وعده انتخاباتی توسعه‌طلبانه نتانیاهو؛ اهداف و پیامدها

به گزارش راهبرد معاصر؛ چند روز مانده به برگزاری انتخابات کنست، تکاپوی نتانیاهو برای جذب رای شهرک‌نشینیان صهیونیست به ویژه از میان یهودیان رادیکال به شدت افزایش یافته است و این امر خود منجر به بالا رفتن سطح تنش میان فلسطینیان و دولت صهیونیستی طی روزهای اخیر شده است. نتانیاهو اخیرا در مصاحبه‌ای تلویزیونی اعلام کرد: «تصرف منطقه غور اردن اولین اقدام من پس از پیروزی در انتخابات خواهد بود.» او در این مصاحبه گفت: «بلافاصله پس از انتخابات می توانیم حاکمیت خود را بر یک سرزمین اعمال کنیم به شرطی که به من رأی اعتمادی آشکار بدهید... قصد خود برای تحکیم حاکمیت اسرائیل بر غور اردن و شمال کرانه باختری را اعلام می کنم، این خیلی مهم است».

وعده انتخاباتی نتانیاهو درباره الحاق غور اردن و شمال دریای بحر المیت

بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی، شامگاه سه‌شنبه در کنفرانس مطبوعاتی با تکرار وعده انتخاباتی خود اعلام کرد که پس از انتخابات کنست، کرانه باختری، منطقه غور اردن و شمال دریای بحر المیت را به اراضی اشغالی الحاق خواهد کرد. وی افزود: «الحاق تمامی شهرک‌ها و مناطق استراتژیک با موافقت آمریکا صورت خواهد گرفت.» نتانیاهو گفت، «ارتش اسرائیل در غور اردن حضور دارد و دولت بعدی طرحی برای تقویت شهرک‌های صهیونیست‌نشین خواهد داشت.» وی همچنین تأکید کرد که «به کنست طرحی را مبنی بر گسترش شهرک‌های صهیونیست نشین در منطقه غور اردن ارائه می‌کند، چراکه این منطقه به همراه شمال بحرالمیت و بلندی‌های اشغالی جولان کمربند امنیتی مهم برای اسرائیل در خاورمیانه محسوب می‌شوند.»

نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی همچنین وعده داد که در صورت پیروزی در انتخابات الحاق منطقه غور اردن نخستین اقدام وی خواهد بود. نتانیاهو در ادامه تصریح کرد که رژیم صهیونیستی باید به مرزهای ثابتی دست یابد تا تضمین شود که کرانه باختری به منطقه‌ای مانند نوار غزه تبدیل نشود. نتانیاهو اعلام کرد که درصورت پیروزی‌اش در انتخابات کنست که روز سه شنبه برگزار خواهد شد، حاکمیت اسرائیل را بر منطقه غور اردن و شمال بحرالمیت در کرانه باختری اعمال خواهد کرد.

موقعیت جغرافیایی غور اردن

«غور اردن» یا همان «دره اردن» حدود 2400 کبلومتر مربع مساحت دارد و حدود 30 درصد کرانه باختری را شامل می شود. نزدیک به ۶۰۰۰ یهودی در منطقه غور اردن که در امتداد مرز شرقی اشغال شده کرانه باختری کشیده شده است، اسکان داده شده‌اند. رژیم صهیونیستی در جریان جنگ اعراب - اسرائیل در سال ۱۹۶۷ کرانه باختری از جمله قدس شرقی را اشغال کرد و به رغم قطعنامه های مختلف شورای امنیت این سرزمین را به اردن بازپس نداده است.

شایان ذکر است که به موجب طرح معامله قرن، رژیم صهیونیستی به طور کامل کنترل کرانه باختری را برعهده می‌گیرد و در منطقه غور اردن (منطقه‌ای میان کرانه باختری و اردن) حضور امنیتی دائمی خواهد داشت و قدس به عنوان پایتخت اسرائیل خواهد بود.

واکنش‌های بین‌المللی به وعده توسعه‌طلبانه نتانیاهو

بلافاصله پس از اظهارات توسعه‌طلبانه نتانیاهو، حماس و گروه‌های مقاومت اسلامی در غزه، حکومت خودگردان فلسطینی در رام الله، ایران، عراق، سوریه، حزب‌الله، ترکیه، سازمان ملل، کویت، قطر، عربستان و بسیاری از دیگر کشورهای عربی و اروپایی این اظهارات بنیامین نتانیاهو را خطرناک دانستند و محکوم کردند.

سخنان تهدیدآمیز نتانیاهو واکنش سازمان ملل را در نیز پی داشته است. در همین راستا آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل از طرح بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی برای ضمیمه کردن منطقه «غور اردن» و شمال «بحرالمیت» در کرانه باختری به اراضی اشغالی ابراز نگرانی کرده است. سخنگوی گوترش، در بیانیه‌ای اعلام کرد، این گام «نقض جدی قوانین بین‌المللی تلقی خواهد شد و برای عملیات ازسرگیری مذاکرات و صلح در منطقه مخرب خواهد بود.»

