به گزارش راهبرد معاصر. عربستان سعودی و جمهوری اسلامی ایران، روز جمعه در پکن از دستیابی به یک توافق برای ازسرگیری روابط دیپلماتیک و بازگشایی سفارتهایشان خبر دادند؛ اقدامی که کشورهای منطقه از آن استقبال کردند. همچنین از دید طرفهای یمنی، این توافق میتواند به حلوفصل سریعتر بحران و جنگ سعودی-آمریکایی علیه صنعاء، کمک کند.
به نوشته خبرگزاری چینی «شینهوا»، عربستان سعودی و ایران از ششم تا دهم مارس جاری، در پکن، مذاکره کردند و بر سر از سرگیری روابط دیپلماتیک و بازگشایی سفارتخانهها و نمایندگیهای خود حداکثر ظرف مدت دو ماه، توافق کردند. دو طرف همچنین توافق کردند که وزرای خارجه دو کشور برای فعال کردن این امر و تدارک برای تبادل سفرا، نشستی برگزار کنند و راههای تقویت روابط فیمابین را بررسی کنند.
شینهوا؛ یمنیها استقبال کردند
این خبرگزاری نوشت، اعلام توافق بین عربستان و ایران با واکنش مثبت طرفهای یمنی روبرو شد که بیش از هشت سال با جنگ درگیر هستند و سازمان ملل، یمن را در زمره «بدترین کشورهای جهان از لحاظ بحران انسانی» قرار داده است.
در واکنش به این توافق، دولت مستعفی یمن وابسته به عربستان سعودی، اعلام کرد که به گفتوگو و حل اختلافات به شیوههای دیپلماتیک معتقد مسالمت آمیز باور دارد و نیز بر اصل عدم مداخله در امور داخلی سایر کشورها تاکید میکند و از هرگونه رویکرد جدی و خالصانه و حسن نیت برای دستیابی به امنیت و ثبات در منطقه، حمایت میکند.
در بیانیه وزارت خارجه دولت مستعفی یمن آمده است: امیدواریم توافق بین عربستان سعودی و ایران موجب آغاز مرحله جدیدی از روابط در منطقه باشد.
از سوی دیگر، «محمد عبدالسلام» سخنگوی جنبش انصارالله یمن نیز طی پستی در توئیتر در واکنش به توافق ایران و عربستان سعودی نوشت: منطقه نیازمند بازگشت روابط عادی میان کشورها است... احیای روابط بین کشورهای منطقه، امنیت از دست رفته امت اسلامی را که در نتیجه مداخلات خارجی و در رأس آن، مداخلات صهیونیستی-آمریکایی به وجود آمده، باز خواهد گرداند.آنها برای بهرهبرداری در مناقشات منطقهای تلاش کردند و از ایرانهراسی برای دامن زدن به درگیری و تجاوز علیه یمن استفاده کردند.
«علی الکثیری» سخنگوی رسمی گروه «المجلس الانتقالی الجنوبی» ( شورای انتقالی جنوب) نیز طی بیانیه ای اعلام کرد که شورای انتقالی جنوب از این توافق استقبال میکند.
الکثیری این توافق را مثبت ارزیابی کرد و ابراز امیدواری کرد که این امر در تقویت امنیت و ثبات در منطقه و جهان سهیم باشد.
از سوی دیگر، تحلیلگران یمنی نیز، بر این باورند که توافق میان عربستان سعودی و ایران بر اوضاع یمن تاثیر مثبت خواهد گذاشت.
«یاسین التمیمی» تحلیلگر سیاسی یمن در گفتوگو با شینهوا گفت: «بازگشت روابط دیپلماتیک میان ریاض و تهران از طریق پکن، بیانگر ماهیت نقش چین است. کشوری که منطبق بر وزنه جهانی خود به عنوان یک قدرت بزرگ عمل میکند و به حل و فصل اختلافات بین دو شریک راهبردی چین در منطقه مهم خاورمیانه میپردازد.
وی تاکید کرد: «این توافق و از سرگیری روابط، بر روی اوضاع یمن تاثیر مثبت خواهد گذاشت زیرا این احتمال وجود دارد که چنین اقدامی در روند مذاکراتی که چند ماه است بین عربستان و حوثیها با میانجیگری عمان در حال انجام است، دستیابی به نتایجی مفید را تسریع کند».
این تحلیلگر سیاسی پیشبینی کرد که نتایج این مذاکرات در قالب یک توافق نهایی بین طرفهای یمنی در چارچوب کلی آن باشد.
