خبر خوش انتخاباتی برای اردوغان

به گزارش راهبرد معاصر آکشنر روز جمعه (۱۲ اسفند) و یک روز پس از نشست احزاب شش‌گانه که برای تعیین نامزد واحد مخالفان تشکیل شده بود، در یک کنفرانس خبری گفت که دیگر در این ائتلاف حضور ندارد، او با حملاتی تند و تیز علیه «کمال قلیچدار اوغلو» رئیس حزب «جمهوری‌خواه خلق» و ضمن مخالفت با نامزدی او، موجب شادی حزب حاکم شد.

ائتلاف «شش‌گانه» از زمان اعلام موجودیت در ۱۳ فوریه ۲۰۲۲ جلسات مختلفی را برای هم‌فکری و هم اندیشی و یکسان‌سازی نظرات و آراء میان اعضا برگزار کرده است، در این میان محافل سیاسی و رسانه‌ای مدام این سؤال را تکرار می‌کردند که آیا قرار است نامزد واحدی از سوی این ائتلاف معرفی شود و در صورت پاسخ مثبت، چه زمانی خواهد بود؟ در نهایت اعلام شد که در جلسه دوم مارس اعضا نامزد واحد خود را برای رقابت در انتخابات معرفی می‌کنند. اما پس از جلسه گفته شد که معرفی نامزد واحد به روز دوشنبه موکول شده است که نشان از اختلاف در میان اعضا می‌داد.

به گفته رسانه‌های ترکیه، پس از نشست دوم مارس، «مرال آکشنر» جلسه اضطراری با اعضای حزب خود برگزار کرده که گفته می‌شود تا سه بامداد به طول کشیده بود. پس از این جلسه بود که آکشنر در یک کنفرانس خبری گفت که به دلیل مخالفتش با معرفی «کمال قلیچدار اوغلو» به عنوان کاندیدای رقابت با اردوغان برای انتخابات ریاست جمهوری، از ائتلاف شش‌گانه جدا می‌شود. وی به «منصور یواش» (شهردار آنکارا) و «اکرم امام اوغلو» (شهردار استانبول) که هر دو هم حزبی کمال قلیچدار اوغلو هستند، پیشنهاد کرد که خود به صورت مستقل وارد عرصه رقابت شوند.

تشکیل ائتلاف «شش‌گانه» و دور هم جمع شدن احزاب مختلف، رویداد تازه‌ای در فضای سیاسی ترکیه بود. اعضای این ائتلاف متشکل از «کمال قلیچدار اوغلو» رئیس حزب «جمهوری‌خواه خلق»، «مرال آکشنر» رئیس حزب «خوب»، «علی باباجان» رئیس حزب «دموکراسی و پیشرفت»، «احمد داوود اوغلو» رئیس حزب «آینده»، «گولتکین اویصال» رئیس حزب «حزب دموکراسی» و «تمل کارامولا اوغلو» رئیس حزب «سعادت» بودند که اکنون باید نام آن به «ائتلاف پنج‌گانه» تغییر یابد.

تشکیل این ائتلاف در شرایطی انجام شد که تورم شدید، مردم ترکیه را عاصی کرده بود. نظرسنجی‌ها از بخت پایین اردوغان برای پیروزی دوباره در انتخابات حکایت داشت، بعدها زلزله ویرانگر و مصیبت‌بار ۱۴ بهمن ماه و بر ملا شدن فساد گسترده در امر شهرسازی و ویرانی‌های گسترده و نارضایتی از خدمات‌رسانی به زلزله‌زدگان، شرایط را علیه حزب حاکم و شخص اردوغان وخیم‌تر کرد. به طوریکه مخالفان نیز امید زیادی به پیروزی داشتند؛ در این راستا «کمال قلیچدار اوغلو» رئیس حزب «جمهوری‌خواه خلق» در ۲۷ فوریه (هشتم اسفند) گفته بود که نامزد ائتلاف شش‌گانه در همان دور اول انتخابات ریاست‌جمهوری بر اردوغان غلبه خواهد کرد.

