چندی پیش خبر آزادی «الیزابت تسورکوف» در سطح جهانی به میان آمد و لابهلای اخبار گم شد؛ او یک زن اسرائیلی ۳۸ ساله است که تابعیت روسیه را هم دارد.
الیزابت دوره کارشناسی ارشد خود را در دانشگاه تلآویو گذراند و در مقطع دکتری رشته علوم سیاسی، در دانشگاه پرینستون آمریکا مشغول به تحصیل بود. او سال ۲۰۲۳ برای تحقیقات پایاننامه خود، با پاسپورت روسی، وارد عراق شد؛ اما پس از مدتی دستگیر گردید.
اسرائیل و آمریکا مدعی شدند که کتائب حزبالله عراق، این زن دانشجو را بدون هیچ دلیلی، ربوده است. البته روسیه هیچ ادعایی درباره او نداشت.
آنها میگفتند که تسورکوف با هدف انجام پژوهشهای مورد نیاز پایاننامه خود، به عراق سفر کرده بود. اما شیوه آزادی و فعالیتهای او در یک دهه گذشته، چهرهای غیر از یک محقق ساده را به نمایش میگذارد.
خبر آزادی الیزابت را ترامپ شخصا در فضای مجازی اعلام کرد. بنیامین ویتس، سردبیر نشریه «لا فار» که شعارش «انتخابهای دشوار برای امنیت ملی» است، ضمن انتقاد از ترامپ در موضوعات مختلف، او را بابت آزادی الیزابت تسورکوف، شایسته تقدیر میداند و دراینباره مینویسد: «امروز میخواهم بدون کنایه و باصداقت کامل از رئیسجمهور ترامپ تشکر و تمجید کنم. او به خاطر آزادی الیزابت تسورکوف شایسته تقدیر است. ترامپ این کار را بهدرستی انجام داد.»
طبق این گزارش، آمریکا ممکن بود عراق را صرفا به خاطر این زن اسرائیلی، در لیست کشوری که در «بازداشتهای خودسرانه یا آدمرباییهای غیرقانونی دست دارد»، قرار دهد.
این اقدامات از سوی آمریکا درحالی است که او، تبعه ایالات متحده نیست.
به گزارش منابع اسرائیلی، بنیامین نتانیاهو پس از آزادی تسورکوف، با ترامپ صحبت و از او تشکر کرد. پس از رسیدن این زن اسرائیلی به سرزمینهای اشغالی، نتانیاهو شخصا با او تماس گرفت و از آزادیش، ابراز رضایت داشت.
آحارونوت نوشت: نتانیاهو به الیزابت گفته است: «ما برای آزادی شما بسیار سخت تلاش کردیم. از دیدن شما در خانه خوشحالم و خوشحالم که اینجا هستید.»
نتانیاهو همچنین در بیانیهای بر تلاشهای مارکو روبیو، وزیر امور خارجه ایالاتمتحده، آدام بوهلر، فرستاده ویژه آمریکا در امور گروگانها و گال هیرش، فرستاده ویژه اسرائیل در امور گروگانها، به خاطر آزادی تسورکوف تأکید کرد.
اسحاق هرتزوگ، رئیس رژیم صهیونیستی نیز گفت: «پایان کابوسی که الیزابت تسورکوف پشت سر گذاشت، یک خبر خوب بزرگ است.»
وبسایت بنیاد صهیونیستی «فدراسیونهای یهودی» (Jewish Federations) پس از آزادی تسورکوف در بیانیهای نوشت: «این فدراسیون به دلیل آزادی الیزابت بسیار هیجانزده و سپاسگزار است. مقاومت و شجاعت او در طول اسارتش باید منبع الهام برای همه باشد.»
به گزارش روزنامه تایمز اسرائیل، برای الیزابت تسورکوف پس از ورود به اسرائیل، پروتکل صهیونیستهای آزادشده از غزه، اجرا شد.
باوجودآنکه تسورکوف با پاسپورت روسی به عراق رفته بود، پس از آزادی، با همراهی تیم امنیتی آمریکا، به سفارت ایالاتمتحده منتقل شد و سپس به اسرائیل رفت.
اعلام آزادی او در اسرائیل، توسط موساد انجام شد. دیوید بارنیا، رئیس موساد در بیانیهای از آزادی تسورکوف تشکر کرد.
پس از اعلام خبر، مادر الیزابت با رادیوی ارتش رژیم بهعنوان یک ارگان نظامی مصاحبه کرد و گفت میدانم شخص رئیسجمهور آمریکا برای آزادی او تلاش کرد.
الیزابت تسورکوف، در سال ۲۰۰۹ در توییتی اعتراف کرده بود: «من در اطلاعات [ارتش] بودم. اما در ارتش اسرائیل زنانی هم در نقشهای رزمی هستند. مثلاً خواهرم در واحد مهندسی رزمی بود.»
وبسایت کرادل (cradle) در گزارشی اختصاصی نوشت: «الیزابت تسورکوف به مدت ۳ ماه بهطور غیرقانونی از لبنان بازدید کرد. سرویسهای امنیتی لبنان در حال انجام تحقیقات برای شناسایی افرادی هستند که ممکن است تسورکوف با آنها ارتباط برقرار کرده باشد. او کسی است که در طول جنگ سال ۲۰۰۶ علیه لبنان، در اطلاعات ارتش اسرائیل خدمت میکرد.»
