توسعه اجرای فاز دوم طرح هوشمندسازی سهمیه آرد در ماه جاری

به گزارش راهبرد معاصر؛ محمد جلال مشاور وزیر اقتصاد در پاسخ به سوالی در مورد برآوردهای انجام شده برای منابع افزایش کمک هزینه دولت به نانوایی‌ها در فاز دوم طرح هوشمندسازی یارانه آرد گفت: در مرحله دوم کمک هزینه پرداختی به نانوایان برای جبران خلاء درآمدی که نانوایان دچار آن هستند انجام خواهد شد.

وی با بیان اینکه براین اساس نرخ این کمک هزینه از 15 درصد به حدود 30 درصد خواهد رسید، گفت: به این ترتیب برخی از هزینه‌های مربوط به افزایش حقوق و دستمزد و اجاره نانوایان ضمن عدم تغییر قیمت نان جبران خواهد شد. در مرحله پیش‌رو علاوه بر ترمیم کمک هزینه بحث محدودیت سهمیه نیز به تدریج برداشته می‌شود.

این کار تحت عنوان متناسب‌سازی سهمیه آرد با عملکرد گذشته آنها معرفی می‌شود. در حقیقت ساختار تخصیص آرد به نانوایان هوشمند و عادلانه‌تر می‌شود.

جلال با اشاره به اینکه دولت در موضوع یارانه نان، برای سال 1401 در قانون بودجه 71 هزار میلیارد تومان بودجه پیش‌بینی کرده است که این عدد در سال آینده به 105 هزار میلیارد تومان خواهد رسید، گفت: در نتیجه ایده‌ای در خصوص حذف یارانه نان وجود ندارد. الگوی هوشمندسازی صرفا ساختار توزیع آرد یارانه‌ای در کشور را هوشمندانه‌تر و عادلانه‌تر خواهد کرد. به این ترتیب جلوی هدر رفتی که در حال حاضر وجود دارد، جلوگیری خواهد شد.

ارائه نتایج اجرای آزمایشی مرحله جدید هوشمندسازی یارانه آرد در آینده نزدیک

وی در پاسخ به سوالی در مورد تخصیص منابع طرح هوشمندسازی گفت: در حال حاضر کمی زود است که بخواهیم در مورد هزینه‌های دولت صحبت کنیم. در ابتدا باید به پیشرفت مرحله جدید برسیم. دستاوردهای این مرحله با اجرای آزمایشی که در یکی از استان‌ها کشور انجام شده در حال نمایان شدن است.

مشاور وزیر اقتصاد ادامه داد: در زمان حاضر دستاوردهای اجرای این طرح را براساس داده‌های قابل اتکا بررسی می‌کنیم و در آینده در مورد هزینه‌ها نیز صحبت خواهیم کرد. بر این اساس مشخص خواهد شد که دولت تا چه مقدار هزینه‌های عمومی خود را کاهش داده است و در مقابل چه اقداماتی در مورد ترمیم اقتصاد نانوایان، ارتقا کیفیت نان و دسترسی آسان‌تر مردم بدون تغییر قیمت انجام داده است.

1600 نانوایی مشمول مرحله آزمایشی هوشمندسازی شده‌اند

وی در پاسخ به سوالی در مورد تعداد نانوایی‌هایی که در طرح اجرای آزمایشی مشمول شدند و همچنین نتایج اولیه گفت: در استانی که به طور آزمایشی کار اجرای مرحله بعدی طرح آغاز شده است، حدود هزار و 600 نانوایی که کل نانوایی‌های استان را شامل می‌شود، تحت پوشش قرار گرفته‌اند.

جلال با تاکید بر اینکه برای اعلام دستاوردهای این کار ما یک رویه چند ماهه‌ای را در نظر گرفتیم، گفت: در حال حاضر فرآیند افزایش کمک هزینه و شناورسازی سهمیه آرد نانوایان نسبت به عملکرد دوره گذشته آنها در این استان انجام شده است. فضای عمومی همراهی نانوایان مثبت بوده است و به گفته مسئولان استان، با پیاده‌سازی این طرح در برخی از نقاط شهر صف‌ها کاهش یافته و دسترسی مردم به نان افزایش یافته است.