در یکی از مهمترین واکنش‌ها به اظهارات توسعه‌طلبانه نتانیاهو، ایمن الصفدی، وزیر خارجه اردن ضمن محکوم کردن وعده نتانیاهو برای الحاق بخش‌هایی از کرانه باختری در صورت پیروزی در انتخابات، خواستار نفی اشغالگری توسط جامعه جهانی شد. وی بامداد چهارشنبه در پیامی توئیتری نوشت: «اتحادیه عرب به صورت یک صدا وعده نخست‌وزیر اسرائیل مبنی بر الحاق شهرک‌های [یهودی نشین] و دره اردن در کرانه باختری اشغالی را محکوم می‌کند.» عبدالله دوم، پادشاه اردن نیز در واکنش به وعده‌های اخیر بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی برای الحاق کرانه باختری، منطقه غور اردن و شمال بحرالمیت به اراضی اشغالی، بر اهمیت هماهنگی تلاش‌های بین‌المللی برای مخالفت با تمامی اقدامات یک‌جانبه که می‌تواند راه حل دو کشوری در مسأله فلسطین را به شکست بکشاند، تأکید کرد.

در یکی دیگر از مهمترین واکنش‌ها محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین که پس از روی کار آمدن ترامپ مذاکرات مستقیم با تل‌آویو را به حالت تعلیق درآورده است در واکنش به اظهارات جدید نتانیاهو تهدید کرد در صورت تحمیل حاکمیت اسرائیل بر هر بخش از خاک فلسطین از جمله منطقه دره اردن، تمام توافقنامه‌های امضا شده با این رژیم لغو خواهد شد.

احمد الصحاف، سخنگوی وزارت خارجه عراق نیز با صدور بیانیه‌ای رسمی موضع عراق درباره اظهارات بنیامین نتانیاهو، درباره انضمام غور اردن و شمال بحرالمیت به اسرائیل را بیان کرد. در این بیانیه آمده که «عراق این اظهارات را که باعث موجی از خشم و اعتراض در جهان عرب و اسلام و جامعه بین‌المللی شده با قاطعیت رد می‌کند.»

حزب‌الله لبنان نیز اظهارات بنیامین نتانیاهو مبنی بر الحاق بخش‌هایی از کرانه باختری به سرزمین‌های اشغالی فلسطین را محکوم کرد. حزب الله لبنان با صدور بیانیه‌ای اظهارات نتانیاهو را نتیجه مواضع کشورهای عربی خلیج فارس در قبال اقدامات اسرائیل برشمرد و افزود که مواضع برخی کشورهای عربی خلیج فارس به مثابه فرصتی برای رژیم صهیونیستی به منظور بلعیدن سرزمین‌های عربی بیشتر است. حزب‌الله تصمیم نتانیاهو را تجاوز در حق ملت فلسطین دانست و اعلام کرد فلسطینی‌ها حق دارند در برابر هراقدامی برای اشغال سرزمین‌ خود، به مقابله و مبارزه برخیزند.

همچنین اتحادیه اروپا نیز در پی سخنان نتانیاهو نسبت به تضعیف صلح در منطقه هشدار داد. انگلیس، آلمان، ایتالیا، اسپانیا و فرانسه نیز بیانیه مشترکی را درباره وعده‌های اخیر بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی برای الحاق کرانه باختری، منطقه غور اردن و شمال بحرالمیت به اراضی اشغالی صادر کردند. این پنج کشور اروپایی در این بیانیه اظهارات اخیر نتانیاهو در خصوص الحاق کرانه باختری به اراضی اشغالی را محکوم کردند. انگلیس، آلمان، ایتالیا، اسپانیا و فرانسه همچنین نسبت به وعده‌های انتخاباتی نتانیاهو برای الحاق غور اردن و شمال بحرالمیت به اراضی اشغالی ابراز نگرانی کرده و اعلام کردند که اجرایی شدن این وعده‌ها نقض صریح قوانین بین‌المللی است. در این بیانیه آمده است: انگلیس، آلمان، ایتالیا، اسپانیا و فرانسه از تمامی طرف‌ها می‌خواهند که هیچ‌گونه اقدامی در تعارض با قانون بین‌المللی انجام ندهند تا امکان اجرای راه حل دو کشوری از بین نرود و همچنین دستیابی به فرصت تحقق صلح پایدار و عادلانه دشوارتر نشود.

اهداف وعده انتخاباتی توسعه‌طلبانه نتانیاهو

نتانیاهو در انتخابات آوریل 2019 از طریق عادی‌سازی روابط با برخی از کشورهای عربی، برخورداری از حمایت‌ دونالد ترامپ از جمله به رسمیت شناختن جولان به عنوان بخشی از خاک رژیم صهیونیستی، هدیه انتخاباتی روسیه و بهره‌برداری از امنیتی شدن فضای منطقه توانست پیروزی خود را در انتخابات قطعی کند.

