ایران از ۲۰۲۰ محدودیتی برای خرید تسلیحات ندارد

به گزارش راهبرد معاصر؛ مقامات ایالات متحده آمریکا و در راس آنها مایک پمپئو و جان بولتون در طول هفته‌های اخیر ضمن انتقاد صریح از برجام به بندی از آن اشاره می‌کنند که بر مبنای آن، ایران از سال ۲۰۲۰ می‌تواند تحت شرایطی مبادرت به خرید سلاح‌های نظامی متعارف نماید. از همین رو مجددا به برجام تاخته و خواستار وضع توافقنامه‌ی جدیدی با ایران شده‌اند.

پمپئو عصر سه شنبه ۲۹ مرداد در سخنان خود در نشست شورای امنیت درباره خاورمیانه، با اشاره به نزدیک شدن زمان پایان تحریم تسلیحاتی جمهوری اسلامی و محدودیت سفر مقامات ایران از جمله سردار قاسم سلیمانی در اکتبر سال ۲۰۲۰، گفت: «جامعه جهانی باید ببیند چقدر زمان باقی است تا ایران خود را از بند این محدودیت رها کرده و آشوب تازه ای خلق کند و جامعه جهانی برای جلوگیری از چنین اتفاقی چه می‌تواند بکند.»

بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱ که در سال ۲۰۱۵ تصویب شد، برخی از محدودیت‌ها از جمله در مورد خرید و فروش تسلیحات متعارف و فروش موادی با کاربرد دوگانه نظامی باقی ماند. خرید و فروش سلاح‌های متعارف یا موادی با کاربرد دوگانه تنها با اطلاع شورای امنیت و پس از بررسی در یک کمیسیون مشترک مجاز بود. با این حال و بر اساس این قطعنامه این محدودیت‌ها حداکثر در یک ظرف زمانی پنج ساله بعد از شروع اجرای توافق برجام باقی می‌ماند و این محدودیت‌ها به اضافه محدودیت سفر برخی از مقامات ایرانی از جمله سردار قاسم سلیمانی در این مدت لغو خواهد شد.

در همین رابطه میخاییل اولیانوف نماینده روسیه در سازمان های بین المللی در وین درخواست ایالات متحده برای تمدید محدودیت برای ارسال تسلیحات به ایران را بی معنی خواند و گفت: دلیلی برای تجدید نظر در قطعنامه 2231 شورای امنیت وجود ندارد.

میخاییل اولیانوف در توئیتی نوشت: آمریکا درخواست تمدید محدودیت برای ارسال تسلیحات به ایران می کند که در ماه اکتبر سال 2020 زمان آن بسر می رسد.

وی افزود: از نظر تئوری مطابق با برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) کمیسیون مشترک برجام در سطح وزیران در صورت توافق می تواند به شورای امنیت سازمان ملل چنین توصیه ای را بدهد اما بعید است که چنین وضعی رخ دهد و دلیلی برای تجدید نظر در قطعنامه 2231 شورای امنیت وجود ندارد.

حال برایان هوک، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران که به همراه مایک پمپئو وزیر خارجه این کشور برای حضور در نشست شورای امنیت درباره خاورمیانه به نیویورک سفر کرده بود، در مورد پایان برخی از محدودیت‌های ایران بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱ ابراز نگرانی کرده‌اند.

برایان هوک، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران نیز در سخنانی درباره مکانیزم ماشه و اینکه آمریکا خواستار به کارگیری آن است یا خیر، گفت: «آمریکا دیگر جزو توافق هسته‌ای نیست، بنابراین طرف‌های این توافق باید این تصمیم را بگیرند.»

این مقام آمریکایی بدون اینکه اشاره‌ای به خروج یکجانبه آمریکا از برجام داشته باشد، ایران را به دلیل کاهش تعهدات برجامی به مخدوش کردن توافق متهم کرد و افزود: با این حال، تصمیم درباره این مکانیزم را باید آنهایی که در توافق هستند، اتخاذ کنند.

رئیس برنامه اقدام وزارت امور خارجه ‌آمریکا از اقدامات اخیر ایران در خصوص کاهش تعهدات برجامی نیز ابراز نگرانی کرد و گفت: ایران نباید غنی سازی اورانیوم داشته باشد، اگر این مساله حل شود دیگر نگران نخواهیم بود تا ایران وارد دوره گریز به سمت تولید سلاح اتمی برود. ما مشتاق همکاری با انگلیس درباره ایران هستیم، ما اختلافات تاکتیکی با اروپا داریم اما طیف زیادی از اشتراکات هم وجود دارد. هرگز نباید ایران به سمت دستیابی به سلاح اتمی برود.

هرچند وجهی از این اظهارات در راستای جنگ روانی و تبلیغاتی علیه تهران قابل ارزیابی است بااین حال  به نظر می رسد مقامات‌آمریکایی امروز واقعا نگرانی هایی هم دارند و امروز کم کمک متوجه تبعات و پیامدهای خروج یکجانبه و سیاست فشار حداکثری علیه ایران می شوند. اگرچه آمریکا با بهره گیری از  ابزارهایی که در اختیار دارد ایران را تحت فشارهای بی سابقه ای قرار داده است با این وجود هنوز نتوانسته  دستاورد قابل اعتنایی کسب کند. بویژه که امروز و با رفع ۶ قطعنامه تحریمی علیه ایران آمریکا ابزارهای حقوقی لازم را برای اعمال فشار علیه تهران در اختیار ندارد.