چرا آکشنر جدا شد؟

مرال آکشنر این سیاستمدار زن ۶۶ ساله که مدتی وزیر کشور ترکیه و سخنگوی پارلمان این کشور بود در سال ۲۰۱۶گروهی از مخالفان را در درون حزب حرکت ملی علیه دولت باحچلی رهبری می‌کرد. او در ۲۵ اکتبر ۲۰۱۷ حزب جدیدی را با نام حزب «خوب» (IP) تأسیس کرد که خودش رهبری آن را در دست دارد.

آکشنر در سخنرانی روز جمعه خود، علاوه بر اعلام جدایی از قلیچدار اوغلو و ائتلاف شش‌گانه، موجودیت و ماهیت ائتلاف را نیز زیر سؤال برد و گفت که این ائتلاف دیگر قادر به برآورده کردن خواست ملت ترکیه نیست. او گفت که قلیچدار اوغلو گمان می‌کند کیش شخصیت پیدا کرده و ائتلاف شش‌گانه به «میز قمار و دفترخانه» تبدیل شده است که در آن منافع شخصی به منافع ملت ارجحیت دارد. سخنان او هر میزان که سران اپوزیسیون را عصبانی کرد، خنده به لب‌های اردوغان آورد !.

او علاوه بر این در اقدامی خارج از عرف سیاست، از دو شهردار محبوب آنکارا و استانبول «منصور یواش» و «اکرم امام اوغلو» که هر دو هم‌حزبی «کمال قلیچدار اوغلو» هستند خواست تا از حزب «جمهوری‌خواه خلق» جدا شده و خود اعلام نامزدی کنند. هرچند پس از آن هر دوی آن‌ها حمایت قاطع خود را از قلیچدار اوغلو اعلام کردند.

در مورد چرایی جدایی آکشنر از قلیچدار اوغلو و ائتلاف شش‌گانه، هنوز موضع رسمی یا بیانیه‌ای از سوی حزب خوب یا حزب جمهوری‌خواه خلق صادر نشده است، اما طبق گزارش رسانه‌های ترکیه، دو دلیل عمده می‌تواند پشت این اقدام آکشنر باشد. یکی مخالفت با اعلام «کمال قلیچدار اوغلو» به عنوان نامزد واحد و دیگر هم‌پیمانی با حزب «دموکراتیک خلق» (کردها) که گفته می‌شود آکشنر حتی اتحاد تاکتیکی با این حزب را نیز نپذیرفته است.

در این راستا «لطیف چیمچک» روزنامه‌نگار ترکیه‌ای درباره اتفاقاتی که در نشست دوم مارس (پنج‌شنبه هفته گذشته) افتاد، در وبسایت خود نوشته است که بعد از اعلام نام «کمال قلیچدار اوغلو» به عنوان نامزد واحد، میان او و مرال آکشنر بحث در گرفت. سپس قرار شد که دوباره میان اعضا رأی‌گیری شود که این بار قلیچدار اوغلو عصبانی شده و از صندلی خود بلند شد و گفت که باید نام او در بیانیه مشترک به عنوان نامزد واحد اعلام شود.

به گفته این روزنامه‌نگار ترکیه‌ای، قلیچدار اوغلو به آکشنر گفته بود که اگر روی موضع خود اصرار دارد، پنج حزب دیگر می‌توانند بیانیه مشترک بدهند، سپس آکشنر می‌گوید: «یعنی از ائتلاف خارج شوم؟». قلیچدار اوغلو نیز در پاسخ می‌گوید: «هر طور مایل هستی». در این میان «کرم مولا اوغلو» رئیس حزب سعادت نیز به پشتیبانی از قلیچدار اوغلو بر سر آکشنر فریاد زده و به او می‌گوید که چرا همیشه به دنبال دردسر هستی!؟ که پس از آن داود اوغلو وارد بحث شده و سعی می‌کند فضا را آرام کند.

بنابراین بر خلاف ادعاهای گذشته قلیچدار اوغلو و آکشنر در مورد عدم اختلافشان، جلسه روز پنج شنبه نشان داد که آن دو تا چه میزان با یکدیگر در تضاد هستند و عجیب بود که یک سال نیز همدیگر را تحمل کرده بودند.

