خرید ۷۹۱ واگن مترو به شرط «انتقال تکنولوژی»

به گزارش راهبرد معاصر، از او به عنوان یکی از منتقدان جدی شهردار تهران نام می‌برند؛ سیدجعفر تشکری هاشمی، رئیس کنونی کمیسیون حمل و نقل ترافیک شورای اسلامی شهر تهران که سابقه معاونت حمل و نقل ترافیک شهرداری تهران را در کارنامه دارد.

او خرداد سال گذشته (۱۴۰۱) با انتقاد از بلاتکلیفی چندساله در خرید ۶۳۰ دستگاه واگن برای متروی تهران اعلام کرده بود که حواله دادنِ تحقق این موضوع به ۲ سال پس از اتمام این دوره مدیریت شهری، شبیه همان کاری است که شورای پنجم انجام داد و دوره ۴ ساله مسئولیت خود را با وعده دادن به مردم سپری کرد و ما از آن انتقاد می‌کردیم در صورتی که امروز خودمان، همان وعده‌ها را تحویل شهروندان می‌دهیم.

تشکری هاشمی پس از یک سفر ۱۰ روزه که به همراه تیم مدیران شهری برای شرکت در اجلاس «یک‌کمربند، یک جاده» به چین سفر کرده بود، به تازگی به کشور بازگشته و با او درباره اقدامات صورت گرفته، بازدیدها و جزئیات بسته شدن قراردادها به گفت‌وگو نشستیم.

آقای تشکری سفری در خصوص حمل و نقل عمومی با مدیران شهری به چین داشتید، بفرمایید در این سفر چه اقداماتی صورت گرفت؟

تیمی از مدیریت شهری عازم چین شد. قرار بود یکسری از کارها برای سیستم حمل و نقل عمومی تسریع شود. مهمترین رویکرد این سفر حمل و نقل عمومی بود و با توجه به هماهنگی‌های صورت گرفته در موضوعات مترو، تاکسی، اتوبوس و ... برنامه‌ریزی‌هایی صورت گرفته بود. بازدیدهایی انجام و جلساتی برگزار شد و با یک چشم‌انداز خوب در حوزه حمل و نقل این سفر به نتایج خوبی می‌رسد.

بیش از ۷ سال از ماجرای قرارداد ۶۳۰ دستگاه واگن مترو گذشت؛ بالاخره در این دوره یک میلیارد دلار پیش‌پرداخت داده شد و قرار است اولین پارت این واگن‌ها در سال آینده وارد خطوط مترو شوند بفرمایید کار به کجا رسید؟

یکی از مهمترین بخش‌ها در این سفر بحث مترو بود. قرار داد ۶۳۰ دستگاه واگن مطرح بود اما ۲۵ درصد هم به قرارداد اضافه شد و در مجموع قرارداد ۷۹۱ دستگاه واگن مترو منعقد شد و این موضوع یکی از مهمترین دستاوردهای سفر مدیریت شهری به چین بود.

اخباری مبنی بر بومی‌سازی واگن‌ها شنیده شده است، بفرمایید قرار است چطور انتقال تکنولوژی صورت گیرد در این باره توضیح دهید.

در موضوع انتقال تکنولوژی قرار شد کار با کیفیت، باسرعت منتقل شود و در قرارداد ذکر شد که حتما واگن‌ها با انتقال تکنولوژی همراه شوند و با این اقدام واگن‌سازی رونق بیشتری گرفته و می‌تواند واگن‌های داخلی تولید کند. می‌توان با انتقال تکنولوژی واگن‌ها را ساخت و وارد خطوط کرد و با این کار هم بومی‌سازی صورت می‌گیرد و هم اشتغال‌زایی انجام می‌شود. با انتقال تکنولوژی ساخت بوژی؛ ما عملا وارد باشگاه بوژی‌سازان جهان (کشنده و سیستم تعلیق) خواهد شد. همچنین طی رایزنی‌های صورت گرفته قیمت هم کاهش پیدا کرد.

قرار است ۵۵ درصد قرارداد بومی‌سازی شده و این واگن‌ها در داخل کشور ساخته شود. در بحث فناوری و ساخت اقداماتی صورت گرفته و قرار است که تکنولوژی به شرکت واگن‌سازی مترو تهران منتقل شود تا واگن‌ها داخلی‌سازی شود.

اولین سری واگن‌ها چه زمان وارد تهران می‌شود؟

بر اساس برنامه‌ریزی و زمان‌بندی اعلام شده قرار بود اولین سری واگن‌ها ۲۳ ماه آینده وارد خطوط شود، اما طی رایزنی‌های صورت گرفته زمان‌بندی کاسته و اولین سری واگن‌ها با مذاکرات صورت گرفته بین ۱۲ تا ۱۶ ماه دیگر وارد خطوط می‌شود.

