امیرعبداللهیان: بحران قفقاز از طریق مشارکت بازیگران داخلی و چارچوب۳+۳ قابل حل است
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران راه‌حل بحران قفقاز را از طریق مشارکت بازیگران داخلی و همسایگان این منطقه و چارچوب ۳+۳ (ایران، روسیه، ترکیه، گرجستان، جمهوری آذربایجان و ارمنستان) خواند.
به گزارش راهبرد معاصر، روز یکشنبه نهم مهر ماه و پس از تحولات اخیر در حوزه قفقاز جنوبی و توافق بین جمهوری آذربایجان و ارامنه قره‌باغ درباره ادغام قره‌باغ با جمهوری آذربایجان که پس از آن هم شاهد خروج تعدادی از ارامنه ساکن قره‌باغ به ارمنستان بودیم و این روند همچنان ادامه دارد، شاهد حضور «آرمن گریگوریان» دبیر شورای امنیت ملی ارمنستان به جمهوری اسلامی ایران بودیم. او عصر یکشنبه نهم مهر ماه در سفر به تهران برای نخستین بار با «علی‌اکبر احمدیان» دبیر شورای عالی امنیت ملی دیدار و گفتوگو کرد. او پیش از این با احمدیان و پس از انتصاب احمدیان به این سمت تلفنی گفتوگو کرده بود.
دبیر شورای عالی امنیت ملی در دیدار همتای ارمنستانی با اشاره به آخرین تحولات منطقه قفقاز و ضرورت تلاش همه طرف‌ها برای استقرار آرامش و امنیت در منطقه، تصریح کرد: هرگونه تغییر در جغرافیای منطقه ناامن کننده و موجب بی ثباتی و تصاعد بحران است.
گریگوریان یک روز بعد در عصر دوشنبه دهم مهر ماه نیز با حضور در محل وزارت امور خارجه با حسین امیرعبداللهیان ملاقات و درباره مناسبات دوجانبه و تحولات اخیر در قفقاز جنوبی و همچنین اوضاع قره‌باغ به گفتوگو پرداخت.
امیرعبداللهیان در این دیدار با اشاره به سیاست اصولی و ثابت جمهوری اسلامی ایران دایر بر حفظ مرزهای بین‌المللی و تمامیت ارضی کشورها، بر ضرورت حل و فصل مسائل منطقه توسط کشورهای منطقه تأکید و چارچوب ۳+۳ را سازوکار موثری برای حل مسائل منطقه‌ای بدون مداخله قدرت‌های خارجی توصیف کرد.
در همین خصوص حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه درباره این دیدار در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: با آقای آرمن گریگوریان دبیر شورای امنیت ملی جمهوری ارمنستان دیدار داشتم. تأکید کردم بحران قفقاز از طریق مشارکت بازیگران داخلی و همسایگان این منطقه (چارچوب۳+۳) (ایران، روسیه، ترکیه، گرجستان، جمهوری آذربایجان و ارمنستان) قابل حل و فصل است. با بیان نگرانی از وضعیت آوارگان قره‌باغ، آمادگی جمهوری اسلامی ایران جهت ارسال کمک‌های بشردوستانه را اعلام کردم.
مقامات جمهوری اسلامی ایران پیش از این و بارها آمادگی خود را برای برگزاری نشست ۳+۳ (ایران، روسیه، گرجستان،ترکیه، آذربایجان و ارمنستان) مورد اشاره قرار داده بودند.
گریگوریان هم در دیدار با امیرعبداللهیان با قدردانی از مواضع اصولی جمهوری اسلامی ایران در حمایت از تمامیت ارضی ارمنستان از چارچوب مذاکراتی ۳+۳ استقبال و اعلام کرد: ارمنستان نقش ایران در تحولات قفقاز جنوبی و استقرار صلح پایدار را سازنده و مهم ارزیابی می‌کند.
دبیر شورای امنیت ملی ارمنستان هم فروردین ماه سالجاری در سفر علی باقری معاون وزیر امور خارجه ایران به ایروان با استقبال از ابتکار ایران گفته بود که ارمنستان از ابتکارهای منطقه‌ای برای ثبات در منطقه استقبال کرده و از میزبانی ایران برای نشست ۳+۳ حمایت می‌کند.
۳۱ شهریور ماه بعد از اعلام آتش بس شهر «یولاخ» جمهوری آذربایجان در ۱۰۰ کیلومتری شمال شرقی استپاناکرت، میزبان نشستی بین نمایندگان ارامنه قره‌باغ با هیأت جمهوری آذربایجان با هدف ادغام منطقه قره‌باغ با جمهوری آذربایجان بود و پس از آن هم مذاکرات دیگری در شهری دیگر برگزار و در نهایت قره‌باغ به جمهوری آذربایجان منضم شد و روند انتقال ارامنه قره‌باغ به مناطق جنوبی ارمنستان ادامه دارد.
