نقش تجارت اسلحه در روابط عربستان و آمریکا

به گزارش «راهبرد معاصر»؛ جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا اندکی پس از روی کار آمدن در سال 2021 به دلیل حمایت عربستان سعودی از دولت یمن در مبارزه با شورشیان حوثی وفادار به ایران تصمیماتی ازجمله توقف صادرات و فروش تسلیحات به ریاض اتخاذ کرد. محدودیت‌های اعمال‌شده به وسیله کاخ سفید خشم پادشاهی عربستان را برانگیخت؛ به‌ویژه اینکه ریاض بزرگترین مشتری تسلیحات آمریکایی است.

پیش از کناره گیری بایدن از قدرت، به نظر می آید دولتش در تصمیمات قبلی خود برای اعلام محدودیت های فروش تسلیحات تهاجمی به عربستان سعودی تجدیدنظر کرده است. سؤالی که مطرح می شود، اینکه لغو ممنوعیت تسلیحاتی با چه هدفی است و چگونه به تقویت پادشاهی سعودی کمک خواهد کرد؟

واشنگتن 7 هزار و 500 بمب Paveway IV به ارزش 468 میلیون دلار به عربستان ارسال خواهد کرد؛ مهماتی که از لیزر یا ماهواره برای شناسایی اهداف خود استفاده می کند

لغو ممنوعیت تسلیحاتی

ودانت پاتل، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا چندی پیش گفت، از زمان توقف فروش تسلیحات و با توجه به ثبات آتش بس در یمن، عربستان سعودی وعده های خود را نسبت به توافق عملی کرده و ایالات متحده آماده است تعهداتش را در قبال ریاض انجام دهد.

در حالی وال استریت ژورنال جزئیات اعلامیه دولت آمریکا را به نقل از مقام های دو کشور فاش کرد که ارزش مهماتی که دولت بایدن برای عربستان سعودی ارسال خواهد کرد، حدود 770 میلیون دلار است. این روزنامه گزارش کرد، محموله ها ارسال شده شامل 3 هزار بمب GBU-39 با قطر کوچک به ارزش 290 میلیون دلار است که این بمب ها مهمات به وزن 250 پوند را در اختیار عربستان قرار می دهد و می تواند از فاصله دور برای انجام حملات دقیق حتی در مناطق شهری استفاده شود.

علاوه بر این، واشنگتن 7 هزار و 500 بمب Paveway IV به ارزش 468 میلیون دلار ارسال خواهد کرد؛ مهماتی که از لیزر یا ماهواره برای شناسایی اهداف خود استفاده می کند.

 
تجدیدنظر بر مبنای منافع

اواسط ژوئن پس از آنکه بن کاردین، سناتور دموکرات و رئیس کمیته روابط خارجی سنا به کارکنانش توصیه کرد همه نظرات را درباره فروش تسلیحات بررسی کنند، سنای آمریکا بررسی قراردادهای تسلیحاتی معلق میان ایالات متحده و پادشاهی عربستان سعودی را با هدف نزدیک شدن روابط آغاز کرد.

شاید یکی از برجسته ترین دلایلی که واشنگتن روابط خود را با ریاض تقویت کرد و به ریاض بار دیگر تسلیحات داد، بهبود روابط پادشاهی سعودی با حوثی ها و ایران بود. نیویورک تایمز پیش تر گزارش کرده بود، لغو ممنوعیت فروش تسلیحات آمریکایی به عربستان سعودی اگر واقعاً درست باشد با حملات حوثی ها به کشتی‌ها در دریای سرخ هم زمان است.

طبق گزارش مؤسسه تحقیقات صلح بین المللی استکهلم، عربستان سعودی پیش از سال 2021 بزرگترین بازار تسلیحات آمریکایی بود که یک پنجم فروش تسلیحات آمریکا را به خود اختصاص داد و با سهم 8.4 درصدی از کل واردات جهانی، دومین واردکننده بزرگ جهان میان سال های 2019 تا 2023 بود.

 
ایالات متحده 75 درصد واردات تسلیحات عربستان را مان سال های 2019 تا 2023 تأمین کرده بود که شامل تحویل 67 هواپیمای جنگنده و صدها موشک برای حملات زمینی می شود.

روابط راهبردی

تحلیلگران امنیتی و سیاسی معتقدند، روابط آمریکا و عربستان سعودی با وجود اختلافاتی که در ابتدای دولت بایدن رخ داد، قدیمی و راهبردی است و در زمینه صادرات تسلیحات همکاری دارند. با وجود سردی روابط میان دو کشور در سال های اخیر، ریاض و واشنگتن همواره روابطی پایدار داشتند و دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور سابق ایالات متحده در دهه‌های گذشته تسلیحات زیادی به عربستان داد. وی معتقد بود، عربستان سعودی برای آمریکا کشوری مهم در خاورمیانه است و نمی توان از آن چشم پوشی کرد.

طبق گزارش مؤسسه تحقیقات صلح بین المللی استکهلم، عربستان سعودی پیش از سال 2021 بزرگترین بازار تسلیحات آمریکایی بود که یک پنجم فروش تسلیحات آمریکا را به خود اختصاص داد

عربستان سعودی در حال حاضر می تواند حلقه مهمی در موازنه قدرت منطقه ای باشد و ناظران معتقدند، روند مسلح کردن پادشاهی سعودی به سلاح های جدید و پیشرفته گام مهمی در شکستن یخ روابط روابط عربستان و آمریکا در همه زمینه هاست. آمریکا نمی خواهد عربستان را از دست بدهد و اجازه دهد به سمت دیگری مانند بلوک روسیه و چین برود، هرچند که عربستان روابط متعادلی با این دو کشور دارد. واشنگتن بر این باور است، کشورهای مهمی مانند عربستان بعد راهبردی آمریکا هستند و بخشی از امنیت ملی  کشور به شمار می روند.

انتظار می رود روابط دو کشور با قراردادهای تسلیحاتی و تداوم آنها باعث ایجاد صفحه جدیدی شود، آن هم در حالی که دولت بایدن پایان عمر خود را سپری می کند. در این میان، عربستان سعودی در تلاش است با آمریکا، چین و روسیه به سمت سرمایه گذاری در عرصه های مختلف حرکت کند و آمریکا از ایجاد قطب دیگری که باعث اخلال در برنامه هایش برای نفوذ به خاورمیانه در زمینه های مختلف ازجمله سرمایه گذاری و تسلیحات شود، می ترسد.

فایننشال تایمز پیش تر به نقل از مقام های ارشد آمریکایی گزارش کرده بود، واشنگتن و ریاض به انعقاد توافقنامه های دفاعی و همکاری در برنامه هسته ای غیرنظامی عربستان نزدیک هستند. این توافق‌ها بخشی از توافق گسترده‌تر با میانجی‌گری آمریکا خواهد بود که به عادی‌سازی روابط پادشاهی عربستان با اسرائیل منجر می‌شود، اما این موضوع بستگی به موافقت اسرائیل برای برداشتن گام‌هایی در راستای ایجاد کشور فلسطین دارد.