ترامپ و تغییر نظام ونزوئلا به بهانه نفت
به گزارش «راهبرد معاصر»؛ صرف نظر از نیت ایالات متحده درباره ونزوئلا، احتمالاً دونالد ترامپ به دنبال نفت این کشور نیست. گمانهزنیهای زیادی درباره علاقه ایالات متحده به بزرگترین ذخایر نفتی جهان وجود دارد و حرف و حدیث های مشابهی درباره بولیوی و لیتیوم آن در سال ۲۰۱۹ بر سر ایالات متحده سنگینی میکرد.
تیم امنیت ملی ایالات متحده برای برنامهریزی گامهای بعدی خود درباره ونزوئلا، پس از تماس تلفنی بینتیجه ترامپ و نیکولاس مادورو تشکیل جلسه داد
با توجه به شکایت مکرر رئیس جمهور آمریکا مبنی بر اینکه واشنگتن باید پس از حمله به عراق «جریان انتقال نفت» را به روی این کشور می بست، زیرا به نظر میآمد منافع تجاری بخش زیادی از سیاست خارجی ترامپ را تعیین میکند، اقدامش علیه ونزوئلا جای تعجب دارد.
در حالی که برخی قانونگذاران جمهوریخواه گفتهاند ثروت نفتی ونزوئلا دلیل حمله است، این موضع رسمی دولت ترامپ نیست. در واقع، واضحترین موضع درباره تهدید نفت ونزوئلا (به جز کشورهای همسایه) از سوی خود دولت کاراکاس، در نامه ارسال شده به اوپک مطرح شد و واشنگتن را عامل دزدیدن ثروت معدنی این کشور معرفی کرد.
پدرو بورلی، عضو سابق هیئت مدیره شرکت نفت دولتی و مشاور گروههای مخالف ونزوئلا گفت: این روایت ونزوئلاست. هیچ بیانیه رسمی از سوی ایالات متحده درباره پیگیری نفت ونزوئلا صادر نشده است.
دلیل اعلام شده دولت ترامپ برای افزایش حضور نظامی در منطقه، که شامل گروه ضربت ناو هواپیمابر و ۱۵ هزار سرباز میشود، مبارزه با قاچاق مواد مخدر است. اما این توجیه با عفو رئیس جمهور سابق هندوراس که یکی از بزرگترین قاچاقچیان مواد مخدر در تمام دوران بود، به سختی قابل تطبیق است.
طبق گزارشها، تیم امنیت ملی ایالات متحده به تازگی برای برنامهریزی گامهای بعدی خود درباره ونزوئلا، پس از تماس تلفنی بینتیجه اواخر نوامبر بین ترامپ و نیکولاس مادورو، رئیس جمهور ونزوئلا تشکیل جلسه داد. این کشور و کل منطقه از مداخله ایالات متحده و پیامدهای احتمالی آن بیمناک هستند.
303 میلیارد دلیل وجود دارد که باور کنیم ایالات متحده در ونزوئلا انگیزههای پنهانی دارد، زیرا این رقم تعداد بشکه های نفتی است که این کشور به عنوان ذخایر اثبات شده در اختیار دارد (بزرگترین حجم در جهان). ونزوئلا به تنهایی تقریباً 17 درصد ذخایر نفت جهان را تشکیل میدهد.
مشکل این است تولید نفت ونزوئلا کمتر از یک درصد کل تولید نفت جهان را تشکیل میدهد. این اختلاف، مادورو و پیش از وی هوگو چاوز و هر رهبر ونزوئلایی را از اواسط دهه ۱۹۷۰ نگران کرده است. دقیقاً همین اختلاف است که باعث شد قانونگذار جمهوریخواه آمریکایی «روز بزرگی» را برای شرکتهای نفتی آمریکایی و شرکتهای خدمات میدان نفتی پس از پایان انقلاب بولیواری پیشبینی کند.