دولت خودخوانده قره‌باغ کوهستانی هم روز پنجشنبه هشتم مهر ماه پایان موجودیت این جمهوری را اعلام کرد. رئیس جمهوری خودخوانده قره‌باغ در بیانیه‌ای گفت که فرمان انحلال همه نهادهای دولتی را امضا کرده و در آن بیانیه اعلام کرد: «از همه ساکنان قره‌باغ، چه در داخل و چه در خارج از این منطقه می‌خواهم از شرایط ادغام در جمهوری آذربایجان مطلع شوند.»
دوشنبه دهم مهرماه نیز ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه در نشست هفتگی با خبرنگاران درباره تحولات در قفقاز جنوبی بیان کرد: مسائلی که در منطقه وجود دارد در چارچوب‌های منطقه‌ای قابل حل و فصل است. از گفت‌وگوهای منطقه‌ای به خصوص در چارچوب قالب ۳+۳ و مشورت و تبادل نظر و همکاری کشورها در این چارچوب حمایت میکنیم و همواره اعلام کردیم آماده کمک و مشارکت در چارچوب نشست‌های ۳+۳ هستیم. وی همچنین ضمن مخالفت ایران با تغییرات ژئوپلتیکی در منطقه، خاطرنشان کرد: همواره از تمامیت ارضی آذربایجان و ارمنستان حمایت میکنیم. در خصوص بازگشت قره‌باغ به آذربایجان موضع ما روشن بود و از بازگشت این سرزمین‌ها به عنوان سرزمین های اشغالی به دولت آذربایجان حمایت کردیم.
همانگونه که مقامات جمهوری اسلامی ایران پیش از این و بارها به کرات اعلام کرده‌اند جمهوری اسلامی ایران نسبت به امنیت مرزهای مشترک با همسایگان شمالی حساس است و تحولات را با جدیت دنبال می‌کند. در همین ارتباط ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه چندی پیش بار دیگر بر موضع ایران در قبال تحولات در قفقاز جنوبی تأکید کرد و با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران با اقتدار از امنیت مرزها حمایت می‌کند، خاطرنشان کرد: با توجه به اهمیت تحولات قفقاز و تاثیرات هرگونه بی ثباتی، ناآرامی و تنش جدید در منطقه بر کل منطقه، ایران موضوع را با حساسیت و جدیت دنبال میکنیم و در تماس و گفتوگو با مقامات دو کشور جمهوری آذربایجان و ارمنستان هستیم.
کنعانی با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران قره‌باغ را بخشی از جمهوری آذربایجان می‌داند و معتقد است مسائل آن از جمله حقوق و امنیت ساکنان آن باید در این چارچوب و از طریق گفتوگو حل و فصل شود، با تأکید بر نقش کشورهای منطقه برای کمک به حل و فصل مسالمت آمیز اختلافات، آمادگی جمهوری اسلامی ایران برای برگزاری نشست ۳+۳ (ایران، روسیه، گرجستان،ترکیه، آذربایجان و ارمنستان) در این زمینه را مورد اشاره قرار داد.
در همین راستا نیز روز سه‌شنبه ۱۱ مهر ماه نخستین محموله کمک‌های انساندوستانه جمهوری اسلامی ایران برای آوارگان قره‌باغ با حضور «مهدی سبحانی» سفیر ایران در ایروان وارد استان سیونیک ارمنستان شد. این محموله شامل بیش از ۵۰ تن نیازهای اولیه آوارگان شامل چادر، پتو، موادغذایی، بخاری، ست‌های بهداشتی و دیگر نیازمندی‌های فوری آوارگان بود. سفیر ایران همچنین با جمعی از آوارگان قره‌باغ که در شهر قاپان مستقر شده‌اند، دیدار و گفتوگو کرد.
از سوی دیگر امروز «خلف خلف اف» دستیار رئیس جمهور آذربایجان در ماموریت‌های ویژه که به تهران سفر کرده قرار است با علی‌اکبر احمدیان و همچنین حسین امیرعبداللهیان دیدار و گفتوگو کند.
سیدعباس موسوی سفیر جمهوری اسلامی ایران در باکو عصر جمعه هفتم مهر ماه با «خلف خلف اف» دستیار رئیس جمهور آذربایجان در ماموریت‌های ویژه دیدار و در خصوص آخرین تحولات روابط دوجانبه و مسائل منطقه‌ای به خصوص شرایط جاری در قره‌باغ گفتوگو و تبادل نظر کرده بود.
ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه روز دوشنبه دهم مهر ماه در نشست هفتگی با خبرنگاران درباره سفر این مقام آذربایجانی به تهران گفت: برنامه برای سفر مقام یا مقامات عالیرتبه آذربایجان در چارچوب تداوم تبادل هیأت‌هاست. خوشبختانه گفت‌وگوهای بین دو کشور در سطوح مختلف ادامه دارد، هم در حوزه دوجانبه، از جمله بحث از سرگیری فعالیت سفارت جمهوری آذربایجان در تهران در چارچوب گام‌های مثبتی که بین دو کشور برداشته شده است، هم درخصوص تبادل نظر درباره تحولات منطقه قفقاز جنوبی و هم در قابل چارچوب‌های چند جانبه منطقه‌ای که برای پیگیری تحولات، کمک به حل و فصل موضوعات و ایجاد و تحکیم ثبات و آرامش در منطقه مطرح است./ فارس