حذف خودروهای اقتصادی از سامانه یکپارچه و عرضه تکراری خودروهای میلیاردی
در حالی که مقرر بود در شهریور تولیدات جدید خودروسازان در سامانه یکپارچه عرضه شود، در نبود برنامه برای ادامه فعالیت این سامانه موفق در مدیریت بازار خودرو، این روزها شاهد حذف عرضه خودروهای اقتصادی و عرضه تکراری خودروهای گران‌قیمت هستیم، خودروهایی که روی دست خودروساز مانده است.
به گزارش راهبرد معاصر؛ از امروز دوشنبه 20 شهریور به مدت 4 روز و تا پایان روز پنج شنبه 23 شهریور، سامانه یکپارچه عرضه خودرو باز است تا امکان ویرایش اولویت‌بندی برای متقاضیان همه شرکت‌کننده‌های حاضر در نوبت اول و دوم عرضه یکپارچه خودرو در سامانه که موعد زمانی تحویل آنها در سال 1403 تعیین شده فراهم شود.
براین اساس متقاضیانی که نوبت تحویل خودروهایشان 1403 تعیین شده است، می‌توانند نسبت به تغییر خودروی اعلام شده قبلی به محصولات عرضه شده توسط شرکت‌های کرمان موتور و مدیران خودرو اقدام کنند.
همچنین متقاضیانی که در نوبت دوم سامانه نوبت‌دهی هیچ خودرویی به آنها تخصیص داده نشده است نیز امکان انتخاب همه محصولات عرضه شده دو شرکت مذکور برای آنها فراهم است.
در واقع سامانه یکپارچه عرضه خودرو جهت امور فوق یکبار دیگر نیز در تاریخ 6 شهریور با عرضه همین خودروها، به مدت سه روز باز شده بود با این تفاوت که در نوبت قبل فقط خریداران خودروهای مدیران خودرو و کرمان موتور که نوبت تحویل خودروی آنها 1403 تعیین شده بود امکان تغییر نوع خودروی خود را داشتند که در دور جدید این امکان برای متقاضیان همه شرکت‌های حاضر در طرح اول و دوم عرضه یکپارچه فراهم شده است.
* عرضه 9 محصول گران قیمت در سامانه یکپارچه خودرو و خودروهایی که روی دست خودروسازان مانده است
نکته قابل توجه در عرضه‌های اخیر آن است که در دور قبل و دور فعلی که هر دو در شهریور برگزار شده است، تنها 9 محصول از دو شرکت مونتاژکار کرمان موتور و مدیران خودرو عرضه می‌شود که این خودروها قیمت بسیار بالاتری نسبت به خودروهای داخلی دارند و با توجه به بالا بودن قیمت، امکان خرید این خودروها برای همه متقاضیان فراهم نیست؛ در واقع خودروهایی که روی دست این دو خوردوساز مانده است و در حال حاضر به صورت فروش اقساطی نیز در نمایندگی‌های خود عرضه می‌کنند، در سامانه یکپارچه هم عرضه می‌شود.
* خبری از عرضه تولیدات جدید خودروسازان در سامانه یکپارچه نیست
این در حالی است که طبق وعده قبلی مسئولان وزارت صمت مقرر بود تولیدات جدید خودروسازان، شهریورماه در سامانه یکپارچه عرضه شود.
در عرضه‌های شهریورماه سامانه یکپارچه، هیچ توجهی به نیاز اقشار متوسط و ضعیف جامعه نشده است و مدام خودروهای میلیاردی مونتاژکاران به صورت تکراری عرضه می‌شود، از سوی دیگر متقاضی خرید کوییک، ساینا و شاهین از سایپا یا متقاضیان خرید خودروهای رانا، دنا و تارا از ایران خودرو که نوبت تحویل خودروهای آنها سال 1403 است با توجه به اختلاف قیمت این خودروها با خودروهای مونتاژی، امکان تغییر نوع خودروی خود را ندارند.
در عرضه امروز از شرکت کرمان موتور چهار مدل خودروی جک J4 ،J7 ، S3 ،S5 و از شرکت مدیران‌خودرو پنج خودروی آریزو 6، FX، تیگو7، X22 و X55 برای متقاضیان در نظر گرفته شد که تحویل این خودروها طبق اعلام خودروساز حداکثر سه ماهه خواهد بود.
قیمت پایه خودروهای عرضه شده (قیمت اعلامی از سوی شورای رقابت) در این مرحله مانند JACS5، KMCJ7، FXPremium بدون در نظر گرفتن سود کارخانه و هزینه های جانبی از جمله پلاک گذاری و غیره بیش از یک میلیارد و 100 میلیون تومان و حتی بیش از یک میلیارد و 500 میلیون تومان است بنابراین در مقایسه با خودروهای داخلی که معمولا قیمت زیر 500 میلیون تومان دارند بسیار گران هستند.
