اخبار جدید از وضعیت عادی‌سازی روابط ریاض و تل‌آویو

به گزارش راهبرد معاصر,در حالی که رژیم صهیونیستی برای جنگ با حماس در غزه آماده می‌شود، رئیس جمهور آمریکا و اعضای کابینه‌اش همچنان در حال ارزیابی این موضوع هستند که آیا عربستان سعودی علاقه‌مند به گشایش روابط دیپلماتیک با رژیم صهیونیستی است یا خیر.

طبق این گزارش، دستیاران ارشد رئیس جمهور آمریکا روز یکشنبه تلاش کردند تا همچنان به تعهدات خود در زمینه عادی‌سازی روابط دیپلماتیک بین عربستان سعودی و رژیم صهیونیستی عمل کنند. این اقدام در حالی انجام می‌گیرد که رژیم صهیونیستی پس از حملات حماس به سرزمین‌های اشغالی، ادعا کرده که خود را برای شروع یک جنگ تمام عیار علیه فلسطین آماده می‌کند.

به نوشته نیویورک تایمز، «آنتونی بلینکن» وزیر امور خارجه آمریکا در چند گفت‌وگو «عادی‌سازی روابط را انتخابی بین دو مولفه صلح منطقه‌ای و تروریسم در غزه» خوانده و تاکید کرده این روند می‌تواند چشم‌انداز منطقه خاورمیانه را به کلی تغییر دهد.

بلینکن به طور خاص به این نکته اشاره کرد که تحرکات جاری جهت ایجاد یک توافق دیپلماتیک میان اسرائیل و عربستان سعودی، نمی تواند جایگزینی برای راهکار دو دولت و مخاطب قرار دادن فعال نیازهای فلسطینی‌ها باشد. با این حال به اعتقاد بسیاری از مقامات آمریکایی، رژیم صهیونیستی و حتی برخی از رهبران عرب، چنین توافقی در قالب پیمان ابراهیم به منزوی شدن و سرکوب مسئله فلسطین کمک می‌کند.

«نادر هاشمی»، استاد سیاست خاورمیانه در دانشگاه جورج تاون می‌گوید: "پیش از حمله حماس به اسرائیل، توافقی مشترک بین اکثر دستگاه های سیاست خارجی آمریکا، مبنی بر اینکه مساله فلسطین دیگر اهمیتی در خاورمیانه ندارد، وجود داشت. حتی برخی از رهبران عرب نیز این موضوع را تایید می‌کردند. با این حال ملت های عرب و مسلمانان دیدگاه کاملا متفاوتی به این موضوع داشتند.

هاشمی می‌گوید: "اکنون تمام مفروضات ایالات متحده در مورد خاورمیانه با رویدادهای اخیر، تغییر پیدا کرده است و مساله فلسطین در صدر دستور کار منطقه ای و جهانی قرار گرفته است و به باور من هدف اصلی حماس هم از راه اندازی جریانات اخیر، همین موضوع بوده است".

نیویورک تایمز نوشته، آقای بایدن و دستیاران ارشد وی در ماه‌های اخیر، تلاش کرده اند تا با محمد بن سلمان ولیعهد عربستان سعودی و بنیامین نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونیستی توافق پیچیده سه جانبه عادی‌سازی را تا پایان سال نهایی کنند. با این حال، جنگ اخیر حماس و رژیم صهیونیستی جدول زمانی بایدن را به هم ریخته است با این حال مقامات آمریکایی همچنان در آخرین تماس‌های خود با مقامات سعودی و رژیم صهیونیستی به دنبال تداوم گفت‌و‌گوها برای عادی‌سازی روابط بوده‌اند.

در همین رابطه، آمریکا، واکنش‌های عربستان سعودی در قبال حماس و رژیم صهیونیستی را به دقت زیر نظر دارد و در حال بررسی این موضوع است که آیا شاهزاده محمد بن سلمان ممکن است، موضع خود را در قبال رژیم صهیونیستی تغییر دهد؟ به خصوص آنکه اگر ارتش این رژیم بخواهد بسیاری از غیرنظامیان در فلسطین را بکشد و به این ترتیب با اقدامات خود، خشم جهان عرب را برانگیزد.