«رشاد العلیمی» رئیس گروه موسوم به «شورای ریاستی» در یمن (وابسته به ریاض) نیز، اواخر فوریه گذشته، از مذاکرات میان عربستان سعودی و انصارالله به میانجیگری عمان استقبال کرده بود.
از سوی دیگر، «عبدالسلام محمد» رئیس مطالعات راهبردی «ابعاد» یمن، به شینهوا گفت که توافق عربستان و ایران پیامدهای مثبتی برای یمن و منطقه خواهد داشت. احتمالا این توافق، به توقف جنگ در یمن و تعامل دیپلماتیک و اقتصادی و تقویت منافع مشترک منجر شود.
وی این توافق را تاریخی توصیف کرد و گفت: «با توجه به رویکرد آمریکا برای باقی ماندن منطقه درگیری مستمر بین ایران و عربستان برای تامین امنیت، نفت مورد نیاز، فروش سلاح و سلطه بر کشورهای خلیج فارس دستیابی به چنین توافقی دشوار بود.
«عدبالله دوبله» دیگر تحلیلگر سیاسی میگوید: توافق سعودی - ایرانی به درگیری در یمن پایان خواهد داد. اکنون درگیری در یمن و منطقه محدود شده و بر اساس استانداردها، مدیریت خواهد شد. حضور چین به عنوان ناظر و حامی این توافق، تضمینی برای امنیت منطقه در قبال هرگونه درگیری کنترل نشدهای در آینده است».
به دنبال سفر بهمنماه آیتالله سید ابراهیم رئیسی به پکن، علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی از روز دوشنبه ۱۵ اسفندماه در شهر پکن با هدف پیگیری توافقات سفر رئیس جمهور، مذاکرات فشردهای را به منظور حل و فصل نهایی موضوعات فیمابین ایران و عربستان سعودی با همتای سعودی خود آغاز کرد.
در پایان این مذاکرات، ۱۹ اسفندماه ۱۴۰۱، بیانیه سهجانبهای در پکن با امضای «علی شمخانی» نماینده مقام معظم رهبری و دبیر شورای عالی امنیت ملی، «مساعد بنمحمد العیبان» وزیر مشاور و عضو شورای وزیران و مشاور امنیت ملی عربستان سعودی و «وانگ یی» عضو دفتر سیاسی کمیته مرکزی حزب کمونیست و رئیس دفتر کمیسیون مرکزی امور خارجی حزب و عضو شورای دولتی جمهوری خلق چین صادر شد.
در این بیانیه، ایران و عربستان سعودی از ازسرگیری روابط دیپلماتیک میان دو کشور و بازگشایی سفارتخانهها طی چند ماه آینده خبر دادند و به میانجیگری عمان که روابط خوبی با هر دو طرف دارد در این مسیر، اشاره کردند.
جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی بعد از قطعی روابط دیپلماتیک دو کشور در دی ماه ۱۳۹۴ که یکجانبه از سوی عربستان و در پی تجمع مقابل سفارتخانه این کشور در تهران و ورود به این سفارتخانه و همچنین سرکنسولگری عربستان در مشهد در واکنش به اعدام شیخ نمر، قطع شد از فروردین ۱۴۰۰ گفتوگوهایی را در سطح امنیتی آغاز کردند که چهار دور آن در سال گذشته برگزار شد، گفتوگویی که چارچوب آن به گفته فؤاد حسین وزیر خارجه عراق بین دستگاههای امنیتی دو کشور بوده است و دور پنجم هم در اردیبهشتماه گذشته برگزار شد.
سخنگوی وزارت خارجه چین شنبه (۲۰ اسفند) اظهاراتی را درباره مذاکرات ایران و عربستان سعودی در پکن که مورد توجهات گسترده طیفهای مختلف قرار گرفته، بیان و تصریح کرد: در پاسخ به ابتکار رئیسجمهور شی جینپینگ از حمایت چین از توسعه روابط حسن همجواری بین عربستان سعودی و ایران، هیأت عربستان سعودی به ریاست دکتر «مساعد بنمحمد العیبان» وزیر مشاور و عضو شورای وزیران و مشاور امنیت ملی عربستان سعودی و هیأت ایرانی به ریاست «علی شمخانی» دبیر شورای عالی امنیت ملی از ششم تا دهم مارس (۱۵ تا ۱۹ اسفند) مذاکراتی را در پکن برگزار کردند./ فارس