فعال‌سازی غیرقانونی «مکانیسم ماشه»
به گزارش «راهبرد معاصر»؛ وزارت امور خارجه در بیانیه ای اقدام سه کشور اروپایی را برای بازگرداندن قطعنامه‌های خاتمه‌یافته شورای امنیت به وسیله سوءاستفاده از سازوکار حل‌وفصل اختلاف برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ غیرقانونی خواند و اعلام کرد: جمهوری اسلامی ایران اقدام سه کشور اروپایی فرانسه، آلمان و انگلیس در سوءاستفاده از سازوکار حل و فصل اختلاف برجام برای بازگرداندن قطعنامه‌های شورای امنیت که سال ۲۰۱۵ میلادی به موجب قطعنامه ۲۲۳۱ و برجام خاتمه یافته بودند، به‌عنوان اقدامی غیر قانونی، ناموجه و تحریک‌آمیز محکوم می‌کند.
این دولت‌ها حتی به تفاهم جمهوری اسلامی ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ۹ سپتامبر توجهی نکردند و با وجود استقبال جامعه بین‌المللی، آن را نادیده گرفتند
بیانیه می افزاید: قطعنامه شماره ۲۲۳۱ شورای امنیت به‌عنوان بخش لاینفک برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) با تأیید برجام در ضمیمه قطعنامه، بر ماهیت صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران صحه گذاشت، شبهه‌های نادرست مطرح‌شده را درباره ماهیت برنامه هسته‌ای ایران رفع و همزمان تدابیر راستی‌آزمایی سختگیرانه‌ای درباره آن معرفی کرد. به موجب قطعنامه ۲۲۳۱، همه قطعنامه‌های شورای امنیت که از سال ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۰ میلادی علیه ایران وضع شده بود، خاتمه یافت و مقرر شد موضوع هسته‌ای ایران سپتامبر از دستور کار شورای امنیت خارج شود.
وزارت امور خارجه تأکید کرد: اقدام مخرب سه کشور اروپایی برای بازگرداندن قطعنامه‌های لغوشده شورای امنیت در حالی انجام می شود که تأسیسات هسته‌ای تحت پادمان ایران مورد حملات غیرقانونی رژیم صهیونیستی و آمریکا قرار گرفته است و آسیب دیده‌اند؛ حملاتی که آشکارا منشور ملل متحد را نقض کرده، صلح و امنیت بین‌المللی را به مخاطره انداخته و بنیان‌های رژیم عدم اشاعه را به شدت تضعیف کرده است. سه کشور اروپایی نه تنها از محکوم‌کردن این اقدامات تجاوزکارانه خودداری کردند، بلکه با سوء استفاده از سازوکار حل اختلاف برجام، مرتکب اقدام غیرقانونی مضاعفی می‌شوند.
بیانیه تأکید کرد: این دولت‌ها حتی به تفاهم جمهوری اسلامی ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ۹ سپتامبر توجهی نکردند و با وجود استقبال جامعه بین‌المللی، آن را نادیده گرفتند؛ در حالی که مهم ترین بهانه آنها برای اسنپ بک، همکاری نکردن ایران و آژانس عنوان شده بود. علاوه بر این، پیشنهاد منطقی ایران که خود نسبت به معقول بودنش اعتراف کردند نیز به بهانه‌های واهی نادیده گرفتند، زیرا از ابتدا به دنبال مطامع سیاسی زیاده‌خواهانه خود بوده‌اند.
مرتضی مکی، کارشناس مسائل بین‌الملل درباره اقدامات غیرقانونی تروئیکای اروپایی در فعال سازی «مکانیسم ماشه» به «راهبرد معاصر» گفت: واکنش وزارت امور خارجه به مصوبه شورای امنیت سازمان ملل متحد واکنش سیاسی درستی نسبت به اقدام تروئیکای اروپایی است. متأسفانه سازوکار نهادهای بین المللی به گونه ای است که در چارچوب نظام قدرت طرح می شود و حقوق بین الملل براساس موازین عدالت اجتماعی نیست، بلکه براساس نفوذ و اعمال فشار کشورهای قدرتمند دنیاست.
وی افزود: جمهوری اسلامی ایران پیش تر ادله سیاسی و حقوقی خود را درباره غیر موجه بودن تحرکات تروئیکای اروپایی در فعال سازی «مکانیسم ماشه» مطرح کرده بود. عراقچی در مذاکره ای که با تروئیکای اروپایی داشت، در بیانیه های صادر شده، پست های شبکه های اجتماعی و مقاله های منتشر شده درباره این موضوع بارها تأکید کرد که تروئیکای اروپا اقدامی غیر قانونی مرتکب شده است.
کارشناس مسائل بین‌الملل معتقد است: به نظر می آید با یک معجزه بتوان فرآیند فعال سازی «مکانیسم ماشه» را آن هم دست کم برای 6 ماه آینده به تعوبق انداخت. باید منتظر نشست عمومی مجمع سازمان ملل متحد و تحولاتی که در سفر هیئت ایرانی رخ می دهد باشیم، زیرا امکان دارد دریچه ای برای گفت وگو و دیپلماسی باز باشد؛ در غیر این صورت هفته آینده باید شاهد بازگشت تحریم های سازمان ملل متحد باشیم.
مکی درباره مواضع حمایتی روسیه و چین از ایران گفت: تنها رخدادی که تا حدودی می تواند بار سیاسی و اقتصادی فعال سازی «مکانیسم ماشه» را کم کند، مواضع روسیه و چین است. به ویژه چین که عمده نفت ایران را خریداری می کند. روس ها اعلام کردند بازگشت تحریم ها را به رسمیت نمی شناسند، چینی ها هم موضع نسبتاً محتاطانه ای گرفتند و این روند را محکوم کردند. به هر حال مواضع چین و روسیه و سفر رئیس جمهور به نیویورک می تواند اقداماتی در راستای کاهش فشارها و جلوگیری از فعال سازی «مکانیسم ماشه» یا کاهش فشار حداکثری آمریکا و اروپا به ایران باشد.
تنها رخدادی که تا حدودی می تواند بار سیاسی و اقتصادی فعال سازی «مکانیسم ماشه» را کم کند، مواضع روسیه و چین است
وی یادآور شد: بازگشت تحریم ها و فعال سازی «مکانیسم ماشه» شرایط سیاسی و اقتصادی را پیچیده می کند. جمهوری اسلامی ایران برای کاهش تأثیر فشارها در عرصه داخلی و خارجی باید تصمیمات کلانی در اسرع وقت و با شجاعت تمام اتخاذ کند. راهبرد جمهوری اسلامی ایران باید بر این مبنا قرار بگیرد، با توجه به فشارهای سیاسی و اقتصادی همچنان برنامه هسته ای صلح آمیز خود را بدون انحرافی در آن ادامه دهد.
کارشناس مسائل بین‌الملل تصریح کرد: طرف های غربی به ویژه آمریکا و رژیم صهیونیستی به دنبال بهانه ای برای تجاوز نظامی به ایران هستند و باید تلاش کرد بهانه لازم به آنها داده نشود و شرایط «نه جنگ، نه صلح» را به گونه ای مدیریت کرد که احتمال تجاوز نظامی کاهش یابد.
مکی گفت: با مدیریت درست می توان جامعه را به نحوی مدیریت کرد که فشارها کمتر بر مردم احساس شود و شرایط را به سویی پیش برد که بحران آفرینی های آمریکا، اروپا و رژیم صهیونیستی در ایران تا حد ممکن کاهش یابد و توطئه هایشان شکست بخورد.