* خبری از نوبت سوم سامانه یکپارچه نیست
عرضه چند باره محصولات گران‌قیمت از طریق سامانه یکپارچه در حالی است که انتظار می‌رفت طی ماه‌های گذشته و حداقل در شهریور ماه، مرحله سوم عرضه گسترده خودروها از طریق سامانه یکپارچه با حضور شرکت‌های مختلف خودروسازی انجام می‌شد تا امکان خرید برای همه متقاضیان فراهم شود.
با توجه به عرضه‌های محدود خودروسازان در سامانه یکپارچه به نظر می‌رسد وزارت صمت در خصوص عرضه خودرو در سامانه حرکت نمایشی را در جهت رفع تکلیف اجرایی کرده است زیرا همین خودروها عرضه شده در سامانه هم‌اکنون در نمایندگی‌های مونتاژکاران با 2 مدل تحویل فوری و 3 ماهه در حال عرضه است.
در واقع زمانی که تعدادی از متقاضیان در سامانه یکپارچه با عدم تخصیص خودرو مواجه شدند، در توضیح این مساله از سوی وزات صمت و مدیر سامانه یکپارچه بیان شد که این 3 درصدی که با عدم تخصیص مواجه شده‌اند، خودروی خودر را از میان خودروهای پرتقاضا انتخاب کرد‌ه‌اند و از آنجا که تعداد تقاضا‌ها مطابق با ظرفیت خودروساز نبوده است، لذا در نوبت تحویل خودرو قرار نگرفتند، این در حالی است که عرضه‌های جدید در سامانه یکپارچه و فروش‌های فوری و سه‌ماهه مونتاژکاران، خلاف گفته مسئولان وزارت صمت را اثبات می‌کند؛ همین خودروسازانی که گفته شد از ظرفیت لازم برای تخصیص خودرو در سامانه برای عرضه در دور دوم برخوردار نبوده‌اند از ماه‌ها پیش و برخلاف مصوبه قانونی شورای رقابت در حال عرضه خودرو خارج از سامانه هستند.
* زمان اجرای نوبت سوم عرضه خودرو از طریق سامانه مشخص نیست
براساس دستورالعمل شورای رقابت و همچنین تکلیف وزارت صمت مقرر شده است عرضه خودرو در بستر سامانه یکپارچه انجام شود و با توجه به برگزاری دو نوبت عرضه خودرو در بستر سامانه یکپارچه در اسفند سال گذشته و اردیبهشت امسال، انتظار می‌رفت سامانه یکپارچه برای نوبت سوم عرضه داشته باشد که به گفته مقدسی مدیر سامانه یکپارچه خودرو، هنوز زمان اجرای مرحله سوم عرضه خودرو از طریق سامانه مشخص نیست.
این وضعیت در حالی است که قرار بود با عرضه خودرو در بستر سامانه یکپارچه دستیابی متقاضیان واقعی به خودرو آسان‌تر شود اما با عرضه خودروهای گران‌قیمت در این سامانه در واقع امکان خرید خودرو برای همه فراهم نیست در واقع خریداران خودروهای مونتاژی با توجه به عرضه‌های فوری خارج از سامانه نیز امکان خرید دارند و لذا نیازی به مراجعه به سامانه ندارند و خریداران خودروهای داخلی حتی اگر نوبت تحویل خودروهایشان در سال 1403 هم باشد با توجه به قیمت‌های بالای خودروهای مونتاژی امکان تغییر نوع خودرو را ندارند و به همین دلیل که در فاصله کوتاهی و در نوبت این خودروها عرضه شده در واقع اگر تقاضایی وجود داشت ظرفیت خالی برای عرضه در نوبت دوم توسط این خودروسازان باقی نمی‌ماند و لذا با این اقدامات نمی‌توان نیاز متقاضیان واقعی را برطرف کرد.
با توجه به وضعیت انحصاری بازار خودروی سواری در کشور و بر اساس بالا بودن شاخص‌های تمرکز، تقاضای انباشته در بازار، ممنوعیت یا محدودیت واردات طی سال‌های اخیر، پایین بودن قدرت انتخاب مصرف‌کنندگان، برخی احکام قانونی همچون ماده ۱۲ قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت مصوب 24 مهر 1400، بند (ف) تبصره (۷) قانون بودجه سال ۱۴۰۱ کل کشور و تبصره ۵ قانون اصلاح ماده (۱۰) قانون ساماندهی صنعت خودرو مصوب نهم آذر 1401، که وضعیت انحصاری این بازار را شدیدتر ساخته‌اند، ضمن دریافت نظرات مشورتی و پیشنهادات در کارگروه خودرو، شورای رقابت به استناد بند ۵ ماده ۵۸ قانون اجرای سیاست‌های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی و با توجه به مفاد ماده ۲ و ماده ۷ قانون ساماندهی صنعت خودرو، در جلسه شماره ۵۴۳ مورخ یازدهم بهمن 1401 دستورالعمل تنظیم بازار خودروی سواری را را مصوب کرد.
در این دستورالعمل آمده است به منظور شناسایی مصرف‌کنندگان واقعی و تسهیل دسترسی به بازار، کلیه عرضه کنندگان خودرو موظفند طرح‌های فروش و پیش فروش خود را در سامانه ارایه کنند./ فارس