به گزارش راهبرد معاصر، یک مقام ارشد اوکراین با استناد به برخی گزارشهای امنیتی دولت آمریکا اعلام کرده است که ایالات متحده قصد دارد به زودی تولید کلاهکهای هستهای را از سر بگیرد. آن گونه که «آنتون گراشچنکو»، مشاور وزارت کشور اوکراین اعلام کرده، ایالات متحده میخواهد بعد از وقفه ۳۲ ساله کلاهکهای هستهای خطرناک را دوباره تولید کند. گراشچنکو این خبر را با استناد به گزارش اداره ملی امنیت هستهای آمریکا (NNSA) اعلام کرده که به تازگی به کنگره ارائه شده است.
این سیاستمدار اوکراینی در کانال تلگرامی خود این تغییر در سیاست آمریکا را مورد توجه قرار داد و گفت که تولید کلاهکهای هستهای در آمریکا از زمان انحلال اتحاد جماهیر شوروی که ۳۲ سال پیش رخ داد، متوقف شده بود. همچنین تولید هستههای پلوتونیوم برای کلاهکها در سال ۱۹۸۹ و حتی قبل از امضای معاهده کاهش تسلیحات استراتژیک (START I) بین ایالات متحده و اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۹۹۱ متوقف شده بود.
با این حال بر اساس این گزارش، آمریکا در سال جاری قصد دارد دهها موشک هستهای جدید تولید کند. علاوه بر این، اقدامات پیشگیرانه برای افزایش عمر عملیاتی بمبهای هستهای B۶۱-۱۲ مستقر در اروپا و مدرن سازی موشکهای بالستیک Trident II که توسط زیردریاییها حمل میشوند، از سوی پنتاگون در نظر گرفته شده است.
بر اساس گزارش اداره امنیت ملی هستهای آمریکا و به نقل از گراشچنکو، از سرگیری برنامه هستهای ایالات متحده توسط جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا تأیید شده است و برآورد میشود که تا سال ۲۰۳۱ برای واشنگتن ۶۳۴ میلیارد دلار هزینه در بر داشته باشد.
مشاور وزارت کشور اوکراین مدعی شده است که تغییر در سیاست تسلیحات هستهای ایالات متحده پاسخی به اقدامات روسیه است. روسیه در دسامبر ۲۰۲۲ از دکترین قبلی خود که مانع پاسخ هستهای به اقدام مشابه توسط یک دشمن میشد، فاصله گرفت. همچنین در پایان سال گذشته، ولادیمیر پوتین اعلام کرد که مسکو میتواند یک حمله پیشگیرانه را برای دفاع از امنیت ملی خود در نظر داشته باشد.
از سوی دیگر در فوریه ۲۰۲۳، کرملین از معاهده استارت جدید، آخرین توافقنامه باقی مانده ایالات متحده و روسیه در مورد محدودیت سلاحهای هستهای استراتژیک در آن زمان، خارج شد. گراشچنکو مدعی شده که در واکنش به این وضعیت، پنتاگون تمرینهایی را با حضور نیروهای هستهای خود انجام داده است.
مقام دولتی اوکراین گفت: «ایالات متحده وضعیت را ارزیابی میکند، به همین دلیل آنها از زبان دیپلماتیک به نفع هشدارهای مستقیم فاصله گرفتهاند.»
بر اساس برآوردهای مؤسسه تحقیقات صلح بینالمللی استکهلم (SIPRI) در ژوئن ۲۰۲۲، روسیه تقریباً ۵۹۷۷ کلاهک هستهای در اختیار دارد در حالی که ایالات متحده حدود ۵۴۲۸ کلاهک دارد. همچنین زرادخانههای هستهای این دو کشور با هم نزدیک به ۹۰ درصد از کل ذخایر تسلیحات اتمی جهان را تشکیل میدهند.
هفته گذشته نیز یک دیپلمات ارشد روسی هشدار داده بود که خطرات درگیری نظامی مستقیم بین دو قدرت هستهای روسیه و ایالات متحده، به طور پیوسته در حال افزایش است. این هشدار را «ولادیمیر یرماکوف»، رئیس واحد منع اشاعه هستهای وزارت خارجه روسیه گفته است و افزود که واشنگتن با رفتارهای غیرمعمول خود با مسکو خطرات درگیری و تنش هستهای را تشدید میکند.
یرماکوف گفت: «اگر ایالات متحده به روند کنونی رویارویی خود با روسیه ادامه دهد، همزمان خطرات حرکت به سمت آستانه سقوط به درگیری مسلحانه هستهای بیشتر خواهد شد و ممکن است سرنوشت استارت (پیمان تسلیحات هستهای) با خطر اساسی روبرو شود.»
آمریکا حدود دو ماه پیش در ماه مارس به روسیه اعلام کرده بود که مبادله برخی از دادهها در مورد نیروهای هستهای خود را متوقف خواهد کرد و آن را پاسخی به تعلیق مشارکت روسیه در معاهده استارت جدید خواند. بر همین اساس یرماکوف هشدار داده است: «حادترین تهدید امروز با خطر تشدید تنش هستهای در نتیجه رویارویی نظامی مستقیم بین قدرتهای هستهای صورت خواهد گرفت و این خطرات، با کمال تأسف، به طور پیوسته در حال افزایش است.»
پیشتر نیز «سرگئی ریابکوف» معاون وزیر امور خارجه روسیه در سخنانی هشدار داده بود که خطر درگیری هستهای در بالاترین سطح خود در دهههای اخیر است. این مقام روسیه در ادامه هشدار داد که مسکو در یک درگیری آشکار با واشنگتن بر سر جنگ اوکراین قرار دارد. روابط بین روسیه و ایالات متحده مدتها است که تیره شده است؛ اما از زمان حمله روسیه به اوکراین بدتر نیز شده است./ مهر