لزوم توجه جدی به سرمایه‌گذاری مولد

به گزارش «راهبرد معاصر»؛ یکی از عمده عوامل دوری از رشد اقتصادی مطلوب، توجه نداشتن به سرمایه گذاری مولد است. آنچه آمار و ارقام نشان می دهد، این است که سرمایه هست، ولی سرمایه گذاری مولد صورت نمی گیرد. 

کشورهای که رشد اقتصادی پایینی دارند، از کمبود سرمایه رنج می برند یا از کمبود نیروی انسانی. البته پایین بودن تکنولوژی و  بهره وری نیز بی تأثیر نیست، ولی با توجه به پیشرفت تکنولوژی، در دنیای سرمایه داری نیاز اول اقتصاد سرمایه گذاری است. 

با توجه به شرایط اقتصادی کشور، دولت های مختلف تمام تلاش خود را به کار گرفتند در بهترین حالت حقوق و دستمزد کارمندان و هزینه های جاری دولت را تأمین کنند

در سال‌های اخیر اقتصاد ایران از این موضوع رنج برده و تقریباً در یک دهه گذشته متوسط سرمایه گذاری خالص در اقتصاد کشور صفر بوده است؛ یعنی سرمایه گذاری انجام شده فقط صرف جبران استهلاک سرمایه موجود بوده است و به تبع آن نیز متوسط رشد اقتصادی هم صفر بوده است. 

رابطه مستقیم بین سرمایه گذاری و رشد اقتصادی و سرمایه گذاری وجود دارد. بنابراین چاره ای جز جذب سرمایه داخلی و خارجی وجود ندارد. 

ابتدا باید بدانیم سرمایه گذاری داخلی چرا جذب نمی شود. جواب کاملا معلوم است. نخست، اینکه اعتماد به تولید مولد وجود ندارد و دوم، اینکه سود بازارهای غیر مولد در ایران زیاد است. فاصله بین سود غیر مولد و سود مولد آنچنان زیاد است که سرمایه گذاران به سختی متقاعد می شوند در بازار تولید زا وارد شوند. 

آمار نشان می دهد، بیش از ۴۰ میلیارد دلار ارز و بیش از ۳۰ میلیارد دلار طلا در دست مردم موجود است که اگر وارد بخش تولیدی شوند، می توانند مشکل سرمایه ثابت و در گردش را حل کنند؛ اما به دلایل مختلف ترجیح مردم موضوع دیگری است. بنابراین با وجود سرمایه زیاد در کشور همچنان بخش تولید کشور نیازمند سرمایه گذاری کلان است. 

در سرمایه گذاری بخش دولتی نیز وضعیت نامناسب است. با توجه به شرایط اقتصادی کشور، دولت های مختلف تمام تلاش خود را به کار گرفتند در بهترین حالت حقوق و دستمزد کارمندان و هزینه های جاری دولت را تأمین کنند؛ لذا پول مازادی برای سرمایه گذاری بخش دولتی برای تولید و هزینه های عمرانی وجود ندارد. 

واقعیت اینکه در شرایط فعلی سرمایه های خصوصی و دولتی توان و تمایل برای سرمایه گذاری مولد تولید وجود ندارند.

روش دیگر برای تأمین سرمایه، استفاده از سرمایه گذاری خارجی است؛ اما سالیان سال به دلایل متعدد در کشورمان حضور ندارد. بالاخره تحریم ها فقط شامل کالاها نیست و شرکت های بزرگ دنیا نیز از سرمایه گذاری در ایران‌ منع شدند. دولت های متخاصم که روی خوش نمی دهند و دولت های دوست نیز باید برادری خود را اثبات کنند. 

با وجود اینکه ایران تفاهم نامه ۲۵ ساله با چین منعقد کرده، اما این تفاهم نامه عملیاتی نشده است. اکنون در سال سرمایه گذاری در تولید باید موانع سرمایه گذاری رفع شوند. سرمایه گذاری متغیر حساس و ترسوست و به محض احساس خطر وجود نخواهد داشت. بنابراین دولت باید هدف اصلی اش را ثبات سیاسی و در ادامه، ثبات اقتصادی قرار دهد و متغیرهای کلان از ثبات نسبی برخوردار باشند. 

این شرط الزامی است؛ یعنی اگر امنیت سرمایه تأمین نشود، بعید است سرمایه در جهت درست و مولد حرکت کند. یا تمام سرمایه در مسیر تولید قرار نمی گیرد یا اینکه به‌طور کلی از چرخه تولید خارج می شود. با توجه به روند سفته بازی و دلالی در اقتصاد کشور، انتظار سرمایه گذاری بدون تأمین شرط امنیت معقول نیست.

اکنون در سال سرمایه گذاری در تولید باید موانع سرمایه گذاری رفع شوند. سرمایه گذاری متغیر حساس و ترسوست و به محض احساس خطر وجود نخواهد داشت

دولت و مجلس شورای اسلامی در نخستین سال کار خود هستند و با محوریت وفاق می توانند در حوزه اقتصاد و سرمایه گذاری هماهنگ باشند. در این میان برای تشکیل و جذب سرمایه های مالی نیاز به سرمایه اجتماعی وجود دارد و سرمایه اجتماعی مبتنی بر اعتماد عمومی است. 

مردم باید احساس کنند دولت ها همیشه در کنارشان هستند. بنابراین دولت چهاردهم باید سرمایه اجتماعی را ترمیم کند. انتخابات اخیر نشان داد رئیس‌جمهور می تواند با تکیه بر این سرمایه اجتماعی، سرمایه لازم را برای تولید مولد تأمین کند.