آلودگی هوا؛ دومین عامل غیرواگیر مرگ ایرانیها
به گزارش راهبرد معاصر، دفتر مطالعات زیربنایی مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی در گزارشی با عنوان «آلودگی هوا؛ تهدیدی جدی برای سلامت» بیان کرد در چند دهه گذشته آلودگی هوا بهعنوان یک مشکل اساسی، سلامتی افراد را تحت تأثیر قرار داده است.
اثــرات آلودگــی هــوا بــر ســلامت بشــر نــهتنهــا بــه صـورت کاهـش کیفیـت زندگـی، بلکـه بـه صــورت افزایــش هزینههــای ســلامت بــر جامعــه نیز تاثیـر میگـذارد. آلودگی هوا از مهمترین مشکلات کلان زیستمحیطی شهرهای ایران است و اکنون بحران آلودگی هوا نهتنها کلانشهرها، بلکه شهرهای کوچک را هم تهدید میکند که این پدیده سهم عمدهای در به خطر انداختن سلامت جسم و روان شهروندان دارد.
آلودگی هوا پس از استعمال دخانیات، دومین عامل اصلی مرگهای ناشی از بیماریهای غیرواگیر محسوب میشود و با افزایش ریسک ابتلا به بیماریهای حاد، مزمن و مرگ در ارتباط است.
نتایج این گزارش گویای این است که ارتباط معناداری بین میزان آلودگی هوا و مرگومیر ناشی از بیماریهای قلبی و تنفسی ناشی از سرطان ریه وجود دارد.
همچنین نتایج مطالعات نشان داده است که آلودگی هوا با افزایش تعداد بیماریها و مراجعات به بیمارستان و اورژانس و همچنین تعطیلی مشاغل و مدارس همراه است. مطالعات سازمان جهانی بهداشت نشان میدهد با کاهش آلایندههای هـوا، کشورها میتوانند بخش قابلتوجهی از بار بیماریهای مرتبط با سکته مغزی، بیماریهای قلبی، سرطان ریه و بیماریهای حاد و مزمن تنفسی ازجمله آسم را کاهش دهند.
در ایران نیز کیفیت هوای کلانشهرها، سلامت جامعه بهویژه گروههای آسیبپذیر ازجمله کودکان و سالمندان را تهدید میکند.
این گزارش با اشاره به ماده (22) آییننامه فنی موضوع ماده (2) قانون هوای پاک، عنوان کرده وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی موظف است برآورد سالیانه تخمین هزینههای مستقیم آلودگی هوا درخصوص بیماریها و مرگومیرهای منتسب به آلودگی هوا را به تفکیک آلایندههای معیار و شهرهای دارای اولویت کشور منتشر کند. در این راستا، در گزارشی که توسط وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی با همکاری مرکز تحقیقات کیفیت هوا و تغییر اقلیم دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در سال 1400 تهیه شده، میانگین تعداد مرگ کل منتسب به مواجهه طولانیمدت با ذرات معلقPM2.5 در بزرگسالان بالاتر از 30 سال در شهرهای مورد مطالعه در کشور (طی سال 1400)، 20837 نفر است
نتایج نشان میدهد، در سال 1400 بهطور میانگین جزء مرگ کل منتسب به ذرات معلق در کشور برابر با 12.59 درصد است. همچنین برآوردی از کل هزینههای مرتبط با مرگومیر ناشی از عوامل مختلف منتسب به PM2.5 در کشور طی سال 1400 برابر 11.3 میلیارد دلار نشان داده شده است.
گزارش مرکز پژوهشها برای دستیابی به نتیجه مطلوب و روند سریعتر در زمینه حل معضل آلودگی هوا، پیشنهادهایی همچون تعیین اهداف کمّی برای برنامههای جامع کاهش آلودگی هوا، لزوم تهیه شواهدی مرتبط با سهمبندی منابع انتشار و فهرست انتشار آلایندههای هوا، ایجاد نظام شناسایی، مراقبت، پایش و گزارشدهی بیماریهای مرتبط با کیفیت هوای استنشاقی در کشور و ایجاد نظام اطلاعات یکپارچه بیماریهای مرتبط با کیفیت هوای استنشاقی در کشور همچون سامانه خدمات سلامت ایرانیان، پرونده الکترونیک و کارت سلامت ایرانیان را مطرح کرده است./ تسنیم