پشت پرده پروژه مرموز اتصال هند به اروپا

به گزارش «راهبرد معاصر»؛ یکی از برجسته ترین نکاتی که در اجلاس اخیر «گروه 20» در دهلی نو مورد توجه مردم جهان قرار گرفت، امضای یادداشت تفاهم میان آمریکا و کشورهای اروپایی با هند، عربستان و امارات برای ایجاد کریدور زمینی و دریایی جدیدی است که شبه جزیره هند، خلیج فارس و اروپا را به هم پیوند می دهد، از اسرائیل می گذرد و در عین حال مصر در آن جایی ندارد.

بنابراین باید پی برد چه حقایقی در پشت پرده این پروژه راهبردی و مرموز نهفته، منافع چه کسانی را هدف قرار داده و آیا نگرانی مصر از این پروژه قابل توجیه است؟

هدف اصلی آمریکا و اروپا از ایجاد این جاده رقابت با جاده ابریشم چین در چارچوب طرح «یک کمربند - یک جاده» است تا با تغییر مسیر کریدوری، محوریت را هند در اختیار بگیرد

علیاء المهدی، رئیس سابق دانشکده اقتصاد و علوم سیاسی دانشگاه قاهره بعید دانست این کریدور که از هند آغاز می شود و از سرزمین های امارات، عربستان و اردن می گذرد تا به اسرائیل و از آنجا به اروپا برسد، ایده یا جایگزین مناسبتری برای مسیر دریایی از کانال سوئز برای رسیدن به اروپا باشد.

وی افزود: در وهله نخست، شاید بهتر باشد تجارت از مسیر زمینی از هند به اروپا و از خاک ترکیه انجام شود، زیرا تنها کشوری است که بخشی از آن در آسیا و بخش دیگرش در اروپا قرار دارد. طبعاً بهترین مسیر از هند به پاکستان، سپس ایران، عراق و درنهایت ترکیه است. با وجود این، مسیر دریایی از کانال سوئز ارزان تر و بدون موانع جغرافیایی خواهد بود.

رئیس سابق دانشکده اقتصاد و علوم سیاسی قاهره خواستار بازاریابی کانال سوئز به وسیله خدمات دهی بهتر کشتی ها، تسهیل حمل و نقل، بیمه و کشتیرانی و قیمت رقابتی شد تا همچنان کانال سوئز شریان اصلی تجارت آسیا به اروپا باشد.

هدف پروژه مرموز چیست؟

به عقیده زهدی الشامی سیاستمدار مصری، هدف اصلی آمریکا و اروپا از ایجاد این جاده رقابت با جاده ابریشم چین در چارچوب طرح «یک کمربند - یک جاده» است تا با تغییر مسیر کریدوری، محوریت را هند در اختیار بگیرد. آمریکا در تلاش است نقش تاریخی و معاصر چین را به عنوان کانون سرمایه گذاری های غربی تغییر دهد.

وی با بیان اینکه طرف دیگر رقابت کریدوری جدید کانال سوئز به عنوان کریدور اصلی تجارت میان آسیا و اروپاست، عنوان کرد: دو کریدور چین و هند طبعاً بر تجارت از کانال سوئز تأثیر منفی خواهند گذاشت، اما لزوماً به معنای پایان کار این کانال نخواهد بود. درواقع هرچند ممکن است مسیرها تغییر کند، ولی در حال حاضر بهترین راه دریایی برای تجارت است. جاده جدید هند به اروپا نیازمند سرمایه گذاری های هنگفت و زود است درباره ظرفیت ها یا موفقیت آمیز بودن طرح در مقایسه با راه ابریشم چین قضاوت کنیم.

سیاستمدار مصری تصریح کرد: موضوع قابل تأمل برای مصری ها مشارکت دو کشور مهم و ثروتمند عربی در تأمین مالی پروژه است که از اسرائیل می گذرد و تل آویو از آن سود می برد؛ حتی بدون به رسمیت شناختن حقوق مشروع اعراب و تعهد داشتن به قطعنامه های بین المللی که مهم ترین آنها تأسیس کشور فلسطین به پایتختی قدس است.

جاده جدید هند به اروپا نیازمند سرمایه گذاری های هنگفت و زود است درباره ظرفیت ها یا موفقیت آمیز بودن طرح در مقایسه با راه ابریشم چین قضاوت کنیم

در این راستا فوزی العشماوی، معاون وزیر امور خارجه اسبق مصر گفت: این پروژه از سوی ایالات متحده و کشورهای غربی مانند آلمان، فرانسه و ... رهبری و حمایت می‌شود که نشان‌دهنده خطرناک بودن ماهیت کریدور و رقابتی بودن مسیر آن برای کانال سوئز است. همچنین اسرائیل از هم اکنون برای ارتقای جایگاه خود در منطقه به شدت روی آن حساب باز کرده است.

وی افزود: این پروژه همزمان با تلاش‌ها برای عادی‌سازی روابط میان اسرائیل، امارات و اردن و در آستانه توافق صلح میان عربستان سعودی و اسرائیل انجام می شود. امیدوارم سازمان ها و نهادهای مصری از ماهیت این تحولات مهم که بدون شک بر کشور تأثیر می گذارد، آگاه باشند و آن را از نزدیک دنبال کنند.