مضرات مصرف خودسرانه آنتی بیوتیک چیست؟

به گزارش راهبرد معاصر سعید کریمی، به مناسب هفته "آگاهی بخشی نسبت به مقاومت میکروبی"، اظهار کرد: بیست و هفتم آبان ماه تا سوم آذرماه، برابر با هجدهم تا بیست و چهارم نوامبر، از سوی سازمان بهداشت جهانی به عنوان هفته " آگاهی بخشی نسبت به مقاومت میکروبی" که معضل جدی دنیای امروز در حوزه بهداشت و سلامت محسوب می‌شود، نامگذاری شده است.

وی افزود: مقاومت میکروبی زمانی اتفاق می‌افتد که ماهیت باکتری ها، ویروس ها، قارچ‌ها و انگل‌ها به مرور تغییر می‌کنند و دیگر به دارو‌هایی که زمانی بر آن‌ها موثر بوده اند، حساس نبوده و پاسخ نمی‌دهند و بدین جهت نه تنها باعث دشوارتر شدن درمان بیماری‌های عفونی می‌شوند، بلکه شدت، میزان سرایت و مرگ ناشی از آن‌ها را افزایش می‌دهند. درنتیجه دارو‌ها بی اثر شده و عفونت در بدن باقی می‌ماند و بیماری به سایرین سرایت می‌کند.

وی درخصوص ضرورت مهار مقاومت میکروبی خاطرنشان کرد: در سال ۲۰۱۹ در اثر افزایش مقاومت باکتریایی یک میلیون و ۳۰۰ هزار نفر به طور مستقیم از بین رفتند. از نظر اقتصادی تولید یک آنتی بیوتیک جدید ۱۰ تا ۱۵ سال زمان می‌برد و هزینه آن بیشتر از یک میلیارد دلار است. همچنین دفع دارو‌های مصرف نشده در زباله‌های شهری منجر به تشدید مقاومت ضد میکروبی می‌شود.

معاون درمان وزارت بهداشت گفت: با توجه به اینکه مقاومت ضد میکروبی (AMR) یک تهدید جهانی برای انسان ها، حیوانات، گیاهان و محیط زیست و توسعه پایدار است، به همین دلیل درسالجاری «برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد (UNEP)»، «سازمان بهداشت جهانی (WHO)» و «سازمان جهانی بهداشت حیوانات WOAH»، خواستار همکاری بین بخشی و تلاش یکپارچه جهانی برای مقابله با مقاومت ضد میکروبی از طریق رویکرد سلامت یکپارچه (One Health) شده اند.

سعید کریمی درخصوص اقدامات انجام شده در راستای کاهش مقاومت میکروبی در حوزه معاونت درمان، گفت: تشکیل کمیته‌های پیشگیری و کنترل عفونت در بیمارستان‌ها به منظور فعال کردن «تیم‌های پیشگیری و کنترل عفونت» در تمامی بیمارستان ها، استقرار نظام مراقبت گزارش دهی عفونت‌های بیمارستانی در بیمارستان‌های کشور و انجام بیمار یابی فعال توسط تیم کنترل عفونت، تقویت استاندارد‌های ایمنی بیمار شامل «موازین پیشگیری و کنترل عفونت» و اعتبار بخشی منظم و دوره‌ای بیمارستان‌ها براساس محور بهداشت و کنترل عفونت، ابلاغ دستورالعمل تولیت آنتی بیوتیکی به بیمارستان‌های کشور، ثبت اطلاعات تجویز آنتی بیوتیک‌های خاص در سیستم‌های اطلاعاتی بیمارستان ها، نظارت و پایش فرآیند بی خطرسازی موثر پسماند‌های بهداشتی درمانی از جمله اقدامات معاونت درمان در این زمینه بوده است.

کریمی با اشاره به اینکه برای مهار موثر مقاومت میکروبی نیاز به اقدامات اضطراری چند بخشی در سازمان‌های مختلفی از جمله وزارت بهداشت، وزارت جهاد کشاورزی، صنایع غذایی و سازمان دامپزشکی است، گفت: استفاده محتاطانه در مصرف و نیز تجویز منطقی دارو‌های ضد میکروبی مطابق "دستورالعمل آنتی بیوتیکی" منجر به کاهش عفونت‌های مقاوم به درمان آنتی بیوتیکی خواهد شد. علاوه بر آن، عدم فروش آنتی بیوتیک‌ها در داروخانه‌ها بدون نسخه پزشک، آموزش بیماران و جامعه در خصوص عدم مصرف خودسرانه آنتی بیوتیک‌ها و دقیقا مطابق با دستور پزشک و تکمیل دوره درمان نیز برای کاهش مقاومت میکروبی در سطح جامعه ضروری است.

وی دامه داد: در بیمارستان‌های کشور به منظور کاهش خطر بروز بیماری‌های عفونی اقدامات متعددی در این زمینه برنامه ریزی و نظارت می‌شود که مهمترین آن‌ها عبارتند از تقویت رعایت موازین پیشگیری و کنترل عفونت به منظور کاهش بروز عفونت‌های مقاوم باکتریایی در کلیه بخش‌های بیمارستان به خصوص در بخش‌های مراقبت ویژه، رعایت بهداشت دست، تجهیز واحد‌های آزمایشگاه میکروبیولوژی و تضمین مدیریت صحیح پسماند و پساب بیمارستانی است.

معاون درمان وزارت بهداشت گفت: در وزارت جهاد کشاورزی اجرای بهترین شیوه‌های بهداشتی در تولید مواد غذایی و کشاورزی و در سازمان دامپروری محدودیت مصرف آنتی بیوتیک در دام می‌تواند در مهار مقاومت میکروبی موثر باشد./باشگاه خبرنگاران