رسانهها و چهرههای امنیتی غربی مدعی هستند که تسورکوف برای تحقیق درباره جنبش صدر، بهعنوان بخشی از مطالعات دکترای خود در دانشگاه پرینستون، به عراق رفته بود.
اما اگر به اطلاعیههای این دانشگاه مراجعه کنیم، مشخص میشود که دانشگاه پرینستون، دانشجویان خود را از سفر به عراق منع کرده است. لیست زیر در سال ۲۰۲۳ (همان سالی که تسورکوف به عراق رفت) منتشر شده بود. بنابراین، تسورکوف برای هر کاری میتوانست به عراق رفته باشد، غیر از تحقیقات دانشگاهی.
به گزارش انستیتو تحقیقاتی فارین پالیسی، اقدامات الیزابت بر اساس شبکه وسیعی از ارتباطاتی است که در سراسر خاورمیانه و بهویژه در سوریه ایجاد کرده بود. او به زبانهای عبری، عربی رسمی، روسی و چندین گویش عربی محلی، مسلط است.
تحقیقات او بر سوریه و عراق متمرکز بوده و مبتنی بر کار میدانی گسترده در سوریه، عراق، اردن، ترکیه، اسرائیل و فلسطین است. تسورکوف بهعنوان مشاور با شورای آتلانتیک و گروه بحران بینالمللی همکاری دارد.
جنگهای داخلی، مذهبگرایی، فرقههای مختلف، موضوع زنان و مسائل حقوق بشر ازجمله حوزههای فعالیت اوست.
چنین شبکه گستردهای از ارتباطات در منطقه، بهویژه در شرایط بحرانی عراق و سوریه، بدون حضور و پشتیبانی سرویس امنیتی اسرائیل، عملا غیرممکن است.
به گزارش رادیو فردا، رسانه وابسته به CIA، او تاکنون سفرهای گستردهای به کشورهایی که خصومت عمیقی با اسرائیل دارند، داشته است.
او با پوشش محلی عراق در میان مردم مناطق مختلف این کشور حاضر میشد و به زبان عربی به طور مسلط صحبت میکرد. لازم به ذکر است که تسلط به چند زبان با گویشهای محلی، از ویژگیهای مشهور برخی جاسوسان اسرائیل است.
تسورکوف یکی از نویسندگان کتاب Breaking Ghouta است. این کتاب، که توسط اندیشکده آمریکایی «شورای آتلانتیک» منتشرشده، گزارشی از منطقه غوطه شرقی در سوریه ارائه میدهد. این گزارش دولت اسد را به استفاده از بمبهای شیمیایی متهم میکند. همان بهانهای که در سال ۲۰۱۸ باعث حمله آمریکا، انگلیس و فرانسه به سوریه شد. بهانهای که به اثبات نرسید.
تسورکوف بهعنوان تحلیلگر جنگ سوریه شهرت یافت. او از عواملی نفوذی است که در سوریه برای سرنگونی دولت اسد تلاش میکرد. به گزارش برخی منابع، تسورکوف تماس نزدیکی با فرماندهان گروههای تروریستی ازجمله جبهه النصره وابسته به القاعده داشت.
تسورکوف ادمین اکانت توییتری «Women Know MENA» است. این اکانت در موضوع زنان خاورمیانه و آفریقا فعالیت دارد. او در سال ۴۰۱ نیز در موضوع زنان ایران، فعالیتهای محدودی داشت.
این جاسوس اسرائیلی همچنین پژوهشگر ارشد موسسه «نیو لاینز» (New Lines Institute) است. موسسهای اسرائیلی که در قدس اشغالی(اورشلیم) واقع شده.
این موسسه درباره تسورکوف میگوید: «تحقیقات او بر اساس شبکه بزرگی از ارتباطات است که او در سراسر خاورمیانه، بهویژه در سوریه، عراق و فلسطین ایجاد کرده است. الیزابت در سوریه، اردن، عراق، ترکیه و سایر کشورهای منطقه کار میدانی انجام میدهد.»
یدیوعوت آحارونوت در گزارشی نوشت: «ترتیبات آزادی او پیچیده بود و شامل ارتباطات بین مقامات امنیتی و انتقال او بین دو مکان میشد. سخنگوی وزارت خارجه ایالاتمتحده به این روزنامه گفت که آزادی او پس از همکاری با السودانی، نخستوزیر عراق، صورت گرفت.»
بر اساس گزارش روزنامه سعودی الشرق الاوسط، آمریکا برای آزادی او، عراق را به استفاده از ابزار نظامی تهدید کرد.
برخی منابع خبری مدعی شدند که تسورکوف قرار بود با چند تن از زندانیان حزبالله در اسرائیل، مبادله شود.
برخی منابع دیگر نیز میگویند که قرار بود آزادی او، با آزادی محمدرضا نوری (ابوعباس)، چهره ایرانی زندانی در عراق، مبادله گردد./همشهری