برای آنکه بتوانیم دستاوردهای پیاده‌سازی این مرحله را به درستی ارزیابی کنیم به زمان بیشتری نیاز داریم تا پس از تحلیل دقیق‌تری ارائه کنیم.

امکان افزایش 10 درصدی سهمیه نانوایی‌ها در هر دوره خرید آرد

وی در پاسخ به سوالی در مورد فرآیند و شیوه شناورسازی سهمیه نانوایان گفت: در مرحله شناورسازی قرار است سوابق فروش و تراکنش‌های نانوا بر روی کارتخوان‌های هوشمند مبنای اختصاص سهمیه آرد یارانه‌ای به نانوا باشد. قطعا اگر نانوا عملکرد دقیق و حرفه‌ای و درستکارانه خود را ادامه دهد، معادل همان سهمیه و تا 10 درصد بیشتر از آن (براساس کیفیت رفتار نانوا) امکان افزایش سقف خرید آرد یارانه‌ای در هر دوره وجود خواهد داشت.

به عبارت دیگر نانوا مابه ازای عملکرد دقیق و صحیح خود می‌تواند تا 10 درصد افزایش آرد را در دوره‌های آینده برای خود فراهم کند. با این منطق حجم تولید نان در بازه‌های زمانی روزانه افزایش پیدا می‌کند. امکان افزایش سودآوری یا ترمیم درآمد نیز ایجاد می‌شود. این منطق کمک می‌کند تا نانوایی که رفتار درست کارانه دارد درآمد بیشتری داشته باشد.

پیشنهاد تعیین دوره‌های 10 روزه به عنوان الگوی اصلی تخصیص آرد

مشاور وزیر اقتصاد در پاسخ به سوالی در مورد دوره‌های زمانی تعیین شده برای تحویل آرد به نانوایی‌ها و علت این تفاوت گفت: در گذشته دوره‌های زمانی مختلف در هر یک از استان‌ها، بر اساس اقتضائات تامین تامین آرد از سوی کارخانه‌ها، ملاحظات حمل و نقل آرد و شرایط دسترسی به مکان‌های توزیع مانند روستا‌های صعب العبور، دوره‌های یک ماهه، 15 روزه و 10 روزه برای خرید آرد یارانه‌ای پیش‌بینی شده بود.

وی اظهار کرد: پیشنهاد ما این است که با نظر و تایید مدیران استانی الگوی اصلی توزیع آرد یارانه‌ای به دوره‌های 10 روزه تغییر کند اما اگر ملاحظات خاصی در مورد فاصله و یا مسائل حمل و نقل وجود داشت، این دوره‌ها به صورت استثنایی 15 روزه یا یک ماهه باشد. وقتی نانوا قصد خرید در دوره‌های 10 روزه دارد، یک بازه یک ماهه از عملکرد گذشته نانوا مبنای تحلیل قرار می‌گیرد و مبتنی بر داده‌های تحلیل شده و ضرایب تبدیل نان به آرد معادل آن، حجم دسترسی نانوا به آرد یارانه‌ای دوره جدید در 10 روز دوره تعیین می‌شود.

کل این فرآیند توسط سامانه هوشمند انجام خواهد شد و اصولا اگر نانوا نسبت به سلامت تراکنش‌های خود مراقبت قابل قبولی را داشته باشد در طول زمان علاوه براینکه معادل عملکرد خود خرید می‌کند می‌تواند حجم خرید خود را به تدریج افزایش دهد.

توسعه اجرای فاز دوم طرح هوشمندسازی سهمیه آرد به استان‌های منتخب در ماه جاری

جلال در خصوص زمان اجرای این طرح در کل کشور گفت: زمان دقیقی در کل کشور مشخص نیست اما مرحله جدید در ماه جاری در برخی از استان‌های منتخب اجرایی خواهد شد.

