پیامدهای قدرت گرفتن ترامپ برای اروپا

به گزارش «راهبرد معاصر»؛ یکی از مهمترین دغدغه های تحلیلگران سیاسی و سیاستمداران در اروپا و کشورهای دیگر تبعات روی کارآمدن دونالد ترامپ در حوزه های سیاسی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و نظامی است. الگوی رفتاری ترامپ در دوران تصدی ریاست جمهوری در کاخ سفید از یک سری اصول پیروی می کرد که درک درست آن می تواند برای سیاست گذاری و جهت گیری درست و صحیح در حوزه سیاست خارجی مفید فایده باشد.

لحن تند ترامپ نسبت به مهاجرت و اقلیت‌ها باعث ایجاد جوی از ترس و بی‌اعتمادی نسبت به دیگر فرهنگ‌ها شد که در بسیاری از کشورهای اروپایی نیز منعکس شد

به نظر می رسد مهمترین تبعات سیاسی روی کارآمدن ترامپ برای اتحادیه اروپا شامل موارد ذیل باشد.

1. تضعیف چندجانبه‌گرایی: ترامپ انتقادهای شدیدی به نهادهای بین‌المللی و توافقات چندجانبه مانند ناتو و توافق هسته‌ای ایران (برجام) وارد کرد. این امر باعث شد که کشورهای اروپایی درباره آینده همکاری‌های چندجانبه خود تجدیدنظر کنند و به دنبال تقویت نهادهای مستقل‌تر باشند. با ابراز تردید دولت ترامپ نسبت به چندجانبه گرایی، اتحادیه اروپا بر تعهد خود به نهادهای بین المللی مانند سازمان ملل متحد و سازمان تجارت جهانی (WTO) و حاکمیت جهانی مبتنی بر قوانین به عنوان ضروری برای ثبات تاکید کرد. به نظر می رسد با روی کارآمدن ترامپ در سال جاری اروپا تلاش خواهد کرد که نقش آفرینی خود در حوزه سیاسی و بین المللی را از طریق ظهور اتحادهای جدید در آسیا و اقیانوسیه و همچنین آفریقا برای ایجاد تنوع در تعاملات ژئوپولیتیکی خود توسعه دهد. این امر در عین حال می تواند موجب بی‌ثباتی در سیاست جهانی شود. کشورهای اروپایی با عدم اطمینان نسبت به سیاست‌های ایالات متحده مواجه شده اند و مجبور خواهند شد تا راهبرد‌های جدیدی برای تعامل با آمریکا و سایر کشورها تدوین کنند.
   
   
2. حاکمیت جریانات راست افراطی: سیاست‌های ترامپ، مانند «اول آمریکا» به تقویت احساس ملی‌گرایی کمک کرد. احزاب راستگرا و ملی‌گرا توانستند با استفاده از بحران‌هایی نظیر مهاجرت، اقتصاد ضعیف، و نارضایتی عمومی قدرت بیشتری کسب کنند. این رویکرد به احزاب و گروه‌های راست افراطی در اروپا الهام بخشید تا شعارهای مشابهی را با تمرکز بر منافع ملی خود پیش ببرند. روی کار آمدن ترامپ ممکن است سبب شکل گیری همکاری‌هایی میان احزاب راست افراطی مختلف در کشورهای مختلف که هدف مشترکی دارند؛ شود.
   
   این امر موجب توسعه گرایشات ملی گرایی در اروپا خواهد شد. توسعه گرایشات ملی گرایی در اروپا چالش جدی را فراروی انسجام و همگرایی این اتحادیه خواهد داشت چرا که تمایل این دولت ها به اتخاذ سیاست های مستقل موجب سیاستهای واگرایانه و گرایشات گریز از مرکز خواهد شد.
   
   
3. توسعه احساس تبعیض و سیاست های نژادپرستانه: ظهور ترامپیسم موجب بروز موجی از ملی‌گرایی و پوپولیسم در اروپا شد. لحن تند ترامپ نسبت به مهاجرت و اقلیت‌ها باعث ایجاد جوی از ترس و بی‌اعتمادی نسبت به دیگر فرهنگ‌ها شد که در بسیاری از کشورهای اروپایی نیز منعکس شد. این امر می‌تواند موجب تقویت ناسیونالیسم ضد مهاجرت گردد. این امر می تواند موجب رشد گرایشات نژاد پرستانه و روی کارآمدن احزاب افراطی شود. روی کارآمدن احزاب متمایل به راست در اروپا مثل حزب جمهوری خواه ایتالیا به رهبری جورجیا ملونی، حزب آزادی هلند به رهبری گرت ویلدز، حزب قانون و عدالت لهستان به رهبری یاروسلاو کاچینسکی، حزب بریتانیای مستقل به رهبری نیل همیلتون، حزب ملی فرانسه به رهبری مارین لوپن و... نشان از گرایشات ملی گرایی و ضد مهاجرتی است. با افزایش نفوذ احزاب راست‌گرا و ناسیونالیست در کشورهای عضو، ممکن است سیاست‌های مهاجرت به سمت سخت‌گیری بیشتر پیش برود. این می‌تواند شامل محدودیت‌هایی برای ورود پناهندگان، تسریع روند اخراج افراد غیرقانونی و کاهش برنامه‌های حمایت اجتماعی برای مهاجران باشد. با توجه به نیاز بعضی از کشورهای اروپایی به نیروی کار خارجی این سیاستهای می تواند بر اقتصاد این کشورها تاثیر منفی داشته باشد. 
   

   با افزایش نفوذ احزاب راست‌گرا و ناسیونالیست در کشورهای عضو، ممکن است سیاست‌های مهاجرت به سمت سخت‌گیری بیشتر پیش برود

4. سیاست‌های ضد اتحادیه اروپا: حمایت ترامپ از احزاب راست افراطی که مخالف اتحادیه اروپا هستند، مانند حزب آزادی هلند یا جبهه ملی فرانسه (اکنون تجمع ملی)، قدرت یافتن این گروه‌ها را تسریع کرد، چراکه آن‌ها توانستند از اظهارات وی برای مشروعیت‌بخشی به مواضع خود بهره ببرند. این امر می تواند گرایشات ملی گرایانه و استقلال طلبانه از اتحادیه اروپا را توسعه دهد. علاوه بر آن سیاستهای ترامپ و اعلام عدم تعهد به هزینه های مالی ناتو می تواند موجب افزایش سهم بودجه های دفاعی اعضاء ناتو شود. همچنین کاهش تعهدات آمریکا نسبت به اتحادیه اروپا و تمایل به افزایش همکاری ترامپ و پوتین، نگرانی اروپا از تهدیدات روسیه به دلیل حمایت از اوکراین را افزایش خواهد

به طور کلی، دوره ریاست جمهوری دونالد ترامپ نه تنها با چالش هایی برای اتحادیه اروپا همراه خواهد بود، بلکه لحظاتی را برای ارزیابی مجدد در رابطه با نقش آن در سطح جهانی ارائه خواهد کرد. دوره ای که هم زمینه عدم اطمینان و هم فرصت هایی با هدف بازتعریف ائتلاف ها بر اساس منافع مشترک به جای وابستگی را به وجود خواهد آورد.