اما در حال حاضر وضعیت موجود به ضرر نتانیاهو و حزب لیکود است. براساس آخرین نظرسنجی‌های انجام شده در اسرائیل، ائتلاف آبی - سفید به رهبری بنی‌گانتس برای نخستین‌بار پس از انتخابات 9 آوریل 2019 از حزب لیکود پیشی گرفته است.

از این رو نتانیاهو از طریق امنیتی کردن فضای منطقه سعی داشت همانند انتخابات آوریل 2019 به سود خود بهره‌برداری نماید. اما این بار تلاش نتانیاهو برای امنیتی کردن فضا در سرزمین‌های اشغالی از طریق انجام برخی حملات به لبنان، عراق و سوریه نیز در پی واکنش قاطع حزب‌الله و پاسخ‌های موشکی اخیر سوریه، نه تنها مفید واقع نشد بلکه به ضرر نتانیاهو رقم خورد. در این شرایط نتانیاهو مجدداً دست به دامان حمایت‌های ترامپ از خود و برنامه‌های توسعه‌طلبانه لیکود در سرزمین‌های فلسطینی شده است تا بدین تفکرات جناح مذهبی و راستگرا را به سود خود بسیج کند.

ترامپ پیشتر با انتقال سفارت به بیت المقدس و به رسمیت شناختن اشغال جولان چنین خدمتی را به نتانیاهو کرده بود. در همین راستا وی مدعی به وجود آمدن یک فرصت تاریخی برای تثبیت حاکمیت صهیونیست‌ها بر شهرک‌های کرانه باختری شد و اعلام کرد: «پس از انتشار طرح ترامپ حاکمیت اسرائیل بر دیگر شهرک‌ها را نیز به‌رسمیت خواهم شناخت.»

در همین راستا پایگاه «تایمز آو اسرائیل» طی گزارشی تأکید کرد که «پس از موافقت رئیس جمهور آمریکا با انضمام بلندی‌های جولان به رژیم صهیونیستی، نتانیاهو امیدوار است که تا پیش از انتخابات در سپتامبر سال جاری آمریکا تصمیم مشابهی درباره شهرک‌های اسرائیلی در کرانه باختری بگیرد.»

پیامدهای وعده انتخاباتی توسعه‌طلبانه نتانیاهو

سخنان نتانیاهو و وعده انتخاباتی وی در واقع عملاً موجب نابودی طرح معامله قرن می‌شود که ترامپ با ادعای بهبود وضعیت مردم فلسطین و منطقه آن را طراحی کرده است. در واقع با این سخنان نتانیاهو مشخص شد که طرح معامله قرن تنها امکانی برای صهیونیست‌ها است که اهداف امپریالیستی تاریخی خود نسبت به سرزمین‌های فلسطینی و کشورهای همسایه را عملیاتی کنند. موضوعی که موجب شده تا حتی متحدین آمریکا همچون سعودی‌ها نیز مجبور به واکنش مابله آمیز با این طرح شوند.

از طرف دیگر سخنان نتانیاهو مجدداً درستی راهبرد مقاومت و نادرست بودن روش مذاکره و گفتگو با صهیونیست‌ها را به اثبات می رساند و موجب دمیده شدن روح مقاومت و انتفاضه در میان جوانان فلسطینی خواهد شد. در همین راستا جنبش جهاد اسلامی فلسطین با اعلام جنگ خواندن سخنان نتانیاهو تأکید کرد: این سیاست‌ها نتیجه سکوت جهان در برابر جنایات فاجعه‌باری مانند «النکبه» (روز آواره کردن مردم فلسطین در 1948) و ایجاد رژیم اسرائیلی است؛ این سکوت به توطئه و شراکت برخی کشورهای ظالم در جنایات رژیم اشغالگر رسیده است.

جهاد اسلامی سپس اعلام کرد، ملت فلسطین اجازه آوارگی دوباره را نخواهد داد و در برابر سیاست‌های باطل اشغالگر غاصب خواهد ایستاد حال هر بهایی داشته باشد. این جنبش فلسطینی تأکید کرد، آرزوهای نتانیاهو با فریاد هر انقلابی و ایستادگی هر زن، کودک و سالمندی بر روی خاک فلسطین از بین خواهد رفت.

علاوه بر آن روزنامه «دیلی تلگراف» انگلیس در گزارشی به قلم «راو سانچز» نوشت: «آنچه که نتانیاهو در صورت پیروزی‌اش در انتخابات بعدی به آن دست خواهد زد به معنای از بین بردن امیدهای باقی‌مانده برای ایجاد کشور مستقل فلسطین است.» نویسنده این گزارش تصریح کرد: «نگاه بخش بزرگی در داخل اسرائیل به تصمیم نتانیاهو به این شکل است که او برای به دست آوردن آرای رای‌دهندگان راست‌افراطی تبلیغ می‌کند، ولی بسیاری این سوال را مطرح می‌کنند که آیا در صورت پیروزی‌اش، به این اقدام مبادرت خواهد کرد یا خیر.»