده باشد، اما این مشکل معمولا نشانهای از مشکلات عمیقتر و اساسیتر نیست.
پس از گذشت چند دقیقه یا گاهی بیشتر، کودک بهسادگی آرام میشود و به خواب برمیگردد. برخلاف کابوسها که اغلب به خاطر آورده میشوند، کودکان در روز بعدی هیچ خاطرهای از وحشت شبانه نخواهند داشت زیرا این مشکل را در خواب عمیق تجربه کردهاند و درنتیجه هیچ تصویر ذهنی خاصی برای بهیادآوری وجود ندارد.
وحشت شبانه به علت برانگیختگی بیشازحد سیستم عصبی مرکزی (CNS) در طول ساعات خواب اتفاق میافتد. انسانها در مرحله حرکت سریع چشم (REM) یا خواب REM رویا میبینند، اما وحشت شبانه در مرحله خواب غیر REM اتفاق میافتد. وحشت شبانه نوعی رویا محسوب نمیشود، بلکه بیشتر نوعی واکنش ناگهانی ناشی از ترس است که هنگام انتقال از یک مرحله خواب به یک مرحله دیگر خواب شکل میگیرد.
وحشت شبانه معمولا حدود ۲ یا ۳ ساعت پس از خوابیدن کودک اتفاق میافتد، زمانی که خواب از عمیقترین مرحله غیر REM به خواب سبکتر REM منتقل میشود. معمولا این انتقال بهآرامی و بدون مشکل انجام میگیرد، اما گاهی اوقات کودک دچار ناراحتی و ترس میشود و درنتیجه نوعی از واکنشهای مبتنی بر ترس بهوجود میآیند که همان وحشت شبانه نام میگیرند.
وحشت شبانه در کودکانی که دارای شرایط زیر باشند، اتفاق میافتد:
کودکان شدیدا خسته، بیمار یا استرسزده
کودکانی که داروی جدید مصرف میکنند
کودکانی که در محیط جدید یا دور از خانه میخوابند
کودکانی که به اندازه کافی نمیخوابند
کودکانی که بیشازحد کافئین دریافت کردهاند
وحشت شبانه نسبتا بهندرت اتفاق میافتد. درواقع فقط ۳ تا ۶ درصد از کودکان دچار این مشکل میشوند، درحالی که تقریبا همه کودکان هر چندوقت یکبار کابوس میبینند. وحشت شبانه معمولا بین سنین ۴ تا ۱۲ سالگی مشاهده میشود، اما در میان نوزادان ۱۸ ماهه نیز گزارش شده است.
بهعلاوه، به نظر میرسد که وحشت شبانه دارای شیوع نسبتا بیشتری در میان پسران است. بعضی از کودکان، وحشت شبانه را به ارث میبرند. درواقع حدود ۸۰ درصد از آنان حداقل دارای یک عضو درجهیک خانواده هستند که مشکل وحشت شبانه داشته است یا اینکه در خواب راه میرود. در بیشتر مواقع، وحشت شبانه همزمان با رشد و بلوغ سیستم عصبی بهصورت خودبهخود ناپدید میشود و از بین میرود./تهران بهشت