به گزارش راهبرد معاصر رافائل گروسی که به بروکسل سفر کرده است این مطلب را در نشست خبری از مقر اتحادیه اروپا مطرح و ادعا کرد که درباره اجرای تعهدات ایران در چارچوب توافقات پادمانی تصویر پیچیدهای وجود دارد. «آنها به شماری از تعهداتشان عمل میکنند اما هنوز نسبت به شفافسازیهای مهم به ما بدهکار هستند.»
ایران پس از امضای برجام در سال ۱۳۹۴ با هدف لغو تحریم های ظالمانه، به عنوان کشوری مسئولیت پذیر، تعهدات خود را بدون عیب و نقص اجرا کرد و این مساله در ۱۶ گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی مورد تائید قرار گرفت. اما پس از ورود دونالد ترامپ به کاخ سفید در ژانویه ۲۰۱۷ (دی ماه ۱۳۹۵) و پس از چند اقدام مقدماتی، نهایتاً با اتخاذ مواضع مغایر با مفاد برجام، با خروج یکجانبه و غیرقانونی آمریکا از آن در ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۷ (۸ می ۲۰۱۸)، در دو مرحله تحریمهای ثانویه آن علیه ایران بازگردانده شد.
اجرای نامتوازنِ این توافق از یک طرف و فشارهای ناشی از اعمال و تشدید تحریمهای یکجانبه آمریکا از طرف دیگر، باعث شد تا یکسال پس از خروج آمریکا از برجام، نهایتاً در تاریخ ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۸ (۸ می ۲۰۱۹) شورایعالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران تصمیماتی در راستای متوقف کردن گام به گام اجرای اقدامات داوطلبانه تعهدات هستهای با اعطای فرصتهای ۶۰ روزه به دیپلماسی، اتخاذ کند.
ایران تا یک سال پس از خروج آمریکا از برجام به تمامی تعهداتش ذیل این توافق عمل کرد تا به کشورهای اروپایی که وعده میدادند آثار خروج واشنگتن از توافق را جبران میکنند، فرصت دهد تا برای تحقق این وعده تلاش کنند. اما با توجه به اینکه کشورهای اروپایی به وعدههایشان عمل نکردهاند، در چند گام تعهداتش ذیل برجام را کاهش داد. کاهش تعهدات ایران بر اساس مفاد توافق هستهای برجام صورت گرفت.
گروسی در این باره گفت: «میزان اجرای تعهدات ایران در برجام به صفر رسیده است. اما باید این را عرض کنم که آن ها این را اعلام کردهاند. آنها گفتهاند که به دلیل خروج آمریکا از برجام در سال ۲۰۱۸ ، به هیچ کدام از محدودیتهای هستهای تعریف شده در برجام پایبند نیستند.»
این در حالیست که مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی از سه سال پیش ادعاهایی را درباره آنچه فعالیتهای هستهای اعلام نشده در مکانهایی در ایران خواند، مطرح کرده است. این ادعا نخستین بار از سوی نخست وزیر وقت رژیم صهیونیستی مطرح شد و پس از آن توسط رسانهها و مذاکرهکنندگان غربی دامن زده شد.
جمهوری اسلامی ایران ضمن رد ادعاهای مطرح شده همواره تاکید کرده است که تعهدات کشورها در حوزه پادمان نامحدود نیست. ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه دیروز در نشست با خبرنگاران گفت: جمهوری اسلامی ایران همانند سابق به همکاری و تعامل سازنده با آژانس در چارچوب حقوقی که ناشی از عضویت و همکاری است ادامه داده و کانالهای ارتباطی ایران با مدیرکل آژانس ادامه دارد.
وی افزود: برای انجام سفر آقای گروسی به تهران و هیأت آژانس مبتنی بر روند گفتوگوها هر زمان که زمینه سفر مهیا شود، انجام خواهد شد که از طریق نمایندگی ایران در وین گفتوگوها و انتقال پیام ها در حال انجام است.
به گفته محمد اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان نیز، «هیچ فعالیت یا سایت هستهای اعلام نشدهای در جمهوری اسلامی ایران وجود ندارد. تعاملات ایران با آژانس برقرار است و آقای گروسی برای حضور در ایران اعلام آمادگی کرده است که باید برنامه، محتوا و اهداف سفر تعیین شود و به محض نهایی شدن برنامه حتما انجام خواهد شد.»/ایرنا