واکاوی اهداف سفر لاریجانی به منطقه

به گزارش «راهبرد معاصر»؛ پس از توقف جنگ میان ایران و رژیم صهیونیستی، برخی نهادهای بالادستی با هدف دفاع از کشور تغییرات قابل توجهی را در دستور کار قرار دادند که یکی از مهم‌ترین اقدامات انجام شده، انتخاب علی لاریجانی به عنوان دبیر شورای عالی امنیت ملی است. پس از این انتصاب، لاریجانی سفری چند روزه به منطقه (عراق و لبنان) با هدف برقراری نظم منطقه‌ای و بازتنظیم ارتباطات دوسویه میان کشورها انجام داد.

لاریجانی قبل از پرواز به بغداد، در پاسخ به خبرنگاران یکی از اهداف این سفر را امضای موافقتنامه امنیتی جدید میان ایران و عراق عنوان کرده بود

وی در ابتدا به بغداد سفر کرد و در آنجا بر اهمیت نیروهای مقاومت (حشدالشعبی) و بستن پیمان امنیتی میان دو کشور تأکید کرد. لاریجانی بعد از رایزنی‌های سیاسی میان سیاستمدار ایرانی با مقام های عراقی، بغداد را به سمت بیروت ترک و در بیروت پس از ملاقات‌های سیاسی سطح بالا، بر اهمیت استقلال کشور لبنان و نقش حزب‌الله در امنیت این کشور تأکید کرد. با وجود این، افراد و گروه‌های ضدمقاومت مانند جریان «نیروهای لبنانی» و شخص سمیر جعجع اقدام به فتنه انگیزی در محیط داخلی لبنان کردند. این توطئه در جریان کنفرانس خبری دبیر شورای عالی امنیت ملی به روشنی قابل مشاهده بود.

سفر لاریجانی به بغداد به دلایل موضوعات گسترده و امنیتی دارای اهمیت ویژه برای سیاست‌گذاران است. عراق به دلیل حائل بودن میان ایران و رژیم صهیونیستی، نقشی امنیتی برای دو طرف دارد. صهیونیست‌ها در حملات هوایی خود علیه تمامیت ارضی ایران به صورت غیر قانونی از آسمان عراق بهره بردند و این موضوع سبب شد برخی مقام های عراقی درباره این اقدام اعتراض خود را علنی اعلام کنند.

علاوه بر این، موضوعات مشترک مذهبی میان تهران و بغداد همچون اقدامات اخیر کردها جزو موارد حائز اهمیت است. لاریجانی قبل از پرواز به بغداد، در پاسخ به خبرنگاران یکی از اهداف این سفر را امضای موافقتنامه امنیتی جدید میان ایران و عراق عنوان کرده بود. با پیش زمینه یاد شده، دو طرف تفاهم نامه امنیتی با یکدیگر امضا کردند که در نتیجه آن به کشوری ثالث اجازه نخواهند داد تا از قلمرو آنان علیه دیگری استفاده شود. اینگونه توافق نامه‌ها به میزان امنیت داخلی دو کشور کمک شایانی می‌کند و در منطقه‌ ثبات را برقرار خواهد کرد.

پس از بغداد، لاریجانی با هدف رایزنی‌های راهبردی دیپلماتیک راهی بیروت شد. در این سفر با نبیه بری رئیس مجلس، ژورف عون رئیس جمهور و نواف سلام نخست وزیر لبنان دیدار کرد. وی در میانه گفت‌وگوها ادعای دخالت تهران در امور داخلی لبنان را مخالف سیاست‌های تهران دانست و بارها گفت، رژیم صهیونیستی و نیروهای غربی در بی‌ثباتی منطقه و لبنان نقش عمده‌ای داشته‌اند. این سفر در حالی انجام شد که دولت لبنان به تازگی با نادیده گرفتن حق شیعیان تصمیم گرفت تصمیم جنجال برانگیز «خلع سلاح» حزب الله را مطرح کند.

سال‌های اخیر نیروهای لبنانی به کمک نیروهای مقاومت به ویژه حزب‌الله توانستند بارها جلوی رژیم صهیونیستی بایستند. با این حساب خلع سلاح نیروهای مقاومت برابر است با تضعیف امنیتی لبنان در برابر دشمن. با این حساب در دیدارهای دیپلماتیک باید انگیزه‌های و منافع دشمن در تصمیمات داخلی کشورها در نظر گرفته شود. اگر بدون در نظر گرفتن ابعاد تأثیرگذاری نیروهای مقاومت در امنیت کشور از میزان اختیارات آنها کاسته شود، در وهله نخست بدون صرف هزینه‌ای از سوی بیگانگان، رژیم صهیونیستی و حامیان غربی اش سودکلانی به دست خواهند آورد.

در عرصه اقتصادی این سفر می‌تواند بسترهایی برای پشتیبانی غیرمستقیم از توان پایداری حزب‌الله ایجاد کند

به این ترتیب لاریجانی در سفر به لبنان به اهمیت نیروهای مقاومت در منطقه پرداخت. نکته کلیدی آنکه عجله آمریکا و رژیم صهیونیستی برای تغییر نظام در غرب آسیا سبب شده است تهران هرچه سریع‌تر تصمیمات راهبردی درباره موضوعات شرق مدیترانه اتخاذ کند.

سفر اخیر لاریجانی، از چهره‌های برجسته دیپلماسی جمهوری اسلامی به بغداد و بیروت در بحبوحه تحولات حساس منطقه حامل پیام آشکاری درباره تداوم حمایت راهبردی تهران از جبهه مقاومت، به‌ویژه حزب‌الله لبنان است. نخست در سطح سیاسی ـ امنیتی، لاریجانی با گفت‌وگو با مقام‌های عراقی و لبنانی بر نقش بی‌بدیل حزب‌الله در بازدارندگی در برابر رژیم صهیونیستی و ضرورت تقویت آن از مسیر همکاری‌های تهران با دولت و ملت لبنان تأکید کرد.

دوم، آنکه در حیطه دیپلماسی عمومی حضور لاریجانی پیامی روشن به افکار عمومی منطقه و جهان مخابره می‌کند که ایران علاوه بر پایبندی به اصول ثبات و امنیت جمعی، حمایت از حزب‌الله را بخشی جدانشدنی از راهبرد خود می‌داند و از هیچ فرصتی برای تحکیم این پیوند دریغ نخواهد کرد. 

در نهایت، در عرصه اقتصادی این سفر می‌تواند بسترهایی برای پشتیبانی غیرمستقیم از توان پایداری حزب‌الله ایجاد کند؛ از جمله از رهگذر طرح‌های انرژی، تجارت و سرمایه‌گذاری میان ایران، عراق و لبنان که به کاهش فشار اقتصادی بر این محور کمک می‌کند.

این سفر را باید بخشی از روندی دید که در آن چهره‌های باتجربه سیاست خارجی برای هدایت و تقویت محور مقاومت در برابر فشارهای جدید وارد میدان شده‌اند و راهبرد «تعامل و بازدارندگی هوشمند» جمهوری اسلامی را تکمیل می‌کنند.