ونزوئلا سرشار از نفت است و این نفت پیش تر کشف شده بود. کمربند اورینوکو، با نفت سنگین و قیرمانندش، گورستان دایناسورها و گاهی گواهی بر قدرت شرکتهای نفتی است که برای حفاری به آنجا میروند. شورون، تنها شرکت نفتی آمریکایی که در آنجا فعالیت میکند، تولید ونزوئلا را در ارقام فصلی و سالانه خود لحاظ نمیکند؛ زیرا ونزوئلا موردی بسیار خاص است.
جک روسو، تحلیلگر نفت در شرکت مشاورهای Clearview Energy Partners در واشنگتن دی سی گفت: تنها قطعیت اینکه نفت وجود دارد. اما این نفت، نفت خوبی نیست. گلآلود و گوگرددار است و استخراج آن نه تنها به حفاری بلکه به معدنکاری نیاز دارد. تنها مزیت آن، از دیدگاه آمریکایی، این است که مجتمع پالایشگاهی چند میلیارد دلاری زمانی ساخته شد که ایالات متحده هنوز واردکننده خالص نفت بود و به طور خاص برای نفت خام طراحی شده است، نه نفت سبک و شیرینی که از چاههای تگزاس جاری میشود.
شورون، تنها شرکت نفتی آمریکایی که در آنجا فعالیت میکند، تولید ونزوئلا را در ارقام فصلی و سالانه خود لحاظ نمیکند؛ زیرا ونزوئلا موردی بسیار خاص است
بهره سخن
نفت باکیفیت و نفت بیکیفیت وجود دارد و نفت ونزوئلا عمدتاً بیکیفیت است. اما اتفاقی که افتاد این بود که پالایشگاهها برای فرآوری نفت بیکیفیت ساخته شده بودند، همانطور که روسو توضیح داد.
با کاهش تولید نفت سنگین مکزیک و باقی ماندن کانادا در فهرست کشورهای هدف، گزینههای کمی برای پالایشگاههای آمریکایی باقی میماند که با وجود اشباع جهانی نفت، نگران کمبود احتمالی نفت سال آینده در صورت حذف میلیونها بشکه نفت از بازار به وسیله تحریمهای ایران و روسیه هستند. ترامپ چیزهای زیادی دوست ندارد، اما یکی از بزرگترین موارد مورد تنفرش قیمت بالای بنزین است.
فرانسیسکو مونالدی، متخصص صنعت نفت ونزوئلا در دانشگاه رایس گفت: اگر تولید نفت ایالات متحده در فلاتهای حوزه پرمین افزایش یابد و تقاضا برای نفت واقعاً بالا برود، تنها مکانهای کمی میتوانند آن بشکهها را تأمین کنند.
اما این به آن معنا نیست هدف از افزایش حضور نظامی آمریکا در کارائیب، دستیابی به آن نفت است. برای شروع، ایالات متحده در حال حاضر بزرگترین تولیدکننده نفت جهان است و نزدیک به ۱۴ میلیون بشکه در روز تولید میکند. ونزوئلا، با وجود ذخایر عظیم خود، حتی نمیتواند 1 میلیون بشکه در روز تولید کند.
علاوه بر این، به نظر میآید دولت ترامپ و به ویژه مارکو روبیو وزیر امور خارجه و مشاور امنیت ملی اولویتهای دیگری دارند. مونالدی گفت: فکر نمیکنم موضوع نفت باشد. فکر میکنم بیشتر مربوط به دستور کار گستردهتری است. روبیو در برخی زمینهها نفوذ بسیار محدودی دارد، اما در این زمینه، راهی برای تبلیغ راهبرد خود به رأیدهندگان کمپین «آمریکا را دوباره بزرگ کنیم» (MAGA) یافته است.
صنعت نفت ونزوئلا، چه با مداخله نظامی آمریکا و چه بدون آن، آیندهای امیدوارکننده دارد، اما نیازمند سرمایهگذاری، صبر و زمان قابل توجه است. شرکتهای آمریکایی، مانند همتایان اسپانیایی، ایتالیایی و چینی خود، شاید حتی بیشتر از دیگران مورد استقبال قرار خواهند گرفت.