در اولین سری چند دستگاه واگن وارد تهران می‌شود؟

قرار است هفته آینده یک تیم چینی به تهران بیاید و در خصوص جزئیات قرارداد و اینکه اولین پارت چه زمان وارد پایتخت می‌شود صحبت‌هایی صورت گیرد. جزئیات دقیق‌تر در این جلسه مشخص می‌شود.

چند دستگاه از واگن‌ها به صورت کامل ساخته و وارد تهران می‌شود؟

بخشی از واگن‌ها به صورت کامل ساخته می‌شود و بخش اعظم واگن‌ها به صورت سی‌کی‌ دیس یعنی تجهیزات وارد و در تهران ساخته می‌شود و این اتفاق خوبی است.

چقدر کمبود واگن در مترو داریم و با ورود واگن‌های جدید چقدر از مشکلات برطرف می‌شود؟

بعد از اینکه خطوط جدید راه‌اندازی شد با مشکل کمبود واگن روبه‌رو بودیم. سرفاصله قطارها زیاد و در برخی از ایستگاه‌ها شاهد ازدحام جمعیت بودیم اما با ورود واگن‌های جدید قطعا سرفاصله کاسته می‌شود.

شنیده شده که تفاهم‌نامه ۲۵۹ واگن با چینی‌ها بسته شده است در خصوص این واگن‌ها توضیح دهید و بفرمایید آیا این واگن‌ها هم در بازه زمانی ۷۹۱ دستگاه واگن وارد تهران می‌شوند؟

تفاهم‌نامه ۲۵۹ واگن با دو شرکت سازنده بسته شده است، صحبت‌هایی در این زمینه صورت گرفته است و قرار است بعد از رایزنی‌ها ساخت واگن‌ها آغاز شود. قرار است جلسات تخصصی و کارشناسی در این زمینه برگزار شود تا به نتیجه قطعی برسیم. بعد از برگزاری جلسات قطعا تفاهم‌نامه تبدیل به قرارداد نهایی می‌شود.

در خصوص ساخت تراموا هم شنیده شده که بازدیدی از کارخانه ساخت تراموا با چرخ لاستیکی داشته‌اید بفرمایید این بازدید در چه راستایی صورت گرفت و خروجی آن چه بود؟

بازدیدهای بسیاری در این سفر صورت گرفت و یکی از بازدیدها از کارخانه ساخت تراموا چرخ لاستیکی بود. همچنین از کارخانه اتوبوس برقی، گازسوز و ... بازدید شد و در واقع قرار است تفاهم‌نامه‌هایی در آینده برای تأمین کسری ناوگان بسته شود، اما در خصوص تراموا باید بگویم که موضوع نیاز به کارشناسی دقیق دارد و به نظر می‌رسد تا زمانی که کارشناسی‌ها مشخص نشود و جلسات تخصصی برگزار نشود نمی‌توانیم در این زمینه اظهارنظر کنیم. اطلاعات اولیه نشان می‌دهد که موضوع اقتصادی نیست اما در عین حال باید شیوه‌ها بررسی و ظرفیت‌ها مورد بازنگری قرار گیرد در هر صورت باید نشست تخصصی برگزار و ابعاد کامل مورد بررسی قرار گیرد و بدون پیش‌داوری موضوع به صورت فنی دیده و تعیین تکلیف شود. ظرف یک تا دو هفته آینده جلسات تخصصی در زمینه تراموا برگزار می‌شود و بعد از آن درباره این سیستم حمل و نقل می‌توان صحبت‌های لازم را انجام داد.

در خصوص ساخت خط ۱۱ مترو هم آیا صحبت‌هایی صورت گرفت؟

ساخت خط ۱۱ مترو در دستور کار است. مذاکراتی صورت گرفته است. قرار نیست که چینی‌ها این خط را بسازند بلکه موضوعات فاینانس آن مورد بررسی قرار می‌گیرد. قرار است که خط ۱۱ به تهران اضافه شود و باید مذاکرات لازم در خصوص فاینانس‌ها انجام شود. بخش عمرانی این کار در تهران و توسط متخصصین داخلی انجام می‌شود. همچنین باید در خصوص تأمین واگن و تجهیزات و منابع خارجی و ... بررسی‌های لازم صورت گیرد.

آیا فاینانس ۷۹۱ دستگاه واگن اجرایی شد؟

بله خوشبختانه مشکلی در تأمین فاینانس ۷۹۱ واگن وجود نداشته است تفاهم‌نامه انجام قرارداد بسته و کار انجام شده است اما درباره ۲۵۹ واگن فعلا مذاکرات انجام و ادامه دارد.