اما در مورد ائتلاف با حزب کُردی «دموکراتیک خلق»، آکشنر بارها در محافل درون حزبی مخالفت خود را با هم‌پیمانی حتی تاکتیکی با این حزب اعلام کرده بود. موضعی که بر خلاف شعار «ائتلاف شش‌گانه» مبنی بر پذیرش همه طیف‌ها و گروههای جامعه ترکیه بود.

این موضع مرال آکشنر هیچ زمانی تعدیل نشد و از دست دادن آرای کردها می‌توانست ضربه بزرگی به آرای ائتلاف شش‌گانه وارد کند.

شاید به همین دلیل بود که قلیچدار اوغلو پس از کناره‌گیری مرال آکشنر در سخنانی گفت: «سفره اپوزیسیون برای کسانی که دیگران را انکار می‌کنند جایی ندارد». او از مردم ترکیه «از همه رنگ‌ها» دعوت کرد به ائتلاف ملت بپیوندند. او گفت: «به جای کسی که از سر این سفره بر می‌خیزد دل‌های بسیار دیگری خواهد نشاند». قلیچدار اوغلو با تشبیه ضمنی مرال آکشنر به اردوغان گفت:‌ «قرار ما این نبود که اردوغان برود، اما اردوغانیسم همچنان ادامه یابد».

برخی فعالان رسانه‌ای ترکیه این موضع قلیچدار اوغلو را به معنای دعوت از حزب «دموکراتیک خلق» تفسیر کرده‌اند، به ویژه اینکه دو طرف در ماههای اخیر به ویژه در ارتباط با زلزله همکاری‌های زیادی با یکدیگر داشته‌اند، صد البته این همگرایی تاکتیکی است، وگرنه چه کسی است که نداند حزب جمهوری‌خواه خلق زمانی از تندروترین گروهها علیه کردها بود.

نکته قابل توجه اینکه «صلاح‌الدین دمیرتاش» سیاستمدار کُرد زندانی و رئیس سابق حزب «دموکراتیک خلق» در صفحه توئیتر خود که به دست وکیلش اداره می‌شود، نوشته است: «مخالفان متحدتر از دیروز خواهند بود و یکدیگر را محکم‌تر در آغوش خواهند گرفت و موفق خواهند شد». دمیرتاش، افزود: «نگران نباشید، رهبران مانند شما فقط یک رأی دارند. انتخابات در دستان شماست. فردای زیبا در دستان شماست».

اتحاد احتمالی حزب دموکراتیک خلق و جمهوری‌خواه خلق نیز از عجایب دنیای سیاست است که تنها مخالفت سرسختانه با اردوغان می‌توانست آن‌ها را به یکدیگر نزدیک کند!.

در این میان «بولنت توران» رئیس فراکسیون حزب عدالت و توسعه نیز به عنوان اولین مقام حزب حاکم به انشقاق در ائتلاف شش‌گانه واکنش نشان داد و با استفاده از شرایط فعلی نوشت: « کمال قلیچدار اوغلو رئیس حزب جمهوری‌خواه خلق از اقناع نزدیک‌ترین شریک خود و شهرداری‌های همسو با او ناتوان است، پس چگونه می‌تواند ملت ما را قانع کند؟».

در پایان باید گفت که جدایی آکشنار از ائتلاف شش‌گانه، به معنای پیروزی اردوغان نیست، نارضایتی‌ها همچنان از عملکرد حزب حاکم ادامه دارد و در مقابل اگر قلیچدار اوغلو بتواند حزب دموکراتیک خلق و کردها و دیگر احزاب کوچک را با خود همراه کند، همچنان می‌تواند یک رقیب نگران‌کننده برای اردوغان باشد. حزب عدالت و توسعه یک بار در ژوئن ۲۰۱۹ انتخابات شهرداری‌ها را به رقیب خود یعنی حزب جمهوری‌خواه خلق واگذار کرد، آن هم در آنکارا به عنوان پایتخت و استانبول به عنوان مهد حزب عدالت و توسعه، شکستی که سران حزب و عدالت و توسعه هیچ زمانی با آن کنار نیامدند. پس از آن شکست جنجالی برخی گفتند که آغاز پایان اردوغان در ترکیه فرا رسیده است./فارس