روز شنبه، پس از آغاز حمله حماس، وزارت خارجه عربستان در بیانیه‌ای که منتشر کرد به صراحت این حمله را محکوم نکرد و حتی اسرائیل را هم مقصر اصلی ماجرا دانست، این وزارت خانه عنوان کرد که دولت سعودی بارها و بارها در رابطه با خشم حماس و بهم ‌ریختن وضعیت هشدار داده بود با این حال نتیجه تداوم اشغالگری، محرومیت مردم فلسطین و نادیده گرفتن حقوق مشروع آنها به همراه تحرکات سیستماتیک علیه مقدساتشان (قدس) نتیجه‌ای جز این نخواهد داشت.

در همین راستا بسیاری از منابع آگاه عنوان کردند که بایدن و چند تن از دستیارانش از بیانیه دولت عربستان به شدت غافلگیر شده‌اند و حتی این بیانیه بسیاری از قانون‌گذاران آمریکایی را که از عادی‌سازی روابط حمایت می‌کردند، خشمگین کرده است.

یکی از این افراد، سناتور «لیندسی گراهام» نماینده جمهوری‌خواه ایالت کارولینای جنوبی بود که در جریان مصاحبه‌ای، بیانیه عربستان سعودی را نقد و عنوان کرده بود که این یک بیانیه عادی نبود. گراهام در جریان صحبت‌هایش به این موضوع نیز اشاره کرده که حتی یک مقام رژیم صهیونیستی از ابراز تمایل این رژیم جهت تداوم مذاکرات عادی‌سازی روابط صحبت کرده و آن راهی مهم برای تضعیف دشمنان این رژیم در منطقه به ویژه حماس دانسته است.

نیویورک تایمز نوشته، هنوز مشخص نیست که حماس واقعا این حمله را برای تضعیف روند مذاکرات انجام داده است یا خیر. هر چند حماس مخالف هر گونه عادی سازی اعراب و اسرائیل است. یک مقام دولت بایدن نیز گفته است بلینکن در تماس تلفنی روز شنبه خود با شاهزاده « فیصل بن فرحان» وزیر خارجه عربستان سعودی عنوان کرده است که پادشاه این کشور باید به وضوح این حملات را محکوم می‌کرد. با این حال وزارت خارجه عربستان حتی در جریان این تماس تلفنی هم هیچ انتقادی از حملات حماس را مطرح نکرده است و تنها به این موضوع پرداخته که غیرنظامیان در جریان این حملات نباید هدف قرار گیرند.

در همین رابطه، «دنیس راس» دیپلمات آمریکایی، که بارها و بارها به شکل گیری سیاست خاورمیانه‌ای آمریکا در دوره روسای جمهور مختلف این کشور کمک کرده، پس از گفت‌و‌گو با یک مقام سعودی عنوان کرده است: در حال حاضر همه چیز در وضعیت تعلیق قرار دارد و روند تحولات هفته‌های آینده به همراه اینکه حزب الله نیز وارد این نبرد شود یا خیر، می‌تواند بر تصمیم نهایی عربستان سعودی جهت عادی‌سازی روابط تاثیر بگذارد.

«مارتین ایندیک» سفیر پیشین آمریکا در رژیم صهیونیستی نیز عنوان کرده که واکنش نظامی رژیم صهیونیستی، معادله نزدیک شدن شاهزاده بن سلمان به این رژیم را پیچیده می‌کند. به گفته وی، تصاویر منتشر شده در شبکه‌های اجتماعی از حملات اسرائیل، خشم مردم را در جهان عرب و به ویژه عربستان سعودی تشدید می‌کند. در چنین شرایطی کنترل موضوع برای محمد بن سلمان بسیار سخت خواهد بود.

بسیاری از تحلیلگران در عربستان سعودی نسبت به این موضوع که رژیم نتانیاهو امتیازات کافی را برای جلب رضایت رهبری سعودی به فلسطینی‌ها بدهد، تردید دارند و با اشاره به تصمیم این رژیم برای شروع جنگ علیه حماس و فلسطین، احتمال شکل گیری توافقی در قالب عادی سازی روابط میان عربستان و رژیم صهیونیستی را امری بسیار دشوار و غیرممکن می‌بینند./ فارس