سابقه تراکنش نانوایی‌ها ارزنده‌ترین دارایی آنها خواهد بود

وی در پاسخ به سوالی در مورد روش‌های تقلب و بحث برخورد با آن گفت: رویکرد عمومی طرح بر اعتماد به رفتار نانوا طراحی شده است اما سامانه در مرحله جدید یک عملیات پالایش بر روی تراکنش‌ها انجام می‌دهد. تعریفی را تحت عنوان رفتار متعارف در این طرح داریم.

مشاور وزیر اقتصاد ادامه داد: منظور از این عنوان در واقع تراکنش‌هایی است که با متوسط رفتار تراکنشی سایر نانوایان در آن منطقه تفاوت معنی‌داری را نداشته باشد. سامانه به صورت مستمر در حال تحلیل سوابق تراکنش‌ها است. به طور مثال اگر توسط یک کارت حجم‌های بالای خرید نان ثبت شود بدون آنکه دلیل موجهی داشته باشد و از مسیرهایی که برای خرید نان سازمان‌ها و مراکز مختلف در نظر گرفته شده نباشد، یا فواصل خرید و ساعت تراکنش نامتعارف باشد، توسط سامانه تشخیص داده می‌شود.

معنای این تشخیص این است که اگر نانوا تخلفی داشته باشد، در تخصیص سهمیه‌ها و کمک هزینه‌های دوره آتی ممکن است دچار محدودیت شود. پس از این ارزنده‌ترین دارایی یک نانوایی سابقه تراکنش‌های او است که کمک می‌کند تا بتواند دسترسی خود را به آرد یارانه‌ای افزایش دهد و حداکثر کمک هزینه را دریافت کند. هیچ رفتاری در سامانه از قلم نخواهد افتاد و قرار است به سمت الگویی عادلانه‌تر حرکت کنیم.

تنها براساس نان فروخته شده آرد دوره بعد تخصیص پیدا می‌کند

وی با بیان اینکه در مقابل اقدامات غیرمتعارف نیازی نیست سهمیه کاهش پیدا کند،گفت: در مرحله جدید سهمیه ثابت آرد برای نانوا موضوعیتی ندارد و نانوا براساس فروش نان به مردم امکان خرید آرد دارد. با این منطق هر واحد نانوایی که آرد یارانه‌ای دریافت می‌کند و معادل آن به مردم نان ارائه نمی‌دهد به طور خودکار در دوره بعدی آرد کمتری دریافت خواهد کرد. بنابراین در این فرآیند نیازی به کم کردن سهمیه نیست و نانوا برابر نان فروخته شده آرد می‌گیرد و کمی بیشتر.

نقش مردم در نظارت بر کیفیت نان و مقابله با کم فروشی

جلال با اشاره به نقش مردم در نظارت بر کیفیت و جلوگیری از کم فروشی نان، گفت: در مرحله جدید و در حوزه جلوگیری از هدر رفت آرد یارانه‌ای، ایده شناورسازی سهمیه را داریم و برای افزایش هزینه نانوایی‌ها ایده کمک هزینه را داریم. در سمت مردم نیز افزایش قیمت یا سهمیه بندی نداریم. با این وجود در حوزه کیفیت نان لازم است که بتوانیم از مشارکت مردم استفاده کنیم.

وی افزود: برنامکی برای این موضوع تهیه شده است که به زودی مشخصات آن اعلام خواهد شد. در این برنامک مشتریان پس از خریدهای خود از نانوایی‌ها می‌توانند سوابق خرید نان خود را مشاهده کنند. افراد می‌توانند بر روی هر رسید تراکنش نظرات خود نسبت به تجربه خرید شامل کیفیت نان، اندازه نان، بهداشت و رفتار نانوا ارائه کنند.

مشاور وزیر اقتصاد ادامه داد: قائل هستیم که اگر یک مشارکت عمومی در سمت مردم نسبت به فعالیت نانوا رخ دهد، تاثیر قابل توجهی بر رقابت و در نتیجه افزایش کیفیت پخت نان در نانوایی‌ها خواهد داشت. به این ترتیب به منظور شناسایی تخلفاتی که به طور مستقیم از تراکنش‌ها قابل شناسایی نیست نیز از این شیوه استفاده خواهد شد./ تسنیم