یا دولت پیش‌پرداخت لازم برای ۲۵۹ واگن را می‌دهد؟

قرار است جزئیات این موضوعات در جلسات مشترک مورد بحث و بررسی قرار گیرد چینی‌ها در خصوص ۲۵۹ واگن اعلام آمادگی کردند حال در خصوص چگونگی تسویه فاینانس‌ها باید جلسه گذاشت.

791 دستگاه واگن مترو در چه بازه زمانی وارد خطوط مترو می‌شود؟

اولین پارت آن از ۱۲ تا ۱۶ ماه آینده وارد خطوط می شود و حداکثر این پروژه ۴ ساله تمام می‌شود و تمام واگن‌ها وارد خطوط می‌شوند اما برای ۲۵۹ واگن باید نشست‌های بیشتری گذاشت تا جزئیات مشخص شود.

قرار است تعدادی اتوبوس برقی خریداری شود کار به کجا رسید؟

بازدیدی هم از کارخانه‌های اتوبوس‌های برقی داشتیم محصولات خوب و بادوامی داشتند که به بازار آمده بود و با محصولات قبلی بسیار متفاوت بود. مشکلات مرتفع شده و دوام و عمر اتوبوس‌ها بالا رفته بود در کل وسایل مناسبی بودند. صحبت‌هایی صورت و بازدید انجام شد. قرار است ظرف یک هفته آینده سازندگان اتوبوس‌های برقی به تهران آمده تا در این زمینه صحبت کنند. البته مدیریت شهری با یک شرکت قرارداد بسته است که آنها کار خود را طبق روال انجام می‌دهند.

سفر به چین چقدر توانست در توسعه حمل و نقل عمومی در تهران تأثیرگذار باشد؟

باید بپذیریم تصمیمات ما آنی نیست و نتایج آن فوری مشخص نمی‌شود. تصمیمات زیربنایی است و در میان‌مدت کارها به نتیجه می‌رسد. تفاهم‌نامه‌هایی بسته و قراردادهایی هم به مرحله اجرا گذاشته شده است و به نظر می‌رسد تحول خوبی در سیستم حمل و نقل عمومی خواهیم داشت.

سفر مدیریت شهری به چین موفقیت‌آمیز بوده و خط تولید ۷۹۱ دستگاه واگن افتتاح و اولین محموله در سال ۱۴۰۳ وارد می‌شود. همانطور که گفتم برای تاکسی، اتوبوس و موتورسیکلت‌های برقی هم مذاکراتی صورت گرفته تا بتوانیم این ناوگان را توسعه دهیم. یکی از مشکلات اساسی در تهران آلودگی هوا و ترافیک است در صورتی که بتوانیم موتورسیکلت‌های برقی را وارد کنیم بخشی از مشکلات مخصوصا محدوده بازار برطرف می‌شود و با برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته می‌توان اقداماتی در راستای کاهش آلودگی هوا انجام داد چرا که بخش مهمی از آلودگی هوا توسط موتورسیکلت‌ها انجام می‌شود.

قرار بود ۱۱۳ دستگاه در داخل تولید شود کار ساخت به کجا رسید؟

قرارداد ۱۱۳ دستگاه واگن با طرف داخلی خواهد بود و به دنبال بومی‌سازی و شاهد جهش‌های تکنولوژی هستیم ما می‌خواهیم که در داخل اقدامات صورت گیرند و توسط متخصصین داخلی واگن تولید شود تا بتوانیم در این زمینه خودکفا شویم.

برقی‌سازی تاکسی‌ها به کجا رسید آیا در این زمینه هم صحبت‌هایی صورت گرفت؟

یکی از برنامه‌هایی که در دستور کار این سفر قرار داشت موضوع برقی‌سازی تاکسی‌ها بود. در خصوص نحوه بستن قرارداد با چینی‌ها مذاکراتی صورت گرفت. در صورتی که ما تاکسی‌ها را برقی کنیم بخش عمده‌ای از آلودگی هوا کاهش پیدا می‌کند هوشمندسازی در دستور کار ما است و در این زمینه اقداماتی هم صورت گرفته است. ما خرید اتوبوس برقی و تاکسی‌ برقی را بررسی کردیم از کارخانه‌هایشان بازدید کردیم تا ببینیم کیفیت کار چطور است. در خصوص اتوبوس‌ها کیفیت بد نبود و قطعا بخشی از نیاز پایتخت در اتوبوس‌های برقی را تأمین می‌کنیم اولویت ما برقی‌سازی تاکسی، اتوبوس و موتور است تا بتوانیم به سمت حمل و نقل پاک حرکت کنیم و با این کار ترافیک و آلودگی هوا را تا حدودی کاهش دهیم البته تأکید می‌کنم که رفع ترافیک و آلودگی هوا فقط وظیفه شهرداری تهران نیست و سایر دستگاه‌ها باید در این زمینه همکاری‌های لازم را داشته باشند و در قانون هوای پاک وظایف دستگاه‌ها مشخص شده است./ فارس